Author: Irena Wilczek Sowa

„Danie Wspólnych Chwil” – program Fundacji Biedronka realizowany przez KGW Tymbark

Rok 2024 jest drugim rokiem, w którym Panie z KGW Tymbark realizują program „Danie Wspólnych Chwil”. Celem programu jest przeciwdziałanie samotności osób starszych poprzez zaproszenie ich do wspólnego stołu, zachęcenie seniorów do wyjścia z domu i spędzenia czasu z innymi ludźmi. Program „Danie Wspólnych Chwil” Fundacji Biedronka jest prowadzony we współpracy z Kołami Gospodyń Wiejskich, których  zadaniem jest organizacja spotkań przy wspólnym stole dla osób starszych.

W czwartkowe popołudnie, w sali remizy OSP Tymbark, miało miejsce pierwsze tegoroczne spotkanie (ma być ich sześć). Przybyłych Seniorów przywitała Pani Agnieszka Cebula Prezes KGW Tymbark, która również omówiła cele i zasady realizowanego programu. Na początek wszyscy  delektowali się gulaszem przygotowanym przez Panie. Następnie był poważniejszy punkt programu, czyli szkolenie w wykonaniu druhów z OSP Tymbark z zakresu pierwszej pomocy, postępowania w przypadku zatrzymania krążenia u dorosłego, dziecka i niemowlaka. 

Po tym poważnym, ale bardzo ważnym dla wszystkich, temacie przyszedł czas na rozrywkę. Opowiadanie żartów (tu niezawodna była Pani Kazimiera Pawlik), czy też wspólnym śpiewie, rozmowach, podzieleniem się miłymi sercu zdjęciami itp. 

IWS

no images were found

IWS

Gminna piłka ręczna – klas młodszych

W środę 17 kwietnia 2024 w hali sportowej w Tymbarku, odbył się Gminny Turniej Piłki Ręcznej chłopców i dziewcząt – roczników 2011 i młodszych, jako eliminacje gminne do powiatowych Igrzysk Dzieci. Do rywalizacji zgłosiły się reprezentacje szkół podstawowych w Tymbarku, Piekiełku, Podłopieniu i Zawadce.

OSIĄGNIĘTO WYNIKI

chłopcy

 I mc – SP PODŁOPIEŃ – opiekun Jola Berdychowska

              Antoni Krzyściak, Jakub Rybka, Konrad Koczwara, Jerzy Duda, Jakub Jamróz, Paweł Michałka, Krzysztof Cudek, Filip Wojas, Michał Gawron, Jakub Kulig.

II mc – SP TYMBARK – opiekun Barbara Janczy

            Maciej Duda, Jakub Kapturkiewicz, Thomas Kęska, Łukasz Kordeczka, Krzysztof Kurek,  Seweryn Madoń, Bartłomiej Miśkowiec, Oliver Mrózek.

III mc – SP PIEKIEŁKO – opiekun Franciszek Zoń

            Adam Golonka, Bartłomiej Juszczak, Adrian Kasiński, Klaudiusz Kasiński, Tomasz Ogiela, Łukasz Rusnak, Wojciech Smoleń, Wojciech Szewczyk, Maksymilian Wojtas.

IV mc – SP ZAWADKA – opiekun Renata Kałużna Boczoń

            Paweł Goryczka, Sebastian Krzyściak, Arkadiusz Żyraldo, Tomasz Mirga, Karol Cygal,  Maciej Kordeczka, Jakub Talarczyk, Adrian Nowak, Bartłomiej Dudzik, Alan Zięba.

Najlepszy Strzelec: Maksymilian Wojtas – SP Piekiełko

Najlepszy Bramkarz: Michał Gawron – SP Podłopień

Najlepszy Zawodnik: Jakub Jamróz – SP Podłopień

Zawodnik Wyróżniony: Oliver Mrózek – SP Tymbark

dziewczęta

I mc – SP PIEKIEŁKO – opiekun Józef Zoń

            Wiktoria Drożdż, Zuzanna Gębska, Anna Kaim, Zuzanna Kita, Eliza Marcisz, Zuzanna Pach, Monika Pławecka, Beata Sikoń.

II mc – SP TYMBARK – opiekun Barbara Janczy

            Karolina Baran, Amelia Kulig, Julia Kulig, Weronika Obrzud, Martyna Poręba, Zuzanna Tajduś, Lena Zborowska, Zuzanna Żmuda.

III mc – SP PODŁOPIEŃ – opiekun Jola Berdychowska

           Wiktoria Michałka, Natalia Michałka, Liliana Jamróz, Joanna Malarz, Natalia Krzyściak,  Oliwia Kulpa, Kinga Suder, Zuzanna Michałka.

IV mc – SP ZAWADKA – opiekun Renata Kałużna Boczoń

        Marta Kordeczka, Gabriela Kordeczka Stasia, Paula Bubula, Małgorzata Nowak,  Agnieszka Stokłosa, Emilia Atłas, Milena Atłas, Emilia Cabała, Patrycja Sobczak.

Najlepsza Strzelczyni: Zuzanna Kita – SP Piekiełko

Najlepsza Zawodniczka: Wiktoria Michałka – SP Zawadka

Najlepsza Bramkarka: Zuzanna Pach – SP Piekiełko

Zawodniczka Wyróżniona: Zuzanna Żmuda – SP Tymbark

Zawody  sędziowali: Barbara Janczy i Krzysztof Wiśniowski.

Organizator turnieju : Wójt Gminy Tymbark, UKS „Olimpijczyk” przy SP w Tymbarku.

Turniej stał na dobrym poziomie a jego uczestnicy zaprezentowali dobre przygotowanie fizyczne i wysokie umiejętności techniczne. Po turnieju najlepsi otrzymali pamiątkowe puchary i medale sportowe.

Krzysztof Wiśniowski 

no images were found

zdjęcia: Organizatorzy 

 

Gminne eliminacje Turnieju Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w NSP Piekiełko

17 kwietnia w Niepublicznej Szkole Podstawowej w Piekiełku odbyły się gminne eliminacje Turnieju Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Do turnieju przystąpili uczniowie NSP Piekiełko oraz SP Tymbark. Prowadzili oni zaciętą, zdrową, rywalizację w dwóch grupach wiekowych: młodszej i starszej. Turniej obejmował sprawdzian wiedzy teoretycznej, oraz wykorzystanie tej wiedzy i umiejętności podczas praktycznej jazdy rowerem po torze przeszkód.

Pierwsze miejsca w obu kategoriach wiekowych zdobyli uczniowie NSP Piekiełko, przygotowywani przez p. Aleksandrę Dudę.
NSP Piekiełko – grupa starsza
1. Kacper Drożdż 
2. Mikołaj Peterszajn 
3. Maksymilian Wojtas 

NSP Piekiełko – grupa młodsza
1. Wiktoria Drożdż 
2. Krzysztof Kapitan 
3. Eliza Marcisz 
4. Wojciech Smoleń 

Drugie miejsce w obu kategoriach wiekowych zdobyli uczniowie SP Tymbark, przygotowywani przez p. Zbigniewa Florka.
SP Tymbark – grupa starsza
1. Maciej Duda 
2. Kacper Burdek 
3. Mateusz Chudy 

SP Tymbark – grupa młodsza
1. Gabriela Atłas 
2. Joanna Garbacz 
3. Dawid Kapera 
4. Hubert Niezabitowski 

Zwycięzcy w obu kategoriach wiekowych będą reprezentować Gminę Tymbark na szczeblu powiatowym! GRATULUJEMY!!!

Wszyscy uczestnicy oprócz gratulacji i pamiątkowych dyplomów otrzymali również atrakcyjne nagrody rzeczowe.

Sponsorami nagród byli: Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Piekiełko i Okolic, Gmina Tymbark, Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomani
Firma Joniec. 
Dziękujemy!

no images were found

Informacja/zdjęcia: NSP w Piekiełku 

..

Podróże z plecakiem – Beskid Mały, trasa: Bielsko-Biała-Straconka-Gaiki-Przełęcz u Panienki-Chata turystyczna Hrobacza Łąka-Żarnówka

Straconka (Bielsko-Biała)

Straconka (niem. Dresseldorf lub Drösseldorf) – dzielnica zwyczajowa Bielska-Białej położona w południowo-wschodniej części miasta w dolinie potoku Straconka u podnóża Beskidu Małego (konkretnie szczytów wchodzących w skład Grupy Magurki Wilkowickiej), dawna wieś założona w XVI wieku i przyłączona do miasta w 1973. Dominuje w niej zabudowa jednorodzinna, znaczną część zajmują też tereny leśne. Jest to popularny punkt wyjściowy turystyki górskiej. Granice obrębu ewidencyjnego Straconka – odzwierciedlające na północy i zachodzie granice dawnej wsi – są zbliżone do granic osiedla samorządowego (jednostki pomocnicznej gminy) o tej samej nazwie zamieszkiwanego przez około 3,5 tysiąca mieszkańców.

Położenie

Granice obrębu ewidencyjnego Straconka (kod TERYT 246101_1.0019) wyznaczają[1]:

  • na południu, wschodzie i północnym wschodzie – granica administracyjna Bielska-Białej z gminą Wilkowice i gminą Kozy
  • na północy – ulica Matecznik i linia na jej przedłużeniu, następnie ulica Wspólna i linia na jej przedłużeniu, następnie nieregularna linia biegnąca na południe od ulicy Langiewicza, a potem w rejonie przecięcia ulicy Langiewicza z drogą ekspresową S1 w kierunku Doliny Złotego Potoku – granica z Lipnikiem
  • na zachodzie – linia prosta biegnąca na wschód od ulicy Brackiej i Jeździeckiej w pobliżu drogi ekspresowej S1, ulica Wczasowa i linia przebiegająca wschodnimi zboczami Łysej Góry ulicy Wczasowej do granicy miasta – granica ze Złotymi Łanami i Leszczynami w ramach obrębu ewidencyjnego Lipnik oraz z Mikuszowicami Krakowskimi

Północna i zachodnia granica obrębu są tożsame z granicami dawnej wsi obowiązującymi w latach 1791/1844–1973. Obręby ewidencyjne o nazwie Straconka znajdują się również na terenie gminy Wilkowice (kod TERYT 240210_2.0006) oraz na terenie gminy Kozy (kod TERYT 240207_2.0002) – są to części dawnej wsi Straconka włączone do tych gmin w 1973.

Granice osiedla (jednostki pomocniczej gminy) Straconka są bardzo zbliżone do powyższych z tą różnicą, że granica północna nie ma nieregularnego przebiegu, tylko opiera się o granicę naturalną w postaci cieku wodnego o nazwie Złoty Potok, tak więc do Straconki w rozumieniu samorządowym należą również niektóre zabudowania w rejonie ulicy Brzóski, Langiewicza i Wspólnej, które są częścią obrębu Lipnik. Drobne odchylenia występują ponadto przy ulicy Wczasowej, gdzie kilka parcel po jej wschodniej stronie jest częścią obrębu Straconka, ale należy do osiedla Mikuszowice Krakowskie[1].

Do tradycyjnych nazw miejscowych, które wciąż są obecne w świadomości mieszkańców i występują na mapach, należą[2][3][4][5]:

  • Mała Straconka – przysiółek u podnóża Magurki Wilkowickiej i Rogacza, w rejonie ulicy Małej Straconki
  • Do Chrobaków – na wschód od Małej Straconki, zabudowania na końcu ulicy Sodowej i Rajdowej
  • Do Polaków – na południowy zachód od Małej Straconki, w rejonie ulicy Borsuczej
  • Hańderkula (lub Osiedle Hańderkula) – przysiółek najbliższy granicy miasta w drodze na Przegibek
  • Podlas (lub Pod Lasem) – pomiędzy centrum dzielnicy a Hańderkulą, w rejonie pętli autobusowej Straconka Zakręt

Historia

Pierwsza wzmianka o Straconce zawarta w lustracji województwa krakowskiego z 1564 (Wiesz nowa na rzecze Sztraczonei)

Dzieje Straconki sięgają XVI wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z roku 1564. Była to jedna z trzech – obok Białej i Międzybrodzia – osad założonych na terenie dóbr lipnickich za rządów Floriana Zebrzydowskiego. Zasadźcą był ówczesny sołtys lipnicki Walenty Krzyszko. Pierwszymi mieszkańcami nowej osady byli lipniczanie niemieckiego pochodzenia etnicznego i najprawdopodobniej wyznania wyznania luterańskiego (zważywszy fakt, że w Lipniku w tym czasie niemal wszyscy mieszkańcy przeszli na luteranizm)[6]. Pod koniec XVI wieku starostowie lipniccy sprowadzili do Straconki osadników wołoskich. Obie grupy ludności wymieszały się wkrótce, dając początek nowej społeczności[7]. W tekstach źródłowych równolegle pojawia się słowiańska (polska) nazwa miejscowości Straconka (po raz pierwszy 1569) przeniesiona od nazwy przepływającego przez nią potoku („tracącego się” w górach) oraz niemiecka Dresseldorf (po raz pierwszy w 1639, potem również w postaciach Drösseldorf czy Drüsseldorff), której etymologia wiąże się z drozdami lub archaicznym określeniem olchy[8]. Na początku XVII wieku Straconka liczyła około 150 mieszkańców[9].

Jako samodzielna miejscowość, odrębna od Lipnika, Straconka zaczęła się kształtować w XVII wieku. Pierwszym znanym z nazwiska sołtysem był Jakub Teczel w 1695[10]. W tym samym okresie trwała akcja kontrreformacyjna, która nabrała na intensywności szczególnie po uruchomieniu misji jezuickiej w Białej w 1708. Z 1737 pochodzi wzmianka, że w Straconce żyło już tylko dwóch protestantów. Wieś stała się wyłącznie katolicką, jaką miała pozostać aż do XX wieku[11]. Do połowy XVIII wieku liczba ludności wzrosła do około 300 mieszkańców[12].

Strazunka vel Drüsseldorff na mapie z końca XVIII wieku

W 1772 Straconka, wraz z całym dawnym księstwem oświęcimskim, stała się częścią habsburskiej Galicji. W 1791 utworzony został w Straconce niezależny od Lipnika zarząd gminny[13]. Wytyczona wtedy pierwsza ścisła granica między obiema miejscowościami uległa korekcie w 1844. Spornym terenem pogranicznym był tzw. Dział na południe od dzisiejszego Osiedla Lipnickiego. Pierwotna granica biegła w prosty równoleżnikowy sposób przez Dział, ale po plebiscycie przeprowadzonym wśród miejscowych gospodarzy została zastąpiona nową linią graniczną o bardzo nieregularnym przebiegu, którą do dzisiaj odzwierciedla kształt obrębów ewidencyjnych Lipnik i Straconka w tym rejonie[14]. W tym czasie, jak widać na mapie katastralnej z 1845, wyraźnie zarysowany był już podział przestrzenny na Wielką (niżej położoną centralną część miejscowości) i Małą Straconkę (bezpośrednio u podnóża Magurki). Specjalny status miał las na zboczu Gaików na pograniczu Straconki i Lipnika, który już od końca XVIII wieku stanowił enklawę w posiadaniu miasta Białej[13][15]. Na mocy reformy z 1848, która znosiła dominium lipnickie jako organ administracyjno-sądowy, Straconka uzyskała pełną samodzielność administracyjną, stając się gminą jednowioskową w powiecie bialskim[16].

Straconka na pocztówce z końca XIX wieku
Kamieniołomy straceńskie na pocztówce z 1916

W XIX wieku przeobrażeniom uległa struktura społeczno-ekonomiczna Straconki. Niegdyś rolniczo-pasterska wioska zaczęła przeradzać się w miejscowość o charakterze podmiejskim, gdzie wielu mieszkańców (według szacunków z lat 80. XIX wieku około 1/3, później ten odsetek jeszcze wzrósł) znajdowało zatrudnienie w zakładach przemysłowych Bielska i Białej. Duże znaczenie miało uruchomienie w 1875 dwóch kamieniołomów, „dolnego” i „górnego”, z których korzystały odpowiednio firmy budowlane Andreasa Walczoka oraz Juliusa, a następnie Carla Korna. Ten drugi został z czasem rozbudowany do rozmiarów największego kamieniołomu w całym okręgu bielsko-bialskim. Kamieniołom Korna działał do 1919, Walczoka – do 1936, przy czym działalność w ich wyrobiskach kontynuowano do lat 70. XX wieku[17]. W latach 1872–1875 wybudowano kościół Matki Bożej Pocieszenia; został on rozbudowany w 1889, a w tymże roku ustanowiono odrębną od Lipnika parafię straceńską[18]. Pod koniec XIX wieku Straconka stała się popularną miejscowością letniskową. Duże zasługi w promowaniu Straconki miało towarzystwo Beskidenverein, które w 1903 otworzyło schronisko turystyczne na Magurce Wilkowickiej[19]. W 1901 uruchomione zostały w Straconce ujęcie wody pitnej i stacja filtrów dla wodociągów miasta Białej. Realizacji miejskiej inwestycji towarzyszył wieloletni spór z władzami wsi, które obawiały się obniżenia poziomu wód i negatywnych konsekwencji dla miejscowych gospodarzy. Już w tym czasie rozważana była koncepcja włączenia Straconki w granice Białej. Dla celów tworzenia strefy ochronnej wokół ujęcia miasto wykupiło szereg gruntów w Małej Straconce[20].

W 1857 wieś liczyła 967 mieszkańców w 106 domach. Do 1890 liczba domów wzrosła do 123, a mieszkańców – do 1276. Niemal wszyscy byli polskojęzycznymi katolikami, naliczono jedynie 22 osoby przybyłe z innych części Austro-Węgier posługujące się językiem niemieckim, czeskim lub włoskim (grupa pracowników kamieniołomów) i 11 ewangelików[21]. Według spisu ludności z 1900 w 137 budynkach w Straconce na obszarze 1292 hektarów mieszkało 1576 osób (gęstość zaludnienia 122 os./km²), z czego wszyscy byli katolikami, 1530 (97,1%) polsko-, 10 niemieckojęzycznymi, a 12 osób posługiwało się innym językiem[22].

Pocztówka ze Straconki z okresu międzywojennego

Do idei połączenia Straconki z Białą powracano kilkukrotnie po I wojnie światowej, gdy po upadku Austro-Węgier miejscowość znalazła się w granicach Polski, w powiecie bialskim województwa krakowskiego. W odróżnieniu jednak od Lipnika pozostała ona odrębną wsią, od reformy administracyjnej w 1934 współtworząc gminę Biała-wieś[23]. Również konflikt z miastem w sprawie wodociągów ożywał w nowych realiach, ponieważ eksploatacja wodociągów rzeczywiście prowadziła do wysychania potoku Straconka. Kontynuowany był wykup gruntów przez bialski magistrat i poszerzanie strefy ochronnej ujęcia wód[24]. Według danych z 1933 Straconka liczyła 1836 mieszkańców zamieszkujących 195 budynków[25].

W czasie II wojny światowej Straconka została włączona bezpośrednio do III Rzeszy jako część landkreisu Bielitz. Policyjny spis ludności z grudnia 1939 wykazał 1833 mieszkańców, w tym 1815 (99%) Polaków, 16 Niemców i dwóch Ślązaków[26]. W kolejnych latach do jednej z kategorii Deutsche Volksliste przypisane zostało około 270 osób (15% ludności)[27]. W 1940 wieś połączono w jeden okręg urzędowy (Amtsbezirk) z Lipnikiem i częścią Mikuszowic Krakowskich[28]. Podczas wojny śmierć poniosło 48 mieszkańców Straconki. Armia Czerwona wkroczyła do wsi 9 lutego 1945 i pozostała w niej do 5 maja, dokonując w tym czasie licznych rabunków, gwałtów i dewastacji mienia[29]. W Polsce Ludowej przywrócono przedwojenny podział administracyjny, w tym gminę Biała-wieś, która w 1951 – w związku z połączeniem Bielska i Białej w jeden organizm miejski – została przeniesiona z województwa krakowskiego do katowickiego. W 1954 utworzono gromadę Straconka, która była ostatnią formą istnienia miejscowości jako samodzielnego bytu administracyjnego. Dekady powojenne związane z zanikiem rolnictwa, rozwojem budownictwa jednorodzinnego nowego typu i licznymi inwestycjami, jak elektryfikacja (w latach 50.), regulacja potoku Straconka (1960) i budowa nowej drogi do Międzybrodzia Bialskiego przez przełęcz Przegibek (1964)[30].

1 stycznia 1973 Straconkę podzielono pomiędzy Bielsko-Białą, gminę Kozy i gminę Wilkowice. W skład Bielska-Białej wszedł cały zamieszkany obszar Straconki o powierzchni 509 ha, przez co pojęcie Straconka odnosi się obecnie tylko do dzielnicy Bielska-Białej. W skład gminy Kozy weszły obszerne, lecz zupełnie niezaludnione, górskie połacie Straconki o powierzchni 579 ha (ze szczytami Czupel, Gaiki oraz Groniczki), które obecnie stanowią południową połowę gminy. Do gminy Wilkowice wszedł wąski klin obszaru górskiego (203 ha, zbocza Sokołówki, Magurki Wilkowickiej i Rogacza) tworzący połączenie z gminą Kozy[31]. W chwili włączenia do miasta wieś liczyła 1937 mieszkańców[32]. W kolejnych dekadach Straconka w pełni zintegrowała się przestrzennie i funkcjonalnie z Bielskiem-Białą, stanowiąc jego typową dzielnicę przedmiejską o przewadze zabudowy jednorodzinnej. Utworzona w 2002 jednostka pomocnicza gminy obejmująca całą bielsko-bialską część historycznej Straconki liczyła według danych z 31 grudnia 2017 3365 mieszkańców[33].

Zabytki

  • kościół Matki Bożej Pocieszenia – katolicki kościół parafialny, zbudowany w stylu neogotyckim według projektu Andreasa Walczoka w latach 1872–1875, rozbudowany w 1889 (wieża) i w latach 2005–2016
  • kapliczka późnobarokowa pw. Najświętszej Marii Panny z 1830 przy skrzyżowaniu ulic Górska i Wspólna[34], wpisana do rejestru zabytków 17 lipca 2020 (nr rej. A/677/2020)
  • głowa lwa wykuta z piaskowca podczas I wojny światowej przez włoskich jeńców wojennych w straceńskich kamieniołomach – miała być elementem cmentarza wojennego, umieszczona jako pomnik przy budynku remizy strażackiej (Górska 129)[34][35]
  • relikty zabudowy wiejskiej, np. Górska 46 (dom drewniany), Górska 134 (dawna gospoda gminna z 1864), Górska 160 (dom drewniany, dawna Sokolnia), Górska 177 (dom drewniany), Górska 180 (dom murowany z 1870), Górska 189 (dawna leśniczówka z lat 80. XIX wieku), Górska 204 (dom murowany z 1827)[36][34]
  • cmentarz parafialny – założony w 1878[36]
  • pomnik przyrody – dąb szypułkowy 300-letni o obwodzie pnia 505 cm, przy remizie strażackiej[34]
  • Źródełko Walczoka – ujęcie wodne obudowane konstrukcją kamienną z wyrytą datą 1883[37]

Gaiki 

Gaiki (816 m n.p.m.)[1] – szczyt w Grupie Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym. Znajduje się w głównym grzbiecie pasma pomiędzy szczytami Kopce i Czupel. Na mapie Geoportalu między tymi szczytami jest jeszcze opisany szczyt Groniczki z wysokościa 774 m[2], ale nie jest to szczyt, lecz załamanie grzbietu[2].

Góra dawniej nosiła nazwę Hanslik pochodzącą od Tomasza Hanslika – leśniczego z Białej. W roku 1899 wybudowano w pobliżu szczytu wieżę obserwacyjną nazwaną Strażnicą Rudolfa (niem. Rudolfswarte) dla uczczenia Rudolfa Lukasa – ówczesnego burmistrza Białej[3]. Wieża nie przetrwała do dnia dzisiejszego.

W północnym kierunku opada z Gaików grzbiet oddzielający potok Niwka od jednego z dopływów potoku Pisarzówka, z południowych podnóży wypływa źródłowy ciek potoku Straconka. Szczyt znajduje się w wydzielonym obszarze leśnym w granicach wsi Kozy w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Kozy[2].

Szlaki turystyczne

Na szczyt prowadzą następujące piesze szlaki turystyczne[4]:

 Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Straconka – Czupel – Gaiki – Kopce – Przełęcz u Panienki – Chrobacza Łąka – Bujakowska Góra (Bujakowski Groń) – Zasolnica – Zapora w Porąbce
 Lipnik Kopiec – Gaiki – Przełęcz Przegibek – Magurka Wilkowicka – Czupel – Czernichów
 Międzybrodzie Bialskie – Nowy Świat – Przegib – Gaiki

Przełęcz u Panienki

Przełęcz u Panienki (739 m n.p.m.)[1] – przełęcz w Grupie Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym. Znajduje się pomiędzy szczytami Groniczek (839 m) i Chrobaczej Łąki (828 m). Z południowych stoków poniżej przełęczy wypływa potok Żarnówka Duża, z północnych potok Kozówka. Rejon przełęczy porasta las[2].

Nazwa przełęczy pochodzi od kapliczki z przedstawieniem Najświętszej Maryi Panny („Panienki”). Kapliczka została ufundowana przez nadleśniczego dóbr Kozy, Juliusza Beinlicha w 1884 roku, jak głosi tradycja – z wdzięczności za cudowne ocalenie życia przed wilkami. Kapliczka ma formę kamiennego obelisku z obrobionych bloków piaskowca (prawdopodobnie miejscowego pochodzenia), z postumentem o poszerzonej podstawie. Znajdujący się w górnej części obraz – twarz Madonny Częstochowskiej – ufundowany został przez Julię i Jerzego Giernlów z Krakowa, związanych rodzinnie z Kozami, w 1965 roku. Wyryty w kamieniu napis dotyczy fundatora i daty fundacji. Najbliższe otoczenie kapliczki tworzą kasztanowce wydzielające niewielki placyk przed postumentem, gdzie można zatrzymać się na odpoczynek lub modlitwę. Miejsce to odwiedzają najczęściej mieszkańcy Kóz i Międzybrodzia, a także liczni turyści, gdyż koło kapliczki znajduje się skrzyżowanie szlaków turystycznych[3].

Na północnych stokach przełęczy znajduje się Źródło Maryjne, woda z którego podobno uzdrawia wiele chorób. Wypływa z niego potok Kozówka. Od przełęczy prowadzi do źródła strzałka z napisem: Do źródła maryjnego – 2 min[4].

Przez przełęcz biegnie granica między miastem Bielsko-Biała w powiecie bielskim, a Żarnówką Dużą (część wsi Międzybrodzie Bialskie) w powiecie żywieckim (obydwie miejscowości w województwie śląskim)[2].

Piesze szlaki turystyczne

 Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zapora Porąbka – Zasolnica – Bujakowska Góra (Bujakowski Groń) – Chrobacza Łąka – Przełęcz U Panienki – Groniczki – Gaiki – Czupel – Bielsko-Biała. Czas przejścia: 4:05 h, ↑ 4:25 h[5]
 Kozy – Przełęcz u Panienki – Chrobacza Łąka – Żarnówka Duża. Czas przejścia: 2:50 h, ↑ 3 h[5]
 Lipnik Górny – Przełęcz u Panienki. Czas przejścia: 1:25 h, ↑ 55 min[5]
Szlak Papieski: Kozy – kamieniołom – Chrobacza Łąka – Przełęcz u Panienki – Groniczki – Gaiki – przełęcz Przegibek – Magurka Wilkowicka – Łysa Przełęcz – Straconka[6].

Schronisko turystyczne na Chrobaczej Łące

Schronisko turystyczne na Chrobaczej Łące[1], schronisko turystyczne na Hrobaczej Łące[2] (występuje także jako Dom Turystyczno-Rekolekcyjny „Chrobacza Łąka”) – górskie schronisko turystyczne w Beskidzie Małym, pod szczytem Chrobaczej Łąki. Położone jest w obrębie Żarnówki Dużej, części wsi Międzybrodzie Bialskie. Obecnie prowadzi je Fundacja S.O.S. Obrony Poczętego Życia z Warszawy.

Historia

Schronisko powstało w latach 30. XX wieku jako prywatna inwestycja rodzeństwa Zofii, Michaliny i Jana Dorzaków. Po II wojnie światowej obiekt pozostał własnością rodziny Dorzaków, natomiast oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, później Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego z Bielska-Białej, otworzył w nim stację turystyczną z 15 miejscami noclegowymi. W 1973 właścicielki sprzedały budynek Rudolfowi Baścikowi, który wraz z Rolniczą Spółdzielnią Produkcyjną „Postęp” ze Starej Wsi prowadził obiekt do 1991. W tym czasie budynek rozbudowano oraz przeprowadzono remonty i adaptacje. W 1991 schronisko nieodpłatnie nabyła Fundacja S.O.S. Obrony Poczętego Życia z Warszawy, która utworzyła tu dom turystyczno-rekolekcyjny. Od 1998 obiekt posiada własną kaplicę.

7 stycznia 2017 w schronisku wybuchł pożar, który wyłączył obiekt z ruchu turystycznego. Od 2017 rozpoczęto odbudowę obiektu oraz częściowe udostępnianie schroniska[3].

Warunki pobytu

Schronisko oferuje 40 miejsc noclegowych (w trakcie remontu udostępnia 9 miejsc), bufet oraz wyżywienie na zamówienie. Gospodarzem obiektu jest ks. Ryszard Halwa.

Piesze szlaki turystyczne

 Bielsko-Biała Straconka – Gaiki – Przełęcz u Panienki – Chrobacza Łąka – Zapora Porąbka (Mały Szlak Beskidzki)
 Kozy – Przełęcz u Panienki – Chrobacza Łąka – Zapora Porąbka

Żarnówka

Żarnówka – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Maków Podhalański, w dolinie potoku Żarnowianka (dopływ Skawy), kilka kilometrów na wschód od Makowa Podhalańskiego. Leży u stóp Koskowej Góry – 866 m n.p.m. Graniczy z Wieprzcem, Kojszówką, Juszczynem, Makowem Podhalańskim, Bieńkówką i Bogdanówką[3].

Historia

Wieś została założona na początku XVII wieku przez starostów lanckorońskich. Zajęte przez Austriaków, zostało wystawione na sprzedaż. Zakupiła ją księżna kurlandzka Franciszka Krasińska. Jako jedyna nie weszła w skład tzw. klucza makowskiego, które wykupił hrabia Saint Genois d’Anneaucourt. Po śmierci księżnej wieś trafiła w ręce spadkobierców – m.in. księżnej Augusty Montleart. Później miała kilku właścicieli.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa bielskiego.

Zabytki

  • kaplica z XVIII wieku z figurą Chrystusa upadającego pod krzyżem (Żarnówka-Łęgi),
  • figury przydrożne z 1848 – Chrystus u słupa i św. Wawrzyniec
  • kaplica z 1926 z płaskorzeźbą św. Anny Samotrzeć.
 źródło informacji. Wikipedia Polska

no images were found

zdjęcie grupowe: PTTK Limanowa
pozostałe: Grzegorz Stapiński