Różne „oblicza” bzu
zdjęcie nadesłała Magdalena Gołąb
Aktualności
Podróże z plecakiem – Gorczański Park Narodowy
Przebieg trasy w Gorczańskim Parku Narodowym wyglądał tak: Lubomierz Kościół – Kudłoński Baca – Kudłoń – Gorc Troszacki – Gorc Porębski – Polana Stawieniec – Dolina Kamienicy – Papieżówka – Trusiówka – Lubomierz Rzeki
Kudłoń (1274 m) – czwarty co do wysokości szczyt w Gorcach, położony na północny wschód od Turbacza, w grzbiecie łączącym Turbacz z Beskidem Wyspowym (poprzez przełęcz Przysłop). Jest najwybitniejszym
Topografia
Kudłoń jest zwornikiem dla kilku grzbietów. W północno-wschodnim kierunku ciągnie się od niego grzbiet, który poprzez Gorc Troszacki i Jaworzynkę opada do przełęczy Przysłop, w południowo-zachodnim kierunku grzbiet, który poprzez Przysłopek opada do przełęczy Borek. Kudłoń jest również zwornikiem dla dwóch bocznych grani: północno-zachodniej, mającej długość ok. 4 km grani z Kopą i odchodzącej na północ 6,5-kilometrowej grani Kiełbaśnej. Wierzchołek Kudłonia, niewiele wznoszący się powyżej grzbietu, jest zalesiony, więc całkowicie pozbawiony widoków. Znajduje się na nim słupek znaku pomiarowego, nieco zaś poniżej szczytu skrzyżowanie szlaków.
Polany
Podobnie jak na innych szczytach Gorców, również na Kudłoniu znajdują się polany, które wypasane były przez kilkaset lat. Największe natężenie pasterstwo osiągnęło przed II wojną światową. Potem stopniowo było ograniczane, aż do zupełnego zaprzestania wypasu i od tego czasu polany stopniowo zarastają borówczyskami i lasem. Najsłynniejsza z tych polan to polana Kudłoń na północnych zboczach z rozległą panoramą widokową na polanę Podskały i szczyty Beskidu Wyspowego. Pozostałe polany to: Pustak, Cerla Hanulowa, Pyrzówka, Kopa, Figurki Niżne, Figurki Wyżne, Stawieniec.
Odsłonięcia skalne i jaskinie
Na Kudłoniu znajdują się najliczniejsze i najbardziej znane w całych Gorcach wychodnie skalne. W partii szczytowej są trzy zgrupowania okazałych skałek piaskowcowych o wysokości do 20 m. Najsłynniejszą z tych skał jest Kudłoński Baca na północnych zboczach.
W masywie Kudłonia znajdują się też niewielkie jaskinie. Obok polany Kopa jest Szczelina w Kudłoniu[1]. W Potoku za Palacem znajduje się Kudłońska Koleba. Dawniej, gdy wierzchołek Kudłonia był odsłonięty, istniało tu jedyne w Gorcach stanowisko kosodrzewiny (
Wody
Przez Kudłoń przebiega dział wodny pomiędzy zlewniami Dunajca i Raby. Potoki spływające ze zboczy południowych wpadają do Kamienickiego Potoku w zlewni Dunajca, potoki ze zboczy północnych (Rosocha i Za Palacem) do Mszanki, z zachodnich do Koniny. Mszanka i Konina znajdują się w zlewni Raby.
Szlaki turystyczne
Konina – Cyrla Hanulowa –Kopa – Figurki Niżne – Figurki Średnie – Figurki – Pustak – Kudłoń. Odległość 4,5 km, suma podejść 610 m, czas przejścia 2 godz., z powrotem 1 godz. 10 min[2].
Rzek – Trusiówka – Papieżówka– polana Stawieniec – Gorc Troszacki – skrzyżowanie szlaków pod Kudłoniem. Odległość 7,9 km, czas przejścia około 3 h, ↓ 2:20 h[2]. 
przełęcz Przysłop – Pod Jaworzynką – Podskały – Adamówka – Gorc Troszacki – Kudłoń – Pustak – Przysłopek – przełę cz Borek – Hala Turbacz – Turbacz. Odległość 11,4 km, suma podejść 810 m, suma zejść 470 m, czas przejścia 3 godz. 35 min, z powrotem 3 godz.[2].
Przypisy
- ↑ Marek Cieszkowski, Paweł Luboński: Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004. ISBN 83-89188-19-8.
- ↑ Skocz do:a b c Gorce. Mapa turystyczna 1:50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.
Bibliografia
- Marek Cieszkowski, Paweł Luboński: Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004. ISBN 83-89188-19-8.
- Praca zbiorowa: Góry Polski. Warszawa. Kraków: Wyd. Kluszczyński, 2006. ISBN 83-7447-041-0.
- Gorce. Mapa turystyczna 1:50 000. Kraków: Compass, 2007. ISBN 978-83-89165-39-8.
- Kudłoń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 845.
źródło opisu. Wikipedia Polska
Grzegorz Stapiński
Tymbark – prawie jak Afryka :-)
zdjęcie: IWS
W Narodowe Święto 3 Maja w kaplicy „Na Górach”
W Narodowe Święto 3 Maja w kaplicy „Na Górach” sprawowana była Eucharystia, a po niej zaśpiewano – w ramach nabożeństwa majowego – Litanię Loretańską. Mszy św.przewodniczył oraz kazanie wygłosił ks.Kamil Kopyt.
Po zakończeniu nabożeństwa Panie z KGW Tymbark zaprosiły wszystkich uczestników na słodki poczęstunek. W ten sposób rozpoczęły się organizowane przez KGW Tymbark, przy współpracy Tymbarskiego Tonu, „majówki” , które zostały zaplanowane na majowe piątki. Następne to: 10.05 przy kapliczce przy Floradzie; 17.05 – przy figurze Matki Bożej przy wejściu na cmentarz oraz w niedzielę 26.05 , w Dzień Matki, na Zamieściu przy kapliczce na osiedlu Puty.
IWS
Gmina Tymbark – uroczystość z okazji Narodowego Święta 3 Maja
Po zakończonej Eucharystii w tymbarskim kościele rozpoczęła się uroczystość na tymbarskim Rynku z okazji Narodowego Święta 3 Maja.
W uroczystości wzięły udział poczty sztandarowe, Strażacka Orkiestra Dęta Tymbarski Ton oraz mieszkańcy Gminy Tymbark.
Po odśpiewaniu Hymny Polski, złożeniu zniczy i wiązanki kwiatów pod pomnikiem, przemówienie wygłosił Wójt Gminy Tymbark dr Paweł Ptaszek.
Program artystycznie pięknie zaprezentowali uczniowie Szkoły Podstawowej w Zawadce.
Na zakończenie zagrała Orkiestra Dęta Tymbarski Ton.
Całość prowadził Robert Kowalski, nagłośnienie zapewnił Grzegorz Urbański.
IWS
galeria zdjęć później
IWS
Parafia Tymbark – Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, uroczysta Msza święta
W tymbarskiej parafii uroczysta Eucharystia w Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski sprawowana była przez ks.Kamila Kopyta, który wygłosił też kazanie, o godz. 11.30. Wzięły w niej udział poczty sztandarowe z jednostek OSP Gminy Tymbark, Rady Gminy Tymbark, szkół z Gminy Tymbark.
Oprawa muzyczna: chór Parafii Tymbark pod kierownictwem Wojciecha Jankowskiego, Strażacka Orkiestra Dęta Tymbarki Ton pod batutą Andrzeja Głowy, przy organach Wojciech Jankowski.
Po odśpiewaniu „Boże, coś Polskę” uczestnicy przeszli na tymbarski Rynek, gdzie miała miejsce uroczystość z okazji Narodowego Święta 3 Maja.
IWS
IWS
galeria zdjęć później
„Dniu radości, dniu wesela!” – przemówienie wygłoszone przez Bogusława Sowę w Święto 3.Maja
Dniu radości, dniu wesela!
Jaki szeroki polski kraj.
Niechaj okrzyk w niebo strzela.
Wiwat !Wiwat! Trzeci Maj!
Jaki szeroki polski kraj.
Niechaj okrzyk w niebo strzela.
Wiwat !Wiwat! Trzeci Maj!
Chociaż koniec XVII w. był dla Polski i Polaków okresem tragicznym, przyniósł utratę niepodległości, to równocześnie charakteryzował się niezwykłym odrodzeniem się sił narodowych, społecznych i intelektualnych.
Te dwa zjawiska upadku i odnowy starły się w jednym i tym samym w czasie. Najbardziej podniosłym wydarzeniem stało się ogłoszenie 3 Maja 1791 roku Konstytucji, która jako pierwsza w Europie, a druga w świecie, była sformułowana na piśmie ustawą zasadniczą.
Obecnie mija 200 lat od jej ogłoszenia jako „latarni ideowej”, a jej ogłoszenie nie było czymś jednostkowym i odosobnionym lecz uwieńczeniem drogi reform zapoczątkowanej przez Szkołę Rycerską, Komisję Edukacji Narodowej lub Kuźnicę Kołątajowską. To działalność oświatowa i publicystyczna wykształciły podstawy obywatelskie wśród części szlachty i mieszczan.
Konstytucja ta była ostatnim blaskiem dawnej świetnej ongiś Rzeczpospolitej, zanim ta pogrążyła się w mrokach rozbiorów państw narodowych i cierpień .
W Konstytucji została zawarta idea tego ugrupowania patriotycznego, które wydało wojnę ludziom „dnia wczorajszego „, rozpoczęło dzieło odnowy.
W Konstytucji została zawarta idea tego ugrupowania patriotycznego, które wydało wojnę ludziom „dnia wczorajszego „, rozpoczęło dzieło odnowy.
Wielki narodzie! Dokąd że w tej nieczułości trwać będziesz ?
Czyliż tak zginąć myślisz, aby się nic więcej po tobie nie zostało, tylko niesława? Nie masz przykładu, żeby osiadłych na najobfitszej ziemi obdarowanych przez naturę szczególnymi przymioty kilkanaście milionów ludzi bez sposobu ratunku, owszem bez myślenia o sobie, z oziębłością niewoli czekała”.
W tych to słowach jeden z głównych idei „majowej jutrzenki” Stanisław Staszic demaskował i piętnował gospodarcze, polityczne i społeczne błędy epoki XVIII wiecznych reform.
W tych to słowach jeden z głównych idei „majowej jutrzenki” Stanisław Staszic demaskował i piętnował gospodarcze, polityczne i społeczne błędy epoki XVIII wiecznych reform.
Równy jemu poglądowi Julian Ursyn Niemcewicz bezlitośnie wyśmiewał prywatę magnatów i szlachtę i dążących do władzy trafnie podsumował tymi słowami:
„I my sami byliśmy nieszczęść naszych winą,
Gnijąc w zbytkach, lenistwie i biesiad zwyczaju,
Myśleliśmy o sobie, a nigdy o kraju „
„I my sami byliśmy nieszczęść naszych winą,
Gnijąc w zbytkach, lenistwie i biesiad zwyczaju,
Myśleliśmy o sobie, a nigdy o kraju „
Słowa ówczesnej krytyki były jednym ze źródeł majowego poranka 1791 r. Dla każdego, kto nie był wtedy pozbawiony poczucia rzeczywistości, było rzeczą jasną i istniejący marazm w Rzeczypospolitej trzeba na drodze reform definitywnie zmienić. Przygotowanie do tego aktu nie wiedząc o jego zakończeniu trwały trzy dziesięciolecia wcześniej, przygotowując grunt do przeprowadzenia zmian ustrojowo-politycznych. Oprócz wyżej cytowanych było jeszcze wiele wybitnych, że o niektórych należy wspomnieć jak Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski, Ignacy Krasicki, Collegium Nobilium, czy Szkoła Rycerska.
W 1788 sejm zwany przez potomnych „Wielkim”, by uniknąć zerwania zawiązał się w konfederację, decydując się na zakończenie prac nad rozpoczętym dziełem. Tenże sejm musiał się liczyć z opozycją, podsyconą przez dwór Romanowów i Hohenzolernów, których solą w oku były polskie reformy wzmacniające jej pozycję w Europie.
W niej to po raz pierwszy w dziejach naszej historii użyto słowa „naród” w całej rozciągłości, a nie tylko odnośnie jednej klasy rządzącej i uprzywilejowanej.
Trudno tutaj na wyliczenie zmian, które wprowadziła Konstytucja 3-maja.
Na samym początku mówiła wyraźnie o swoim przeznaczeniu.
„Uznając iż los nas wszystkich od ugruntowania i udoskonalenia Konstytucji Narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione Rządu naszego wady, wolni od hańbiących, obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną Narodu, którego los w ręce nasze jest powierzonym niniejszą Konstytucję uchwalony „.
Konstytucja 3-Majowa znosiła szkodliwe praktyki dawnej Rzeczypospolitej: liberum veto prawo odmówienia posłuszeństwa, wolną elekcję i konfederacje.
Te cztery czynniki były priorytetowe, gdyż one stały się główną przyczyną chaosu, anarchii i upadku niezawisłości kraju.
Dokonano też szeregu zmian administracyjnych. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż mieszczaństwu przywrócono dawne prawa, zagarnięte przez szlachtę sprzed 300 laty, proponowano zwiększyć obronność kraju.
Teraz rozmaite lokalne komisje do spraw prawa i porządku publicznego miały stać się podstawą lokalnych organów administracji. Określała tym samym ustrój państwa i po raz pierwszy zawierała stwierdzenie, że źródłem władzy jest wola narodu, do którego to zaliczono, obok szlachty, mieszczan i chłopów.
Jak ją oceniali wielcy politycy ubiegłego stulecia – „konstytucja przy wszystkich swych brakach na tle historii w tej części Europy widnieje jako jedyne dzieło wolnościowe, które kiedykolwiek Europa samodzielnie zrodziła.
Tak więc była pierwszą w Europie, a drugą w świecie, wprowadzającą nowoczesny, demokratyczny system rządzenia, otwierającą drogę do odbudowy niepodległej i silnej Polski.
Na samym początku mówiła wyraźnie o swoim przeznaczeniu.
„Uznając iż los nas wszystkich od ugruntowania i udoskonalenia Konstytucji Narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione Rządu naszego wady, wolni od hańbiących, obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną Narodu, którego los w ręce nasze jest powierzonym niniejszą Konstytucję uchwalony „.
Konstytucja 3-Majowa znosiła szkodliwe praktyki dawnej Rzeczypospolitej: liberum veto prawo odmówienia posłuszeństwa, wolną elekcję i konfederacje.
Te cztery czynniki były priorytetowe, gdyż one stały się główną przyczyną chaosu, anarchii i upadku niezawisłości kraju.
Dokonano też szeregu zmian administracyjnych. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż mieszczaństwu przywrócono dawne prawa, zagarnięte przez szlachtę sprzed 300 laty, proponowano zwiększyć obronność kraju.
Teraz rozmaite lokalne komisje do spraw prawa i porządku publicznego miały stać się podstawą lokalnych organów administracji. Określała tym samym ustrój państwa i po raz pierwszy zawierała stwierdzenie, że źródłem władzy jest wola narodu, do którego to zaliczono, obok szlachty, mieszczan i chłopów.
Jak ją oceniali wielcy politycy ubiegłego stulecia – „konstytucja przy wszystkich swych brakach na tle historii w tej części Europy widnieje jako jedyne dzieło wolnościowe, które kiedykolwiek Europa samodzielnie zrodziła.
Tak więc była pierwszą w Europie, a drugą w świecie, wprowadzającą nowoczesny, demokratyczny system rządzenia, otwierającą drogę do odbudowy niepodległej i silnej Polski.
Niestety nigdy nie doczekała się realizacji. Uniemożliwiła jej realizację konserwatywna część magnatów i obca rosyjsko-pruska interwencja wykreślająca państwo polskie z mapy Europy.
Dla przyszłych pokoleń Konstytucja 3-Maja nabrała symbolicznego znaczenia walki o niepodległość i naprawę struktur społecznych.
Dla przyszłych pokoleń Konstytucja 3-Maja nabrała symbolicznego znaczenia walki o niepodległość i naprawę struktur społecznych.
Ta wielka idea nakreślająca nowy wizerunek Polaka stała się w następnych stuleciach natchnieniem walczących o odzyskanie niepodległości i zaprowadzenie sprawiedliwości społecznej. Był to triumf racjonalizmu politycznego nad pobożnymi życzeniami, postanowiono ratować Polskę nie przez rewolucyjny chaos, walkę mas i morze krwi, lecz przez mądre reformy gospodarcze i polityczne. Kontynuacja miała być podstawą państwa dobrze rządzonego i żyjącego według praw wynikających z rzetelnej pracy i osobistych zasług, otworzyła więc drogę awansu tym warstwom społecznym, które dotąd były upośledzone i niedostrzegane .
Podniosła rolę samorządu w zarządzeniu. Wprowadziła Polskę w krąg krajów trzeźwo i rozsądnie kierowanych rządami tych, którym władzę tę powierzyli obywatele. Ponadto konstytucja przepojona była duchem poszanowania praw człowieka i zapewniała skuteczną ich egzekucję, a tego gwarantem była likwidacja liberum veto i sprawowanie rządów przez reprezentantów całego narodu.
Podniosła rolę samorządu w zarządzeniu. Wprowadziła Polskę w krąg krajów trzeźwo i rozsądnie kierowanych rządami tych, którym władzę tę powierzyli obywatele. Ponadto konstytucja przepojona była duchem poszanowania praw człowieka i zapewniała skuteczną ich egzekucję, a tego gwarantem była likwidacja liberum veto i sprawowanie rządów przez reprezentantów całego narodu.
Sama idea Konstytucji wbrew zakusom zaborców przetrwała i następne lata pokazały, że państwo polskie można wymazać z mapy Europy, ale nie można wymazać tego narodu pomimo germanizacji i rusyfikacji. Naród nigdy nie zatracił swej odrębności językowej, obyczajowej i kulturalnej.
Ideę Konstytucji popierali liczni polscy intelektualiści w XIX w., pisali o niej najlepsi publicyści i zupełnie nieznani twórcy.
Jej pojawienie uważali za jedyny ratunku dla kraju. To ją Joachim Lelewel nazwał „dziełem mądrości i umiarkowania” a od Adama Mickiewicza padły wspaniałe słowa określające jej znaczenie – „Bo to prawo nie wypadło z głowy pojedynczego mędrka, z ust kilku rozprawiaczy, ale wyjęte było z serca wielkiej masy; nie czerni się tylko na papierze, ale żyje dotąd w pamięci, w życzeniach, pokoleń – jest więc prawem żywym, zakorzenionym w przeszłości, mającym się rozwinąć w przyszłość.”
Jej pojawienie uważali za jedyny ratunku dla kraju. To ją Joachim Lelewel nazwał „dziełem mądrości i umiarkowania” a od Adama Mickiewicza padły wspaniałe słowa określające jej znaczenie – „Bo to prawo nie wypadło z głowy pojedynczego mędrka, z ust kilku rozprawiaczy, ale wyjęte było z serca wielkiej masy; nie czerni się tylko na papierze, ale żyje dotąd w pamięci, w życzeniach, pokoleń – jest więc prawem żywym, zakorzenionym w przeszłości, mającym się rozwinąć w przyszłość.”
Pamięć o niej przetrwała cały wiek XIX w. W dniu 29.04.1919 r. sejm, już w wolnej Polsce, przyjął ustawę o święcie narodowym 3 Maja. Była czczona należycie przez okres 20-lecia międzywojennego. Natomiast po II wojnie światowej święto narodowe było obchodzone na równi z dniem 1 Maja, później zaś zabronione.
Dokonały go te grupy polityczne, które siłą i reżimem starały się wmówić nam pochodzenie innej kultury niż śródziemnomorska, w której tyle pokoleń się wychowało, a w latach 70-tych udowadniano, podpierając się obcą ideologią, iż język nasz i kultura są „bękartem wschodniej wyższej kultury”.
Jakież trafne do tej sytuacji są słowa jednego z patriotów XIX w., który nawoływał: „Polacy, jeśli przeszkodzić nie zdołacie, aby was pożarli sąsiedzi postarajcie się o to, aby was trawić nie mogli”.
Nie mogli strawić niektórzy naszej odnowy lat 80,81, która zduszona jak idea 3 Maja, na nowo odżyła i chociaż nie jest łatwa jej droga, to w interesie całego narodu musi uparcie dążyć ku nowemu, lepszemu, polskiemu.
Dokonały go te grupy polityczne, które siłą i reżimem starały się wmówić nam pochodzenie innej kultury niż śródziemnomorska, w której tyle pokoleń się wychowało, a w latach 70-tych udowadniano, podpierając się obcą ideologią, iż język nasz i kultura są „bękartem wschodniej wyższej kultury”.
Jakież trafne do tej sytuacji są słowa jednego z patriotów XIX w., który nawoływał: „Polacy, jeśli przeszkodzić nie zdołacie, aby was pożarli sąsiedzi postarajcie się o to, aby was trawić nie mogli”.
Nie mogli strawić niektórzy naszej odnowy lat 80,81, która zduszona jak idea 3 Maja, na nowo odżyła i chociaż nie jest łatwa jej droga, to w interesie całego narodu musi uparcie dążyć ku nowemu, lepszemu, polskiemu.
Święto to zniesione po 1944 r. na nowo wróciło wraz z „Wiosną Ludów Europy Wschodniej” jako świadectwo narodowej historii i tożsamości narodowej stawiające wyższość racji ogółu, czyli państwa, nad prywatnymi interesami poszczególnych grup społecznych.
Ta demokracja, zagrożona i teraz, ma stworzyć warunki takiej moralności, jakie zrodziła się przed 200 laty i dać gwarancję do godnego „być” dla każdego Polaka.
Bogusław Sowa (1955-2019)
Bogusław Sowa, 3.05.1993 r. (Święto 3 Maja było obchodzone podczas DNI TYMBARKU, które w latach 90-tych XX w. odbywały się w pierwszych dnia maja)