Author: Irena Wilczek Sowa

W niedzielę 3 listopada w Łososinie Górnej odbyła się po raz czwarty kwesta na rzecz odnowy kamiennych XIX-wiecznych nagrobków, wpisanych w 2021 r. do rejestru zabytków Województwa Małopolskiego.
Przez cały słoneczny, jakkolwiek chłodny dzień, wolontariusze przy wejściu na stary cmentarz parafialny oraz przykościelnym placu zbierali do puszek datki, które w całości przeznaczone zostaną się na odnowę kolejnych cennych obiektów. Zostały one wykonane zarówno przez miejscowych rzemieślników, jak również znanych krakowskich kamieniarzy rzeźbiarzy.
Podczas całodziennej kwesty do udało się zebrać kwotę: 6 756,67 PLN (sześć tysięcy siedemset pięćdziesiąt siedem złotych, sześćdziesiąt siedem groszy), co z uwagi na termin zbiórki oraz wielkość nekropolii uznać można za znaczącą. Zawartość puszek została komisyjnie przeliczona w domu parafialnym w Łososinie Górnej przez członków komitetu organizacyjnego. Całość zebranej kwoty została wpłacona na specjalne subkonto parafii i będzie przeznaczona na remont kolejnych pięciu wybranych już nagrobków. Zgodnie z obowiązującymi przepisami z przeliczenia zebranych środków sporządzony został protokół oraz sprawozdanie, które następnie zostało przesłane do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

 

W kweście na rzec ratowania zabytkowych łososińskich nagrobków uczestniczyli samorządowcy, urzędnicy, działacze społeczni, członkowie organizacji pozarządowych oraz miłośnicy regionu bezinteresownie poświęcając swój wolny czas. Wśród tegorocznych wolontariuszu byli m.in.: Dagmara Hernes (Orkiestra Parafialna w Łososinie Górnej), Lucyna Kowalska (Parafialny Oddział Caritas w Łososinie Górnej), Antoni Golona (OSP Łososina Górna), Daniel Łącki (Przewodniczący Radny Gminy Limanowa), Jacenty Musiał (Dyrektor Biblioteki w Starej Wsi), Stanisław Golonka (nauczyciel, regionalista), Robert Kowalski (Polskie Towarzystwo Historyczne, Radny Miasta Limanowa), Andrzej Drożdż (Stowarzyszenie Kolejowo Historyczne „Galicjanka”), Karol Wojtas (Polskie Towarzystwo Historyczne), Krzysztof Jasica (regionalista).

W akcję na rzecz ratowania zabytkowych obiektów na łososińskim cmentarzu włączyli się także uczniowie i nauczyciele z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 4 im. św. Jana z Kęt w Limanowej. Były to uczennice: Magdalena Golonka kl. VIII i Lidia Golonka kl. VI oraz nauczyciele: pani Edyta Musiał i pan Krzysztof Biernat. Ponadto, w akcji uczestniczyli uczniowie innych szkół średnich z terenu Limanowej: Martyna Leśniak – Zespół Szkół Nr 1 im. Józefa Piłsudskiego w Limanowej, Franciszek Zelek – Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Jana Pawła II w Limanowe oraz Karol Frączek – I Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Orkana w Limanowej.

Akcja ponownie spotkała się z bardzo pozytywnym odzewem i hojnością mieszkańców oraz osób odwiedzających groby swoich bliskich. Miłym zaskoczeniem dla wielu przybywających tego dnia na łososińską nekropolię, był widok kolejnego odrestaurowanego zabytkowego nagrobka. Przywrócenie jego blasku sprzed lat, było możliwe dzięki ubiegłorocznej zbiórce oraz donacji Firmy Joniec z Tymbarku.

Podczas całodziennej kwesty wolontariusze mieli okazję odbyć szereg niezwykle sympatycznych rozmów oraz usłyszeć wiele ciepłych słów i podziękowań pod swoim adresem za zorganizowanie tego przedsięwzięcia, tudzież za odnowę niezwykle cennych dzieł sztuki sepulkralnej. Wielu z nich z zaciekawieniem i czasem lekkim zaskoczeniem oglądało miejsca, które jeszcze do niedawna pozostawały zapomniane. Dziś pięknie odrestaurowane cieszą oko, odcinając się swoim blaskiem na tle współczesnych szarych grobowców.

Korzystając z okazji, organizatorzy pragną bardzo serdecznie podziękować wszystkim darczyńcom, którzy swoim datkami wsparli tak hojnie naszą akcję angażując się tym samym w ocalenie tych niezwykłych pomników historii naszej małej ojczyzny. Dziękujemy również ks. proboszczowi Kazimierzowi Fąfarze za zgodę na organizację kwesty oraz pomoc w organizacji kwesty.

Warto na koniec wspomnieć, iż na liczącej ponad 200-cie lat łososińskiej nekropoli pochowanych zostało wiele znamienitych postaci, które odegrały ważną rolę w dziejach wspólnoty, m.in. właściciele okolicznych dworów, działacze społeczni i samorządowi, a także osoby zaangażowane w działalność niepodległościową m.in. powstańcy listopadowi, obrońcy Kresów Wschodnich i Lwowa, czy też biorący aktywny udział w życiu gospodarczym regionu m.in. tworzących zręby polskiego przemysłu wydobywczego. Nie zabrakło na nim również kapłanów, w tym proboszczów miejscowej parafii.

Wśród wielu ciekawych obelisków szczególe miejsce zajmuje zespół siedemnastu kamiennych nagrobków wykonanych w XIX oraz na pocz. XX w. Stanowią one interesujący przykład obiektów sztuki sepulkralnej, będące dziełami zarówno miejscowych rzemieślników, jak również znanych krakowskich kamieniarzy – rzeźbiarzy, takich jak Fabian Hochstim czy Kazimierz Mularski.

Do tej pory ze środków zebranych podczas „Kwest Łososińskich” oraz dotacji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie, udało się wyremontować 10 kamiennych pomników nagrobnych.

 

Robert Kowalski