Tymbark, tak skończył się ostatni dzień kwietnia
zdjęcie: IWS
Author: Irena Wilczek Sowa
Przyroda wokół nas – drozd śpiewak
zdjęcia: Stanisław Przybylski
Dekanat Tymbark – uroczyste przyjęcie chłopców do grona lektorów
Na wieczornej Mszy św. we wtorek, w tymbarskim kościele parafialnym, ks. dr Jacek Soprych rektor tarnowskiego Wyższego Seminarium Duchownego uroczyście przyjął 43 chłopców z dekanatu Tymbark do grona lektorów.
Opiekunem chłopców w Parafii Tymbark jest ks.Szczepan Depowski. Chłopców przygotowywała również polonistka – Pani mgr Anna Trojanowska-Smaga. W ćwiczeniu umiejętności praktycznych pomagała Siostra Regina. Warunkiem przyjęcia do grona lektorów jest pozytywne zakończenie kursu lektorskiego.
IWS
wspólne zdjęcie
Parafia Dobra
Parafia Góra św.Jana
Parafia Skrzydlna
Parafia Szyk
Parafia Jurków
Parafia Tymbark
Parafia Jodłownik
Parafia Szczyrzyc
IWS
Przyroda wokół nas – ważka płaskobrzucha chwilę po przeobrażeniu (po wyjściu ze swojego „pancerza”)
Ważki są owadami starszymi od dinozaurów, na świecie żyje ich kilka tysięcy gatunków, w Polsce kilkadziesiąt. Można je spotkać prawie na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Ważki mogą w locie osiągać prędkość ponad czterdziestu kilometrów na godzinę. Ważki są drapieżnikami zarówno te dorosłe, jak i w stadium larwalnym. Ich środowisko to tereny podmokłe, bagienne i wodne.
Dorosłe ważki znoszą latem jaja pod wodą. Z reguły wiosną następnego roku, gdy larwa wyczuje korzystne warunki (ciepło i nasłonecznienie) wychodzi ponad wodę, gdzie na liściach lub łodygach następuje jej przeobrażenie. Początkowo pęka oskórek na jej grzbiecie i wysuwa się z niego najpierw grzbietowa część tułowia, później głowa, skulone skrzydła i nogi, następnie wysunięta część ciała imago wygina się gwałtownie w dół i wyciąga resztę odwłoka.
zdjęcia nadesłane
„Oddanie broni” Przemysława Bystrzyckiego – fragmenty
dwa fragmenty powieści „Oddanie broni” Przemysława Bystrzyckiego
W tym czasie na horyzoncie mego zacieśnionego świata pojawił się Kazimierz Drożdż. Były wójt gminy Jodłownik. Chłop trzydziestosześcioletni, postawny, kościsty, mówiący z góralska. Piękny typ mężczyzny. Piękny typ człowieka – oddanego sprawie. Unikam z zasady podniosłości, podobny ton nawet ważę sobie lekko – tutaj nie umiem inaczej wyrazić istoty rzeczy.
W konspiracji od początku wojny; podziemnym stażem rówieśny pierwszym grupom zbrojnym Beskidu Wyspowego, Gorców. Kapral 1. psp w Nowym Sączu. Ci żołnierze chadzali w pelerynach, w kapelusikach z orlim piórem, które to pióro, z braku orłów, zastępowano indyczym.
Pan Kazimierz nie miał wahań. Postawę tę ujawnił na początku naszej rozmowy, przeprowadzonej na drodze do Szczyrzyca. Rzecz dotyczyła umiejscowienia aparatury oraz wskazania pomocnika dla kręcenia
ręcznej prądnicy. Melina musiała odpowiadać określonym wymogom: należało znaleźć miejsce bezpieczne, korzystnie położone, z przykrytym dojściem.
Poprosił o kilka dni zwłoki. Spotkałem się z nim po raz drugi, może trzeci. Wybór padł na gospodarstwo poniżej Kostrzy. Sprawę omówił sam.
Chałupa oddalona od innych, z podejściem nawet z trzech stron: trochę roztokami, trochę zagajami. Na zachodnim uboczu. Korespondowałem z Wadfortem pod Londynem. Jeżeli tedy nastąpiła zmiana odbiorcy, to w miejsce włoskiej Bazy nr 11 -,,Mewa”, na południu, wszedł „Port”, ośrodek radiowy w Wielkiej Brytanii – kierunek północno-zachodni; stało się tak, być może, dla lepszych warunków odbioru na Wyspie: bardzo doświadczona obsługa, mocniejszy sygnał w antenie, adresat: Sztab Naczelnego Wodza – na miejscu. Wobec malejącej liczby aktywnych ,,Wand”, każda nadal czynna stanowiła dla centrali wartość rosnącą w czasie. Dodam: w drugiej połowie 1944 pracowało dwustronnie w całym kraju 58 ,,punktów gry”; jak wspomniałem – w styczniu 1945 – 34, w lutym tylko 20.
W konspiracji od początku wojny; podziemnym stażem rówieśny pierwszym grupom zbrojnym Beskidu Wyspowego, Gorców. Kapral 1. psp w Nowym Sączu. Ci żołnierze chadzali w pelerynach, w kapelusikach z orlim piórem, które to pióro, z braku orłów, zastępowano indyczym.
Pan Kazimierz nie miał wahań. Postawę tę ujawnił na początku naszej rozmowy, przeprowadzonej na drodze do Szczyrzyca. Rzecz dotyczyła umiejscowienia aparatury oraz wskazania pomocnika dla kręcenia
ręcznej prądnicy. Melina musiała odpowiadać określonym wymogom: należało znaleźć miejsce bezpieczne, korzystnie położone, z przykrytym dojściem.
Poprosił o kilka dni zwłoki. Spotkałem się z nim po raz drugi, może trzeci. Wybór padł na gospodarstwo poniżej Kostrzy. Sprawę omówił sam.
Chałupa oddalona od innych, z podejściem nawet z trzech stron: trochę roztokami, trochę zagajami. Na zachodnim uboczu. Korespondowałem z Wadfortem pod Londynem. Jeżeli tedy nastąpiła zmiana odbiorcy, to w miejsce włoskiej Bazy nr 11 -,,Mewa”, na południu, wszedł „Port”, ośrodek radiowy w Wielkiej Brytanii – kierunek północno-zachodni; stało się tak, być może, dla lepszych warunków odbioru na Wyspie: bardzo doświadczona obsługa, mocniejszy sygnał w antenie, adresat: Sztab Naczelnego Wodza – na miejscu. Wobec malejącej liczby aktywnych ,,Wand”, każda nadal czynna stanowiła dla centrali wartość rosnącą w czasie. Dodam: w drugiej połowie 1944 pracowało dwustronnie w całym kraju 58 ,,punktów gry”; jak wspomniałem – w styczniu 1945 – 34, w lutym tylko 20.
Brat pana Kazimierza – Jan, wykształcony za granicą, w Austrii i w Szwajcarii, inżynier rolnik, przyjaciel Władysława Orkana, wielki działacz gospodarczy i społeczny Skalnego Podhala. Na dziesięć lat przed
wojną w Łososinie Górnej założył szkołę rolniczą. W biednej krainie roztoków i orkiszu propagował ogrodnictwo, hodowlę bydła, mleczarstwo.
Obywatelem w wielkim stylu był syn gajowego – inż. Józef Marek. Propagator sadownictwa, wieloletni dyrektor wspomnianej Podhalańskiej Spółdzielni Sadownictwa. Obaj, i inż. Jan Drożdż, i inż. Józef Marek znajdują miejsce na tych kartach dotyczących wojny; pierwszy wskazujący na klasę rodziny Kazimierza Drożdża, drugi jako współtwórca spółdzielni owocarskiej.
wojną w Łososinie Górnej założył szkołę rolniczą. W biednej krainie roztoków i orkiszu propagował ogrodnictwo, hodowlę bydła, mleczarstwo.
Obywatelem w wielkim stylu był syn gajowego – inż. Józef Marek. Propagator sadownictwa, wieloletni dyrektor wspomnianej Podhalańskiej Spółdzielni Sadownictwa. Obaj, i inż. Jan Drożdż, i inż. Józef Marek znajdują miejsce na tych kartach dotyczących wojny; pierwszy wskazujący na klasę rodziny Kazimierza Drożdża, drugi jako współtwórca spółdzielni owocarskiej.
Spółdzielnia owocarska w Tymbarku stanowiła bowiem, dzięki inż. Markowi, jeden z trzech punktów mego oparcia; punktem drugim był historyczny klasztor białych opatów w Szczyrzycu z ojcem Hubertem; trzecie – krąg ściśle domowy z ,,cywilnym” zajęciem: rachunkowością, następnie z nauką w przyklasztornym liceum.
Trzy miejsca skrycie ze sobą związane. Na tę podporę mogłem liczyć. Bez oparcia w terenie, oparcia, w moim przypadku rozłożonego niczym trójnóg, nie byłbym w stanie nic zrobić.
W białym plecaku, uszytym jeszcze u ,,Pelikanów”, z lnianego płótna, przeniosłem moją AP-4 pod Kostrzę. Dotąd tkwiła ukryta u Joasi. Drożdż niósł w papierze ręczną, lecz nieporęczną w transporcie prądnicę. Nie towarzyszyła nam żadna osłona – szliśmy bez ubezpieczenia: dobitny wyraz konspiracji nowego stylu.
Zostałem przedstawiony gospodarzowi, bez imienia i nazwiska: ,,Ten pan będzie tutaj przychodził”. Gospodarz nazywał się Józef Kawecki, miał żonę i dwoje dzieci. Postanowiłem odwiedzać go co jakiś czas; ze względów bezpieczeństwa nie podawałem terminów tych odwiedzin, wskutek czego brałem na siebie ryzyko niezastania go w domu. Później rzecz została ułożona w ten sposób, że o każdorazowym moim przyjściu informował wcześniej powiadomiony Kazimierz Drożdż. Patrzyłem teraz na Kaweckiego, myślałem: czy wiesz, człowieku, o co idzie gra? Twoje bezpieczeństwo i twoich bliskich zależy ode mnie, moje od ciebie, z tym że jestem sam jeden, a ty masz rodzinę. Nieznani sobie dotąd, siadamy odtąd
W białym plecaku, uszytym jeszcze u ,,Pelikanów”, z lnianego płótna, przeniosłem moją AP-4 pod Kostrzę. Dotąd tkwiła ukryta u Joasi. Drożdż niósł w papierze ręczną, lecz nieporęczną w transporcie prądnicę. Nie towarzyszyła nam żadna osłona – szliśmy bez ubezpieczenia: dobitny wyraz konspiracji nowego stylu.
Zostałem przedstawiony gospodarzowi, bez imienia i nazwiska: ,,Ten pan będzie tutaj przychodził”. Gospodarz nazywał się Józef Kawecki, miał żonę i dwoje dzieci. Postanowiłem odwiedzać go co jakiś czas; ze względów bezpieczeństwa nie podawałem terminów tych odwiedzin, wskutek czego brałem na siebie ryzyko niezastania go w domu. Później rzecz została ułożona w ten sposób, że o każdorazowym moim przyjściu informował wcześniej powiadomiony Kazimierz Drożdż. Patrzyłem teraz na Kaweckiego, myślałem: czy wiesz, człowieku, o co idzie gra? Twoje bezpieczeństwo i twoich bliskich zależy ode mnie, moje od ciebie, z tym że jestem sam jeden, a ty masz rodzinę. Nieznani sobie dotąd, siadamy odtąd
na jednym stołku. Jeśli jest to wspomniany trójnóg, wiesz, gdzie owe nogi znajdują oparcie.
Okno izby wychodziło ku północnemu zachodowi; na pochyłość poprzecinaną zapadliskami, kępami drzew, krzaków; niżej, o dwa kilometry, dolina rzeki Tarnawki przy białej jodłownickiej szosie – tam mieszkałem. Po lewej ukryty za drzewami drewniany szesnastowieczny kościółek, sczerniały od starości; strona prawa, otwarta, ukazywała szczyt wieży z czerwonej cegły: kościół w Górze Św. Jana.
Pomyślałem: spróbujemy zaraz, ponieważ jesteśmy razem. Z miejsca w nowych warunkach sprawdzę zachowanie gospodarza. Depeszę dostarczył przez ,,Lilkę” „Prosty” z Krakowa, stałem jeszcze u Joasi; złożona w zwitek za zaszewką spodni parzyła skórę z powodu niezałatwienia.
Starszego z dzieci, synka, posłał gospodarz poza opłotki – chłopiec miał dać znać, jeśli pojawi się kto obcy.
Izba wyłożona wyłącznie drewnem, jak z reguły u biedaków w tamtych stronach, miała kształt podłużny. Okno dawało, co prawda, wgląd w obranym kierunku północno-zachodnim, postanowiłem jednak nie wy
rzucać anteny na zewnątrz, zawieszę drut na dłuższej ścianie izby. Korzystne położenia ,,punktu gry” zniweluje niedogodność wewnętrznego rozłożenia anteny, dającego, z reguły, zmniejszoną słyszalność. Obowiązywała zasada: nie łazić po przedpolu radiostacji! – jak nie łazi się po przedpolu zasadzki. Przy dobrych oczach, nawet bez lornetki, byłbym bowiem widoczny z jodłownickiej szosy na tle chałupy, z mostku nad Tarnawką, w moim czarnym ubraniu szytym u Selfridge’a w Londynie.
W okolicach mostku zakładano akurat posterunek Milicji Obywatelskiej; na razie posterunek grupował miejscowych, trochę dawnych akowców, czyli nie bardzo groźny; z biegiem czasu sprawy ulegną pogorszeniu.
Kaweckiego wysłałem do synka, niech sam stary ma baczenie na ścieżki. Drożdża posadziłem na ławie przy prądnicy. Ciężki, metalowy przedmiot w kształcie leżącego prostopadłościanu, kręcony korbą, źle trzymał się ławy. Jednak chłop mocny, wziął urządzenie pod udo, unieruchomił.
Okno izby wychodziło ku północnemu zachodowi; na pochyłość poprzecinaną zapadliskami, kępami drzew, krzaków; niżej, o dwa kilometry, dolina rzeki Tarnawki przy białej jodłownickiej szosie – tam mieszkałem. Po lewej ukryty za drzewami drewniany szesnastowieczny kościółek, sczerniały od starości; strona prawa, otwarta, ukazywała szczyt wieży z czerwonej cegły: kościół w Górze Św. Jana.
Pomyślałem: spróbujemy zaraz, ponieważ jesteśmy razem. Z miejsca w nowych warunkach sprawdzę zachowanie gospodarza. Depeszę dostarczył przez ,,Lilkę” „Prosty” z Krakowa, stałem jeszcze u Joasi; złożona w zwitek za zaszewką spodni parzyła skórę z powodu niezałatwienia.
Starszego z dzieci, synka, posłał gospodarz poza opłotki – chłopiec miał dać znać, jeśli pojawi się kto obcy.
Izba wyłożona wyłącznie drewnem, jak z reguły u biedaków w tamtych stronach, miała kształt podłużny. Okno dawało, co prawda, wgląd w obranym kierunku północno-zachodnim, postanowiłem jednak nie wy
rzucać anteny na zewnątrz, zawieszę drut na dłuższej ścianie izby. Korzystne położenia ,,punktu gry” zniweluje niedogodność wewnętrznego rozłożenia anteny, dającego, z reguły, zmniejszoną słyszalność. Obowiązywała zasada: nie łazić po przedpolu radiostacji! – jak nie łazi się po przedpolu zasadzki. Przy dobrych oczach, nawet bez lornetki, byłbym bowiem widoczny z jodłownickiej szosy na tle chałupy, z mostku nad Tarnawką, w moim czarnym ubraniu szytym u Selfridge’a w Londynie.
W okolicach mostku zakładano akurat posterunek Milicji Obywatelskiej; na razie posterunek grupował miejscowych, trochę dawnych akowców, czyli nie bardzo groźny; z biegiem czasu sprawy ulegną pogorszeniu.
Kaweckiego wysłałem do synka, niech sam stary ma baczenie na ścieżki. Drożdża posadziłem na ławie przy prądnicy. Ciężki, metalowy przedmiot w kształcie leżącego prostopadłościanu, kręcony korbą, źle trzymał się ławy. Jednak chłop mocny, wziął urządzenie pod udo, unieruchomił.
Rozwiązałem plecak; wyjąłem „pipsztok” – czarny, wielkości grubej książki formatu A-4, poręczny, wierny, o donośnym sygnale na fali odbitej, o szerokości pasma 2-8 MHz; odbiornik radiostacji posiadał tak zwaną ,,reakcję”, ułatwiającą wymodulowanie odbieranego sygnału. Miałem też dwa zapasowe odbiorniki, schowane w impregnowanej torbie. Jeden większy, drugi wręcz miniaturowy, do nasłuchu w szczególnie trudnych warunkach.
Górna krawędź tablicy rozdzielczej ujęła przyciskami końcówki anteny; do anteny rozciągniętej pod sufitem na gwoździach wbitych w drewniane ściany moc sygnału doprowadzał drabiniasty firet: dwa równoległe druty odległe od siebie o 12 cm połączone drewnianymi listewkami. Zdecydowałem się na dipol – memu sercu zawsze miły: rozkład drutów w kształcie literki „T”; kreskę pionową stanowił wspomniany firet. Pod kątem prostym do kierunku pracy. Każde ramię dipola stanowiło jedną
czwartą długości fali w przeliczeniu z kilocykli na metry. Oczywiście zmiana częstotliwości z głównej na jedną z zapasowych nie powodowała zmiany długości drutów.
Bardzo pragnąłem, by nastąpiło nawiązanie komunikacji – obok potrzeby przesyłki zaległej depeszy, także dla przekonania moich nowych towarzyszy broni, że ich trud i ryzyko nie poszły na marne.
Górna krawędź tablicy rozdzielczej ujęła przyciskami końcówki anteny; do anteny rozciągniętej pod sufitem na gwoździach wbitych w drewniane ściany moc sygnału doprowadzał drabiniasty firet: dwa równoległe druty odległe od siebie o 12 cm połączone drewnianymi listewkami. Zdecydowałem się na dipol – memu sercu zawsze miły: rozkład drutów w kształcie literki „T”; kreskę pionową stanowił wspomniany firet. Pod kątem prostym do kierunku pracy. Każde ramię dipola stanowiło jedną
czwartą długości fali w przeliczeniu z kilocykli na metry. Oczywiście zmiana częstotliwości z głównej na jedną z zapasowych nie powodowała zmiany długości drutów.
Bardzo pragnąłem, by nastąpiło nawiązanie komunikacji – obok potrzeby przesyłki zaległej depeszy, także dla przekonania moich nowych towarzyszy broni, że ich trud i ryzyko nie poszły na marne.
***
Jasność myśli. Rozmowy. Czas na relacje o zakończonym śledztwie, uwagi nad sprawą z,,Prostym” i Drożdżem. Byłem rad: radiostacja poinformowała raz: jesteśmy aresztowani; dwa: pracuję pod przymusem; trzy: UB ma szyfr (co prawda – nieaktualny); cztery: radiostacji już nie ma – został z,,pipsztoka” odymiony wrak, wonny stopioną izolacją.
Leżeliśmy pokotem na pryczy, rozmowy prowadziliśmy półgłosem. Po drugiej stronie legowiska, blisko drzwi, ktoś zaśpiewał:
Mańka, moja biedna ubówko,
Umęczona wędrówką wśród urzędów i biur…
Leżeliśmy pokotem na pryczy, rozmowy prowadziliśmy półgłosem. Po drugiej stronie legowiska, blisko drzwi, ktoś zaśpiewał:
Mańka, moja biedna ubówko,
Umęczona wędrówką wśród urzędów i biur…
Wydała go dziewczyna – dowiedziałem się; miał grubą sprawę, podobnie, jak nam groziła mu KS. Pomyślałem: ilu w celi wydanych? ilu wpadłych „,na robocie”, w czasie akcji? ilu przez własną nieostrożność? ilu przez gadatliwość otoczenia?… W pierwszym rzędzie do wydanych zaliczamy siebie. Sprawa załatwiona, czekamy na rozprawę – nie ma do czego wracać. Dziwnym trafem oczekujący wyrok jakby interesował najmniej.
Nie rozmawialiśmy nawet o okolicznościach aresztowania – dla każdego własna droga; ,,Prosty” wpadł u siebie, może u ,,Lilki”, w ,,kotle” – co raczej wątpliwe, oficer zawodowy tej klasy nie powinien był dać się podejść.
Nie rozmawialiśmy nawet o okolicznościach aresztowania – dla każdego własna droga; ,,Prosty” wpadł u siebie, może u ,,Lilki”, w ,,kotle” – co raczej wątpliwe, oficer zawodowy tej klasy nie powinien był dać się podejść.
Drożdża zabrano z własnej chałupy w Jodłowniku; przy okazji zaprowadzili na strych dwunastoletnią córkę Drożdża – Genię, to ten czarny-kędzierzawy, najbardziej aktywny, jakby wyglądał awansu z kapitana na majora. Uderzył dziecko w twarz, pytał, gdzie magazyn broni. Osioł – broń oddaliśmy dawno! Nasza robota polegała nie na strzelaniu – polegała na zabawie, kto lepszy. Przypadek, że teraz oni byli górą. Jeszcze nie koniec – nie chwalmy dnia przed zachodem. Prawda, tyle że znikąd nadziei. Stoimy nad ziejąca rozpadliną… Powiedziałem: nie rozmawialiśmy o tym. ,,Lilkę” i mnie zgarnięto razem.
Z wyjątkiem dziewczyny jesteśmy w kupie. Major opowiada o stracie starszego brata w przewrocie majowym 1926 roku. Jako oficer brat walczył po stronie rządowej, zginął podczas przenosin rządu z prezydentem Wojciechowskim z Belwederu do Wilanowa. …
Zaproszenie na X Turniej w Kręgle Fińskie z okazji Narodowego Święta Trzeciego Maja – przypomnienie
„Zapraszam serdecznie na X Turniej w Kręgle Fińskie z okazji Narodowego Święta Trzeciego Maja – 4 Maj 2024 /sobota/ od godz. 11.30 na Orlika w Tymbarku 
(II edycja Pucharu firmy Monolit).
(II edycja Pucharu firmy Monolit).Rozgrywki to okazja do upamiętnienia Uchwalenia Pierwszej w Europie Konstytucji 3 Maja” – pisze na swojej stronie FB organizator Turnieju Paweł Johnny Krzyściak
Nowy termin Rajdu Szlakiem Papieskim
Uprzejmie informuję, że Rajd Szlakiem Papieskim w Tymbarku / na górę Paproć / odbędzie się w nowym terminie tj. środę 22 maja 2024 r.
Robert Nowak
Wycieczka w Beskid Sądecki
W miniony weekend (27 kwietnia) mieszkańcy Tymbarku spędzali wolny czas w Beskidzie Sądeckim. Doskonała pogoda sprzyjała pieszym wędrówkom i odkrywaniu malowniczych miejsc. Wyjazd rodzinny stanowił rozgrzewką przed sezonem turystycznym, a odbywał się pod opieką przewodnika , Anny Dyląg.
Po przyjeździe do Wierchomli Małej wszyscy swoim tempem udali się na spacer do Bacówki PTTK nad Wierchomlą. W schronisku był czas na wypoczynek przy kawie i herbacie. Po rekreacji na urokliwych polanach, podziwianiu panoram górskich, przez Długie Młaki wróciliśmy do autokaru, by udać się do Piwnicznej-Zdrój. W klimatycznym miasteczku część osób zwiedzała rynek, pozostali wypoczywali w parku zdrojowym i pijali wód.
Wypoczęci, pełni pozytywnych wrażeń z dużą dawką zdrowej energii wróciliśmy do swoich codziennych obowiązków domowych. Wyjazd udał się zorganizować dzięki wsparciu finansowemu Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminy Tymbark.
Ewa Skrzekut
Tymbark, w kończącym się kwietniu
zdjęcie: IWS