Author: Irena Wilczek Sowa

Do Łagiewnik pojedzie autobus, więc są jeszcze wolne miejsca. Apostolat MARGARETKA zaprasza do wspólnej modlitwy za kapłanów. 

zdjęcia: IWS

 Jednostka Strzelecka nr 2007 im. kpt. Tadeusza Paolone ZS „Strzelec” OSW w Tymbarku jest organizatorem konkursu z zakresu wiedzy historycznej. Pierwszych pięć osób, które prawidłowo odpowiedzą na pytanie konkursowe otrzymają nagrody rzeczowe / książkowe /. Odpowiedzi prosimy kierować na adres e-mail: r.nowak@tymbark.pl do dnia 11 października 2024 r.

 Pytanie: Podaj imię i nazwisko bohaterskiego żołnierza z terenu Gminy Tymbark zamordowanego w obozie KL Auschwitz 11 października 1943 roku.

Osoby biorące udział w konkursie prosimy o podanie imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania .Nagrody zostaną wysłane pocztą.

INFORMACJA  administratora danych osobowych

W celu realizacji obowiązku informacyjnego wynikającego z rozporządzenia parlamentu europejskiego i rady (UE)2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119/1 z 04.05.2016 r. z późn. zm.), zwanego dalej RODO, informuję co następuje:

• 1.Administratorem Pani (Pana) danych osobowych będzie Urząd Gminy w Tymbarku,34-650 Tymbark 49
• 2.Pani (Pana) dane osobowe będą przetwarzane:
• – w celach związanych bezpośrednio z konkursem (przyjęcie rozwiązania pytania konkursowego) na podstawie RODO,
•   – w celu promocji konkursu i wizerunku na podstawie RODO,
• 3.Pani (Pana) dane osobowe będą przetwarzane zgodnie z przepisami RODO i ustawy o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2018 poz. 1000 z późn. zm.)
• 4.Pani (Pana) dane osobowe  po zakończeniu konkursu  zostaną usunięte przez administratora.
• 5. Ma Pani (Pan) prawo dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także przenoszenia danych.
• 6. Ma Pani (Pan) prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w zakresie naruszenia prawa do ochrony danych osobowych lub innych praw przyznanych na mocy RODO.
• 7.Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednak niezbędne udziału w konkursie.

         Robert Nowak

W 2024 roku mija dwusetna rocznica wybudowania kościoła parafialnego w Tymbarku (1824 rok). Z tej okazji ukaże się kilka artykuł na temat tymbarskiej świątyni.

Pierwszy to „Tymbarska fara” autorstwa Mariana Sopaty. Artykuł jest z 1991 roku (stąd np. informacja o balaskach, których już nie ma, ale może kiedyś powrócą? jak też o jednej nawie, a to jak wiemy się zmieniło, nie ma też już „babińca”, większości drzew też nie). Publikacja: Głos Tymbarku Nr 5 z 1991 roku.

„Tymbarska fara”

Słowo fara pochodzi od niemieckiego die Pfarre – parafia i od średniowiecza oznaczało kościół parafialny. Obecnie używają go nieliczni mieszkańcy starych miast, dla określenia swoich kościołów parafialnych.

Historia powstania kościoła farnego w Tymbarku wiąże się z falsyfikatem sporządzonym przez fałszerza Stanisława Morawskiego (w 2 poł. XVIII w.), na którym widnieje data 11 sierpień 1349 г. jako data erygowania kościoła i szkoły w Tymbarku. Dlatego niektórzy historycy błędnie podają jakoby kościół powstał w XIV w.
O istnieniu parafii i kościoła w naszym mieście możemy dopiero  od lat 70- tych XV w.

Tak pisał o tym nasz największy kronikarz Jan Długosz: „…Miasto posiada kościół parafialny, drewniany pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny…”  / Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis /.

Tymbark wraz z przedmieściami oraz Jasną i Zawadką stanowił w tym okresie jedną z mniejszych parafii diecezji krakowskiej i należał do dekanatu dobczyckiego: Kościółek był niewielki, jednonawowy pokryty gontami, w ścianach były okienka w kształcie krzyży. Zbudowany w XV stuleciu przypominał zapewne późnogotycki kościół w Szyku.

Parafia Tymbark liczyła od końca XVI w. jedno miasto i 4 wsie – Podłopień, Jasna, Zawadka, Zamieście i powiększała z biegiem czasu co swój stan posiadania. Reformacja nie objęła swoim upływem Tymbarku, chociaż jej oddziaływanie sięgało do sąsiedniego Piekiełka, którego nazwa wiąże się ze sprowadzonymi tam, przez Rupniowskich, arianami.

W okresie kontrreformacji władze kościelne przywiązywały uwagę do rygorystycznego przestrzegania zaleceń
religii katolickiej – wprowadzono wiele nowych nabożeństw np.różaniec, gorzkie żale. Utworzono w Tymbarku bractwo kościelne do śpiewania modlitw podczas mszy i pogrzebów. Dało ono początek bractwu św. Anny założonemu w 1621 г.

W 1824 roku zbudowano w Tymbarku nowy kościół. Ze starego kościoła, który rozebrano, przeniesiono część wyposażenia: sygnaturkę z XIV w. późnogotyckie dzwony, renesansową chrzcielnicę z gotyckimi ornamentami z 1541г. oraz obrazy św. Anny Samotrzeć, św. Wawrzyńca, św. Idziego. Nowy kościół ma cechy klasycystyczne.   Składa się z jednej nawy do  której od północy wbudowano wieżę będącą równocześnie dzwonnicą i pomieszczeniem dla chóru.
Nawa kończy się w południowej części prezbiterium, do którego od zachodu przylega zakrystia.
W 1857 roku nadbudowano nad nią tzw. „skarbczyk” w którym znajdują się: najstarsze księgi zbiory kazań, mszały oprawione w safian, brewiarze, stare rękopisy – metryki chrztu, certyfikaty i ornaty, monstrancja i inne przedmioty liturgiczne.

Z tej samej strony przylega do niej „babiniec”, a pod wieżą jest  kruchta przez którą wiedzie główne wejście do kościoła..
Po jej lewej stronie jest składzik, w którym przechowywane są chorągwie, feletrony, krzyże i  inne przedmioty wykorzystywane podczas procesji.

Po prawej stronie drewniane schody wiodą na chór i wieżę. Wieża kościoła zakończona jest dwuczęściowym hełmem składającym się z baniastej kopuły oddzielonej balustradą od cebulastego nakrycia z krzyżem.
Drugi mniejszy hełm wieńczy środkową część nawy i mieści zabytkową sygnaturkę wzywającą nas codziennie do kościoła. Ten drugi hełm jest miniaturą pierwszego. Obydwa nawiązują do barokowych „hełmów polskich”, choć ich cebulaste kopuły przywodzą myśl prawosławne cerkwie.

W fasadzie, ponad wejściem głównym, umieszczone są na drewniany krucyfiks i figura N.M.P. Może właśnie one były inspiracją dla przydrożnych krzyży i figurek, których tak wiele spotykamy przy naszych drogach….

Z kościelnej wieży w majowe poranki grane są melodie maryjne,  a głos dzwonów towarzyszy nam w chwilach radości i smutku.

Przed kościelnym murkiem, od strony rynku, stoi figura św.Floriana z 1870 r. Kościół otaczają kasztanowce i lipy, które wiosną bielą się w słońcu, latem przyciągają pszczoły, jesienią mienią się wszystkimi kolorami złota, a zimą osiadają na nich płatki śniegu…….
W 1977 roku pokryto dach i hełmy miedzianą blachą, a w 1988 adnowiono i zmieniono wystrój wnętrza.

Kościół ma 7 dużych okien wypełnionych witrażami. Ze starych zachował się jeden w prezbiterium- przedstawia ukrzyżowango Chrystusa z Matką Bożą i św. Janem Ewangelistą. To fundacja miasta Tymbark z 1947 roku.
Pozostałe witraże przedstawiają Narodzenie N.M.P., Narodzenie Pana Jezusa, Zwiastowanie i Nawiedzenie św.Elżbiety, Rzeź  niewiniątek i Ucieczka do Egiptu, Odnalezienie Pana Jezusa, Ofiarowanie  w świątyni jerozolimskiej.
Nad nimi namalowane są portrety świętych polskich, a ponad nimi wyobrażenia przypowieści.

Jeszcze wyżej na środku sklepienia sceny z Nowego Testamentu, będące reminiscencją średniowiecznych „Biblii pauperum”. Nad głównym ołtarzem jest obraz Ferdynanda Olesińskiego z 1891г. przedstawiający Narodzenie Marii Panny.
Obecnie kościół ma dwa ołtarze boczne /niegdyś cztery/, w których umieszczone są: kopia M.B.Częstochowskiej i św. Anna Samotrzeć z 2 poł. XVII w.

Po lewej stronie jest ambona z obrazem Chrystusa Dobrego Pasterza namalowanym w 1936 roku przez Stanisława Fischera. Po prawej, pomiędzy balaskami a bocznym ołtarzem, stoi wykonana z piaskowca zabytkowa chrzcielnica.

Dookoła nawy wisi 14 obrazów namalowanych w 1883г. przedstawiających stacje Drogi Krzyżowej.
Przed drzwiami oddzielającymi kruchtę od nawy stoją dwie drewniane kolumny, na których spoczywa wysunięta część chóru muzycznego mieszczące organy wykonane w 1898 roku przez  organmistrza Falla ze Szczyrzyca.

Obrazy, przedstawienia na witrażach i sklepieniu przybliżają nam postać Bogurodzicy – od narodzenia przez ziemskie życie aż po dramatyczną scenę „Stabat Mater Dolorosa” radosne Wniebowzięcie, przypominając nam, że kościół nasz jest poświęcony Najświętszej Panience.

MARIAN SOPATA

tymbarska fara, rysunek Jana Platy

zdjęcia: J.Szymański

Fasola eucharystyczna, nazywana inaczej fasolą z monstrancją lub fasolą z Najświętszym Sakramentem, stanowi niezwykłe połączenie religijnej symboliki i przyrody. Ta specyficzna odmiana fasoli tycznej wyróżnia się unikatowym znaczkiem na nasionach, przedstawiającym monstrancję z zamkniętą w środku hostią.

Historia, związana z tajemnicą Eucharystii, wydarzyła się we Francji, w czasach wielkiej rewolucji francuskiej. Dziś coraz szerzej rozprzestrzeniana bywa dzięki przekazywaniu z rąk do rąk niezwykłych ziarenek… fasolki z wizerunkiem monstrancji z maleńką hostią pośrodku.

A mianowicie:

„Eucharystyczne wydarzenie miało miejsce w Alzacji, która podczas pamiętnej rewolucji w 1789 r., pod względem administracyjnym została zespolona z Francją. Kraina ta, słynąca z malowniczych krajobrazów, jest ważnym regionem rolniczym, położonym między Wogezami a Renem. Do dzisiaj opowiada się tam interesującą historię, którą w 200 lat od jej zaistnienia spisał i opublikował w 1989 r. M.F. de Bussang.
Oto proboszcz małej alzackiej wioski, zaniepokojony wzrastającą falą terroru brygad rewolucyjnych, które zaczęły zagrażać jego parafii, stanął przed niezmiernie dramatycznym wyzwaniem: „Gdzie ukryć Najświętszy Sakrament?”.
Ze swoich obaw zwierzył się jednej z parafianek. Ta bez wahania, jakby niepomna na grożące jej i wiosce niebezpieczeństwo związane z odkryciem „Bożego skarbu”, zaproponowała swoją rolną działkę, obsadzoną rosnącą na tyczkach fasolą. Jakież było zaskoczenie owej odważnej wieśniaczki jesienią, w porze zbiorów! Z każdego z posadzonych w roli całkiem białych nasion wyrosły fasolki z tajemniczymi brązowymi znakami.
Przejęta tym faktem gospodyni wzięła garść ziarenek, by pokazać je proboszczowi. Ten bez większego trudu, pod natchnieniem Ducha Świętego, rozpoznał na każdej fasolce cudownie powstały zarys maleńkiej hostii zamkniętej w brązowej monstrancji, pięknie ornamentowanej.
Zdziwionej parafiance zaś oznajmił: „Droga pani, to jest rekompensata za pani odwagę i głęboką wiarę. Gdyby hostie z kościoła zostały odkryte w polu rolnym, gdzie je ukryliśmy, ja i pani zostalibyśmy rozstrzelani, pani dom spalony, a może i cała wieś„.
W nieodległej miejscowości Faverney en Comté podczas rewolucji spowodowano pożar kościoła. W stanie nietkniętym pozostały hostie ukryte w tabernakulum, w cudowny sposób ocalone przed ogniem. Do historii przeszło jednak przede wszystkim wydarzenie związane z cudowną alzacką fasolką”. (źródło: portal W Obronie Wiary i Tradycji Katolickiej)

Wszystko wskazuje na to, że fasola z monstrancją oprócz niebiańskiego znaczka ma z niebem jeszcze jedną wspólną rzecz: pnie się do niego niczym prawdziwa magiczna fasola! Tak, co by o niej nie powiedzieć jedno jest pewne: trzeba zarezerwować dla niej naprawdę długie tyczki. Można ją uprawiać jak każdą tradycyjną fasolę tyczną, zapewniając jej drewniane żerdzie, wokół których będą się owijać jej pędy lub wykorzystać ją jako jednoroczne pnącze, które szybko obrośnie altanę lub ogrodzenie zapewniając  zieloną zasłonę. 

IWS

zdjęcia: BW

Zmarła śp. Marta OLSZEWSKA z Tymbarku  (lat 64)

Uroczystości pogrzebowe odbędą się  w czwartek (10.10.24) – Msza święta o godz. 15.00

Wieczne odpoczywanie racz Jej dać Panie!