Author: Irena Wilczek Sowa

SPOTKANIE VIII  – część pierwsza

 TYMBARK – MLECZARNIA   

Obraz z ostatniego zdjęcia poprzedniego spotkania wymusił niejako temat kolejnego. Spółdzielnia Mleczarska Tymbark – powstała w roku 1927 niedługo obchodzić będzie dziewięćdziesiątą rocznicę istnienia. Założona staraniem między innymi księdza Józefa Szewczyka oraz Karola Turskiego dobrze zapisała się w dziejach Tymbarku i sławi nazwę naszej miejscowości do dzisiaj. Mądrość poprzednich pokoleń, solidna praca, krzewienie nowin i kultury rolnej w jakże surowym górskim terenie, działalność nie tylko gospodarcza ale i też społeczna, szczególnie w pierwszych latach od powstania, doprowadziły do osiągnięcia wysokiej jakości produktów tymbarskiej mleczarni,  a przez to do przekonania większości mieszkańców tymbarskiej społeczności do słusznej idei spółdzielczości. To przekładało się przecież, w trudnych trapionych kryzysem latach trzydziestych, na poprawę egzystencji i warunków życia wielu gospodarstw naszej miejscowości.Trzeba przypomnieć, szczególnie młodemu pokoleniu, że w latach przedwojennych ziemia,,praca na roli przeważnie były jedynym źródłem jako takiego dochodu. Za przykładem naszej  Spółdzielni Mleczarskiej i dzięki jej pomocy dopiero z czasem powstała tymbarska „Owocarnia „.

 Tymbark na starej pocztówce – Mleczarnia

Przedstawiona powyżej wydana nakładem Stanisława Pyrcia pocztówka „Tymbark – Most – Mleczarnia i Stary Dwór ” to koniec lat 30-tych XX w. Prywatna fotografia w zimowej scenerii to widok na Stary Dwór  od młynówki na ” Trawnikach ” ( obecnie teren głównej portierni ) . Kolejne dawne zdjęcia w naszym dzisiejszym spotkaniu to obraz budynku mleczarni począwszy od momentu powstania. Pierwsza fotografia to najstarsze zdjęcie – lata 1928 – 1929.  Widok z nad stawu to już inna wersja ujęcia przedstawionego w poprzednim VII spotkaniu. Na fotografiach ze spółdzielczych uroczystości mamy obraz mieszkańców Tymbarku, od dzieci do najstarszych – sztandar straży pożarnej oraz godło na najwyższym należnym mu miejscu – wszystko odświętnie i uroczyście.

Mleczarnia Tymbark 1927 – 1937 

Widocznie w latach przedwojennych nie istniał „zakaz fotografowania ” i dzięki temu mamy dzisiaj możliwość zobaczyć pracę i wnętrze naszej mleczarni z dawnych lat. Na odwrocie jednego zdjęcia zachował się nawet opis technicznych urządzeń . ” Wirówka i podgrzewacz napędzane maszyną parową – pasteryzator bębnowy … ” itd.  Można oglądać również już niespotykany,  a powszechny wówczas, sposób pakowania do drewnianych beczek używanych do transportu. A transport do mleczarni to oczywiście końskie zaprzęgi – na jednej z poprzednich fotografii możemy zobaczyć przy budynku mleczarni solidny wóz do przewozu konwi z zadaszeniem dla woźnicy. Potocznie furmana wożącego mleko nazywano dawniej ” filijarzem ” (od terenowych filii mleczarni zlokalizowanych w okolicznych wioskach ).  Gotowe produkty w dalsze miejsca wywożono już samochodami. Fotografie starych ciężarówek przed mleczarnią w Tymbarku to niewątpliwie gratka dla miłośników dawnej motoryzacji.

Tymbark – mleczarnia na starej fotografii

Na burtach jednego z powyżej przedstawianych samochodów widoczne są oznaczenia dystryktu krakowskiego GG – to już lata okupacji niemieckiej. Do naszych czasów zachował się oryginalny formularz poświadczeń dostawy za dostarczone mleko wraz z okupacyjnymi premiowanymi bonami ( był to oczywiście tzw. przydział ) – urzędowy niemiecki druk z lat drugiej wojny.

Oryginalny okupacyjny druk z Mleczarni Tymbark

OBJAŚNIENIA:

1) W latach okupacji niemieckiej budynek mleczarni w Tymbarku i jej pracownicy to znacząca konspiracyjna placówka ruchu oporu. Swoimi produktami wspierali również partyzanckie oddziały, przesiedleńców i okoliczną ludność.

2) Wszystkie przedstawiane fotografie to oryginały istniejące w większości w pojedynczych egzemplarzach.

MATERIAŁY :

1) Pocztówka S. Pyrcia – zbiór pocztówek historycznych Tymbark do 1939 – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie do 1945 – albumy prywatne, archiwum – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

SPOTKANIE VIII – część pierwsza

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !