Author: Irena Wilczek Sowa

„Żyła dla innych” – o Bronisławie Szewczykównej pisał Stanisław Wcisło

Idąc z Rynku w kierunku kościoła wchodzimy na ulicę Bronisławy Szewczykówny. Okazuje się, że młodsze pokolenia naszej miejscowości albo w ogóle nie wiedzą, albo wiedzą bardzo mało o bohaterce tej uliczki. Warto więc przypomnieć i przybliżyć nieco osobę, której nazwisko uwiecznione zostało w nazwie ulicy, jako hołd i podziękowanie za pracę, jaką włożyła w wychowanie i nauczanie wielu roczników młodzieży tymbarskiej.
Bronisława Szewczykówna urodziła się 1 września 1887 roku w Szczyrzycu, jako córka Julianny i Jana Szewczyka – oficjalisty rolnego majątku 00 Cystersów. W Szczyrzycu też ukończyła szkołę podstawową prowadzoną przez Cystersów.
Szkoła ta – jak na ówczesne czasy- stała na wysokim poziomie. Ukończyło ją szereg wybitnych osobistości, z których wystarczy wymienić takie nazwiska jak: Franciszek Szmaciarz (Smreczyński) – literat tworzący pod pseudonimem Władysław Orkan, dr Sebastian Flizak z Mszany Dolnej – znany pedagog, ludoznawca, wieloletni prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, dr Władysław Gębik – znany działacz kultury na Śląsku oraz Warmii i Mazurach, wieloletni dyrektor polskiego gimnazjum w Kwidzynie.
Dalszą naukę Bronisława Szewczykówna kontynuuje w Bochni, a następnie – w Seminarium Nauczycielskim w Krakowie, gdzie w roku 1910 otrzymuje patent na nauczycielkę szkół ludowych. Następnie kończy Wyższy Kurs Nauczycielski we Lwowie, a po nim – dwuletnie Studium Wszechnicy Polskiej w Warszawie, pod kierunkiem dr Radlińskiej, znanego pedagoga.

Karierę nauczycielską rozpoczyna w Okulicach i Łapanowie. W latach 1909-1919 uczy w Gorlicach, z których przenosi się do Tymbarku, by, poza pracą nauczycielską, opiekować się chorowitym bratem, który od 1916 roku był w Tymbarku proboszczem.
W 1924 zostaje przeniesiona do Szopienic k/Katowic. Tamtejszy klimat nie odpowiada jednak jej zdrowiu. Zostaje więc w 1926 roku przeniesiona do Skrzydlnej, gdzie do roku 1930 pełni obowiązki kierowniczki szkoły. Jednocześnie nadal pogłębia swą wiedzę ucząc się w Studium Pracy Społecznej. Już wówczas znana była z pracowitości i zaangażowania w pracę społeczną w środowisku. Świadczy o tym choćby opinia, jaką wydana została przez Wydział Rady Powiatowej w Limanowej w czasie starania się przez nią o przyjęcie na w/w Studium.

Oto odpis tej opinii:
„…L.dz.3232/28/S, Limanowa 23.06.1928. Zaświadczenie.

Poświadczam, że P.Br.Szewczykówna Kierowniczka 3-klasowej Szkoły Powszechnej w Skrzydlnej od czasu swego pobytu w tutejszym powiecie rozwinęła bardzo energiczną akcję na polu podniesienia oświatowego, kulturalnego i gospodarczego ludu wiejskiego. Dała przede wszystkim przykład jak należy pracować prowadząc własnej gminie kurs gospodarczy dla dziewcząt, Koło Młodzieży, któremu przewodniczy, teatr ludowy, bibliotekę ludową im. Żeromskiego; biorąc wybitny udział w zorganizowaniu dobrej wiejskiej kapeli, a zwłaszcza w założeniu spółdzielni mleczarskiej, przyczyniającej się do znacznego podniesienia dobrobytu całej okolicy. Odznacza się głębokim ujęciem problemów społecznych, okazuje wielkie zrozumienie i odczucie potrzeb życia wiejskiego oraz niezwykłą umiejętność w przeprowadzaniu zamierzeń na trudnym z natury terenie oraz w użyciu skutecznych sposobów dla osiągnięcia celów swej pracy.

Powyższe poświadczenie wydaje się celem załączenia go do podania na studium pracy społecznej.
Komisarz Rządowy (Marossnyi).”

Już sama treść tego zaświadczenia dobitnie charakteryzuje postać Pani Bronisławy, a przecież był to dopiero początek jej pracy zawodowej.

W roku 1930 wraca do Tymbarku, gdyż stan zdrowia księdza Józefa Szewczyka pozostawia wiele do życzenia i wymaga on stałej opieki.
Pani Szewczykówna łączy więc pracę nauczycielską z opieką nad bratem. Nadal każdą wolną chwilę poświęca młodzieży, a także starszym, włączając się w organizowanie życia kulturalnego. Szczególnymi sukcesami mógł się pochwalić prowadzony przez nią chór kościelny. To dzięki jej pracy w czasie nabożeństw śpiewał „cały kościół” i to na głosy. Osobny rozdział w jej życiu to okres okupacji. Jako prawdziwa Polka nie mogła pogodzić się z zaistniałą sytuacją. Wszędzie, gdzie było to możliwe, manifestowała swą przynależność do narodu polskiego.
Uczyła młodzież języka polskiego, historii narodu polskiego i innych przedmiotów na tajnych kompletach we własnym domu, narażając się na represje ze strony okupanta.
Znając doskonale język niemiecki (przez dłuższy okres przebywała w Grazu) pisała ludziom podania i prośby odnośnie wszelkich spraw, zwłaszcza o uwolnienie z obozów, aresztów czy przymusowych prac na terenie Rzeszy.

Po wyzwoleniu ze wzmożoną werwą pracuje nad kształceniem młodzieży,  by jak najszybciej odrobić stracony w okresie okupacji czas. Niestety, jej zapał i „zbytni” patriotyzm nie spodobały się władzom nowego ustroju i w 1950 roku zostaje przeniesiona w stan spoczynku.

Nie zaprzestaje jednak pracy. W 1951 ponownie zaczyna uczyć jako nauczycielka kontraktowa języka polskiego, muzyki i zajęć świetlicowych w Zasadniczej Szkole Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Tymbarku, gdzie uczy do roku 1959, tj. do czasu definitywnego odejścia na emeryturę z powodu mocno nadwyrężonego zdrowia.
Również i w tej szkole daje się poznać jako doskonały pedagog i wychowawca młodzieży oraz organizator życia kulturalnego. Prowadząc chór oraz zespół recytatorski urządza liczne imprezy kulturalne na terenie Tymbarku oraz wyjeżdża z młodzieżą na imprezy międzyszkolne do różnych miejscowości w kraju (Kraków, Legnica, Sandomierz, Warszawa i inne), zdobywając dla szkoły dyplomy wyróżnienia i nagrody za zajmowanie najlepszych miejsc oraz specjalne dyplomy uznania za umiejętność kulturalnego zachowania się młodzieży, gdyż różnice w zachowaniu się młodzieży z Zasadniczej Szkoły Przetwórczej w Tymbarku, a młodzieży z innych szkół były wyraźnie widoczne podczas takich spotkań. Dzięki wrodzonym cechom, jakie posiadała Pani Szewczykówna, a także dzięki obowiązkowości i pracowitości była osobą powszechnie szanowaną i lubiana – tak przez nauczycieli współpracujących, jak i przez młodzież oraz szerokie warstwy miejscowego społeczeństwa. Była wprawdzie wymagającą, z czego młodzież zdawała sobie sprawę, jednakże była sprawiedliwą i nie skrzywdziła nikogo.
Potrafiła wytknąć błędy i niedociągnięcia, ale jednocześnie starała się usprawiedliwić je oraz wskazać możliwości ich naprawy, czy drogę postępowania pozwalającego na unikanie ich w przyszłości.
Z natury była osobą spokojną, opanowaną i pogodną, starającą się nawet w tragicznych momentach wyławiać zawsze choćby najmniejszy pierwiastek optymistyczny, który powodował uśmiech i rozluźnienie. Lubiła żarty, ale tylko takie, które nie powodowały ośmieszenia, poniżenia czy lekceważenia innych. Często, by wywołać śmiech lub rozładować drażliwą sytuację, sama starała się być powodem żartów. I taką pozostała do ostatniego dnia życia, tj. do dnia 24 kwietnia 1968 roku, kiedy to zmarła w limanowskim szpitalu – właśnie w trakcie opowiadania jakiegoś żartu.

Jej pogrzeb był wspaniałą manifestacją tutejszego społeczeństwa, przede wszystkim – jej byłych wychowanków, uświetnioną dużym gronem księży, z biskupem Bednarczykiem na czele.

Charakteryzując sylwetkę Bronistawy Szewczykówny nie sposób oprzeć się refleksji, że cała jej działalność wynikała nie z pobudek inspirowanych przez różnego rodzaju metody poleceniowo- nakazowe, a raczej była tworem jej osobowości, ukształtowanej przez głęboko zakodowane zasady etyki katolickiej, ze szczególnym uwzględnieniem miłości bliźniego.
To co czyniła było zawsze jasne, rozsądne i pożyteczne, nie było nigdy obliczone na efekt w sensie pochwał i wyróżnień. Pochwałą dla niej i nagrodą było własne zadowolenie z dobrze spełnionego obowiązku wobec Boga, Ojczyzny i społeczeństwa.
Do końca życia Bronisława Szewczykówna pozostała osobą wolną, a mimo tego nigdy nie czuła się osamotniona. Na każdym kroku spotykała się z życzliwością tych, których wychowywała, uczyła kochać i szanować bliźnich.

Niechaj jej postać będzie dla nas wszystkich, a szczególnie dla młodych, wzorem, jak żyć i pracować.
Cześć Jej pamięci !
 
Stanisław Wcisło
 
Artykuł Stanisława Wcisło opublikowany w 1995 roku w Głosie Tymbarku nr 22
 
Uzupełnienie artykułu przez KOLEKCJĘ PRYWATNĄ TYMBARK:
Bronisława Szewczykówna w żałobie po śmierci brata księdza Józefa Szewczyka – po jej prawej ręce Zofia Turska ostatnia dziedziczka majątku Tymbark – oryginalna fotografia z drugiej połowy lat 30. XX wieku ( fragment ) – Tymbark na starej fotografii – zbiory własne
 

Bronisławy Szewczykówny wpis do pamiętnika uczennicy z czasów niemieckiej okupacji. Tymbark – własne zbiory archiwaliów

Urząd Stanu Cywilnego Tymbark dokonał podsumowania 2023 roku

Poniżej podsumowanie 2023 roku przygotowane przez kierownika USC w Tymbarku 

Parę dni temu pożegnaliśmy mijający 2023 rok. Był on niezwykle interesujący zarówno pod względem inwestycyjno-gospodarczym, jak również kulturalnym i społecznym. Na początku nowego roku Urząd Stanu Cywilnego w Tymbarku, publikuje szczegółowe dane obrazujące ruchy ludności na terenie gminy, tudzież podsumowanie swojej działalności.

W Gminie Tymbark 2023 roku urodziło się – 71 dzieci:
– 36 dziewczynek,
– 35 chłopców.
W porównaniu do 2022 roku, w którym urodziło się 74 dzieci, jest to o 3 dzieci mniej.
Najpopularniejszymi imionami nadanymi chłopcom: Nikodem, Jakub, Tymon, Igor.
Jeśli chodzi o dziewczynki, to świeżo upieczeni rodzice najczęściej wybierali imiona: Wiktoria, Zuzanna, Kornelia, Hanna.
Wszystkim narodzonym dzieciom życzymy beztroskiego i zdrowego dzieciństwa.

Małżeństwo zawarte na terenie Gminy – 33 pary (w tym 29 małżeństw konkordatowych, 2 transkrypowane zawarte we Włoszech oraz 2 śluby cywilne).
W minionym roku związek małżeński zawarło 68 osób z Gminy Tymbark.
Wszystkim małżonkom życzymy odkrywania nowych uroków wspólnego życia.

W Gminie Tymbark zamieszkuje 6.523 osoby na pobyt stały, w tym 3.202 mężczyzn i 3.321 kobiet. Najstarszy mieszkaniec Gminy Tymbark ma 98 lat, jest osobą urodzona w 1925r., 1927 – 2 osoby, 1928 – 4 osoby, 1929 -4 osoby.

ZGONY – 48 .
Wśród ogólnej liczby aktów zgonów sporządzonych w 2023 roku odnotowano – 48:
– 25 zgonów mężczyzn,
– 23 zgony kobiet.

Liczba zgonów według wieku:  


W odniesieniu do 2022 roku, w którym zmarło 60 osób, to jest o 12 zgonów mniej.
Statystyka stałych mieszkańców wg miejscowości i płci.
 

W roku 2023 dokonano zameldowań na pobyt stały – 148 osób, liczba osób na pobyt czasowy – 221. Wymeldowania z pobytu stałego – 72 osoby. Wymeldowania z pobytu czasowego – 99 osób.
Zmigrowanych (wprowadzonych do Ksiąg Elektronicznych USC) odpisów aktów stanu cywilnego – 261.
Wydanych odpisów aktów stanu cywilnego – 545,
Przypisków – 45.

Przyjęto 565 wniosków o wydanie dowodów osobistych oraz wydano 541 dowodów osobistych.
Zaświadczeń o zameldowaniu na terenie Gminy Tymbark wydano -385,

Zestawienie kończy kolejny pozytywny akcent. Otóż, w dniu 22 października 2023 r. Jubileusz 50-lecia zawarcia związku małżeńskiego obchodziło 10 par z Gminy Tymbark.

Kierownik USC
mgr Maria Pala

 

LDK zaprasza: „Narodził się Bóg dziecina w Betlejem” – koncert w wykonaniu Limanowskiej Orkiestry Kameralnej i Ewy Novel

Limanowski Dom Kultury zaprasza na koncert kolęd „Narodził się Bóg dziecina w Betlejem” w wykonaniu Limanowskiej Orkiestry Kameralnej i Ewy Novel, który odbędzie się 12 stycznia (piątek) o godz. 18:00 w sali widowiskowej LDK.

Koncertem kolęd „Narodził się Bóg dziecina w Betlejem” będziemy kontynuować tegoroczne kolędowanie i po raz kolejny ukazywać piękno tej tradycji. Głównymi aktorami wydarzenia będą Limanowska Orkiestra Kameralna, działająca przy Limanowskim Domu Kultury oraz zaprzyjaźniona z zespołem Ewa Novel.

Limanowska Orkiestra Kameralna  powstała w maju 2016 roku. Jej repertuar obejmuje muzykę współczesną, filmową, rozrywkową oraz utwory inspirowane muzyką regionu. Obecnie zespołem kieruje Krystian Jaworz – kompozytor i aranżer, który ukończył studia na  Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie trąbki klasycznej oraz fortepianu jazzowego, współtwórca duetu Surreal Players, na stałe współpracujący z zespołami Max Klezmer Band, Groove Set, Agata Kulis Music, Gurgul Band, Giles Barratt Quartet. Zespół wystąpi w składzie:

Orkiestra wystąpi razem z Ewą Novel – charyzmatyczną wokalistką i autorką tekstów urodzoną w Chicago obdarzoną niezwykle ciekawą barwą głosu. Artystka jest finalistką “Szansy na Sukces – Opole 2022” w odcinku z panią Ireną Santor oraz laureatką VII edycji “The Voice of Poland”, gdzie śpiewała w drużynie Tomsona i Barona. Znana jest również ze współpracy z zespołem LEVI, z którym wygrała Rawa Blues Festival i międzynarodowy konkurs “Blues Aperitive”. Ewa wystąpiła również z legendarnym gitarzystą Scottem Hendersonem podczas jego trasy koncertowej w Polsce w 2022 roku. W 2023 roku Ewa wystąpiła na 60 KFPP w Opolu  podczas koncertu DEBIUTY gdzie wykonała utwór Marka Kościkiewicza „Na końcu świata”.

Podczas kolędowania prezentowane będą zarówno tradycyjne kolędy i pastorałki, jak i znane utwory świąteczne. W repertuarze znajdą się polskie, tradycyjne kolędy oraz pastorałki w ciekawych opracowaniach na chór mieszany oraz orkiestrę kameralną.

Koncert będzie połączony z promocją płyty z kolędami, którą w grudniu 2023 nagrała Limanowska Orkiestra Kameralna wraz z Ewą Novel.

Bezpłatne wejściówki można odebrać w kasie kina Klaps (w godzinach pracy kasy kina).

Serdecznie zapraszamy do wspólnego kolędowania!

Materiały promocyjne Limanowskiego Domu Kultury