Author: Irena Wilczek Sowa
“MATKA” (8) – ks.Władysław Pachowicz, „Wrzesień 1939 roku”
Wrzesień 1939 roku
Wrzesień 1939 r. był miesiącem bohaterskich zmagań wojska polskiego z przeważającymi siłami hitlerowskimi. Zanosiło się na to, że Tymbark stanie się terenem walk wojska polskiego z wojskami niemieckimi, nacierającymi od strony Mszany Dolnej przez Dobrą w kierunku Nowego Sącza. Do stawienia oporu zbliżającym się wojskom nieprzyjacielskim przygotowywano się w Tymbarku już 3 września 1939 r. W tę pamiętną niedzielę 3 września po południu młodzież męska i mężczyźni z najbliższych domów w Tymbarku i Podłopieniu zostali zwerbowani do ścinania wysokich topoli przy gościńcu z Dobrej do Tymbarku, by stanowiły zaporę dla czołgów niemieckich. W akcji brał udział mój brat Antoni. Opowiadał mi później, że został zwerbowany do tej pracy razem z innymi przez ks. Czesława Jareckiego, wikariusza miejscowego, gdy przyszedł na nieszpory do kościoła w Tymbarku.
W poniedziałek 4 września przybył do Tymbarku oddział wojska polskiego dowodzony przez majora Bolestawa Miłka, złożony z drugiego batalionu1 pułku strzelców podhalańskich i jednego batalionu z drugiej brygady górskiej (Władysław Steblik – Armia „Kraków” 1939 Warszawa 1989, wyd. II, str. 213, przypis 27.) Wojsko to okopało się na górze Paproć 645 m wysokiej górującej nad Tymbarkiem od strony wschodniej i nad gościńcem z Dobrej w Kierunku Limanowej i Nowego Sącza. Zaryglowano także gościniec nad Tymbarkiem stawiając na nim silną zaporę przeciw pojazdom nieprzyjacielskim. Zanosiło się na krwawe starcie z wojskami niemieckimi, w czasie którego uległyby niechybnemu zniszczeniu wszystkie domy w Tymbarku i najbliższej okolicy. W obliczu tego zagrożenia mieszkańcy Tymbarku z ks, dziekanem Andrzejem Bogaczem i wikarym ks. Czesławem Jareckim usunęli się z plebanii na północ na górę Zęzów (wys. 705 m.) i ze szczytu tzw. „Kaczej Góry” – niższej odnogi góry Zezów ukryci na skraju lasu z niepokojem obserwowali dalszy rozwój wypadków. W tych krytycznych chwilach znaleźli oni oparcie i gościnę w naszym domu rodzinnym, znajdującym się na zboczu tej góry od strony północnej. Tymczasem w nocy z 4/5 września czyli z poniedziałku na wtorek wojsko polskie ściągnięte zostało z Tymbarku do obrony Nowego Sącza. Już po wycofaniu się wojska polskiego we wtorek 5 września przyszedł telefoniczny rozkaz z Limanowej, by leżące na gościńcu i tamujące przejazd topole usunąć z drogi, bo będzie tam przejeżdżać wojsko polskie. Okazało się później, że był to rozkaz nadany przez szpiegów, po to by ułatwić przejazd wojskom niemieckim, zbliżającym się od strony Dobrej. 5 września 1939 r. „we wtorek godzina 1/2 do jedenastej przed południem – jak zapisał ks. Bogacz w Kronice Parafialnej (Liber Memorabilium .. t. II, rok 1939, bez strony)-wojska niemieckie weszły do Tymbarku. Przez 24 godziny… jechali bez przerwy Niemcy. Wśród tutejszej ludności powstał wielki popłoch. Wielu mieszkańców opuściło swoje domy i uchodziło przeważnie w stronę gór (czyli na Zezów) i w stronę Piekiełka”, czytamy w tej Kronice. Na Zamęściu kazali Niemcy rozebrać zaporę, zbudowana na drodze w stronę Słopnic i druga nad Tymbarkiem i do pracy wyznaczyli pięciu mężczyzn spośród tych, którzy przypadkowo znaleźli się przy zaporze obserwując wojsko niemieckie. Jeszcze wtedy nie obawiali się Niemców. O tym, że nie uczynią nic
złego, przekonywali przecież sami ojcowie wspominając wspólną walkę z czasów I wojny światowej. Tymczasem po rozebraniu zapór Niemcy poprowadzili tych pięciu zatrzymanych Polaków gościńcem w stronę Dobrej. Tylko jeden z nich, mianowicie Jakub Kordeczka z Zamieścia
zdołał mimo strzałów oddanych w jego kierunku uciec. Pozostali czterej zostali rozstrzelani na gościńcu w dniu 5 września. Byli to: Jan Chlipała lat 42, Józef Chlipała lat 43, Jan Palka lat 61 – mieszkańcy Zamieści i ojcowie rodzin. Pogrzeb tych trzech pomordowanych Polaków odbył się w Tymbarku dnia 9 września (Liber Mort. Zamieście – Góry, str. 93, nr 10, 11, 12). Czwartym był Tomasz Niezabitowski lat 31 mieszkaniec Słopnic. Jego
pogrzeb odbył się w Słopnicach 10 września (Liber Mort. t. VIII, str. 98, nr 29). Na miejscu ich śmierci, na wysokiej skarpie po lewej stronie gościńca, naprzeciw Tymbarku znajduje się pomnik ku czci poległych. Jest to wysoka kolumna z krzyżem na górze i napisem pod nim tej treści: Tu zginąli śmiercią bohaterską od najeźdźców hitlerowskich w dniu 5.9.1939 r. Chlipała Jan lat 42 zam. w Zamieściu, Chlipała Józef lat 43 zam. w Zamieściu, Goryczka Stanisław lat 26 zam, w Stopnicach, Niezabitowski Tomasz lat 31 zam. w Słopnicach. Cześć ich Pamięci.
Na tablicy tego pomnika, postawionego znacznie później, zamiast Jana Palki umieszczono pomyłkowo nazwisko Stanisława Goryczki ze Słopnic.
Śmierć niewinna czterech Polaków była tylko przygrywką do nieludzkich metod, stosowanych później z całym okrucieństwem przez Niemców w Polsce, by zastraszyć ludność polską, nie spodziewająca się takiego postepowania od tych, którzy na swoich pasach żołnierskich nosili napis: „Gott mit uns” – Bóg z nami.
Tymczasem moja Mama proszona przez ks. dziekana Andrzeja Bogacza wybrała się po południu tego pamiętnego dnia na plebanię, gdzie przebywał ktoś ze służby plebańskiej, by dowiedzieć się, co się tam dzieje, czy Niemcy nie zrobili jakiejś szkody w kościele i na plebanii i by zabrać z plebanii puszkę do przechowywania Najśw. Sakramentu dla ukrycia jej w naszym domu. Zadanie to wykonała Mama szczęśliwie, a puszka, zamurowana
w naszym domu, przetrwała czasy wojenne. W późniejszym nieco czasie, w okresie wzmożonych rewizji i aresztowań, ks. dziekan wręczył mojej Mamie do schowania rękopisy swoich kazań patriotycznych, głoszonych przez niego przed wojną w Bochni. (Ks. Andrzej Bogacz,
w tym czasie katecheta gimnazjalny w Bochni, uważany był wtedy za najlepszego kaznodzieje w tym mieście. Por. Currenda, 1959 r. nr 3-4. s. 196). Kazania te jednak nie przetrwały wojny, gdyż na wyraźne polecenie ks. dziekana, obawiającego się widocznie wsypy, musiała je później spalić.
Urodzinowe skoki
Uczniowie klas wojskowych tymbarskiego Zespołu Szkół im. KEN, w tym członkowie tymbarskiego Strzelca, w pierwszym tygodniu września uczestniczyli w szkoleniu i skokach spadochronowych w województwie Podkarpackim.
Kilka skoków w 50 – tą rocznicę urodzin oddał st. chor. ZS Stanisław Opach, szef szkolenia wojskowego w Jednostce Strzeleckiej nr 2007 im. kpt. Tadeusza Paolone ZS „Strzelec” OSW w Tymbarku, instruktor taekwondo / 4 dan /. Nadmienić należy, że Stanisław Opach służbę wojskową odbył w jednostce powietrzno – desantowej.
St. insp. ZS Robert Nowak
Zaproszenie na Otwarty Turniej Tenisa Ziemnego w ramach XX Mistrzostw Tymbarku
CZAS I MIEJSCE: Tymbark- Korty tenisowe
18 września 2021r.(sobota), godz. 9.00 – kategoria O P E N
19 września (niedziela) mecze finałowe
UCZESTNICTWO: Wszyscy chętni, wyposażeni w sprzęt, obuwie i ubiór sportowy.
ZGŁOSZENIA: Przyjmuje Krzysztof Wiśniowski, tel-608 344 160 lub osobiście w dniu turnieju do godz. 9.00
ORGANIZATOR: Gmina Tymbark oraz Stowarzyszenie Sportowe Tymbark-Tennis Club.
Informacja: Krzysztof Wiśniowski
zdjęcie: IWS
Ćwiczenia ewakuacyjne
W ośmiu placówkach oświatowych na terenie gminy Tymbark w dniu 07 września 2021 r. w ramach realizacji zadań obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego przeprowadzono próbne ewakuacje uczniów i przedszkolaków. W ewakuacjach udział również wzięli wychowawcy i personel poszczególnych szkół i przedszkoli. Łączna liczba ewakuowanych osób wynosiła ponad 950 osób. Czas trwania ewakuacji wynosił od 2 do 3 minut.
Przebieg próbnych ewakuacji oceniali: asp. Sylwester Sienkiewicz z Komisariatu Policji w Tymbarku, komendant oddziału gminnego straży pożarnych druh Zbigniew Kaptur , inspektor ds. obronnych, obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego Urzędu Gminy w Tymbarku Robert Nowak oraz druh Karol Natonek z Jednostki OSP Tymbark.
Akcjami w placówkach oświatowych kierowali osobiście dyrektorzy tych placówek.
Przedstawiciele straży pożarnej i policji omówili zasady postępowania w przypadku pożaru i innych nadzwyczajnych zagrożeń. Bardzo wysoko oceniono przebieg ewakuacji we wszystkich placówkach oświatowych w tym zaangażowanie dzieci oraz młodzieży. Przedszkolakom przedstawiciel Policji przekazał światełka odblaskowe ufundowane przez PZU SA.
Tego typu praktyczne ćwiczenia są organizowane na terenie gminy Tymbark każdego roku – mówi druh Zbigniew Kaptur, komendant oddziału gminnego ZOSP RP w Tymbarku. Sprawdzamy realność opracowanych w planach założeń oraz przebieg ewakuacji. Jest to bardzo ważny element szkoleniowy jak również praktyczne działanie i kierowanie procesem ewakuacji w placówkach oświatowych w przypadku zagrożeń nie tylko pożarowych – kończy druh Zbigniew Kaptur.
Robert Nowak
UG Tymbark przypomina: do 30 września trwa Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021!
- Udział w spisie jest obowiązkowy, a odmowa udziału w spisie może skutkować nałożeniem kary grzywny.
- Wszystkie dane zebrane objęte są tajemnicą statystyczną.
- Obowiązkową metodą udziału w spisie jest samospis internetowy – na stronie internetowej spis.gov.pl jest dostępny interaktywny formularz, który należy wypełnić.
- Osoby, które nie mają dostępu do Internetu, mogą spisać się samodzielnie korzystając z punktów spisowych przygotowanych w urzędzie statystycznym lub urzędzie gminy albo dzwoniąc na infolinię spisową pod numer telefonu 22 279 99 99 od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00–18.00.
- Z mieszkańcami województwa małopolskiego, którzy nie spiszą się samodzielnie, będą kontaktować się telefonicznie rachmistrzowie spisowi.
Gminne Biuro Spisowe pełni dyżury w godzinach pracy Urzędu Gminy: pn.–pt. od 7.30 do 15.30. Po godzinach pracy urzędu w dni robocze do godziny 20.00 można kontaktować się pod numerami telefonów: 601 177 043, 728 348 405, 661 440 706.
W Urzędzie Gminy w Tymbarku (pokój nr 8) zostało przygotowane stanowisko komputerowe – Gminny Punkt Spisowy przeznaczony dla mieszkańców naszej gminy, celem dokonania samospisu.