KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

„SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK”

SPOTKANIE XVII 

„FOTOGRAFIA Z WAKACJI”  

Nadeszło lato, świadectwa już rozdane. – Przez tyle miesięcy o nich marzyliśmy, planowaliśmy i wreszcie są. – Wakacje !!! – Czas zaczerpnąć świeżego powietrza, odpocząć i nabrać sił. Wyruszamy w świat – w góry, nad wodę, do lasu – koniecznie ze słońcem. Powrócimy za jakiś czas pełni wrażeń i będziemy wspominać cudowne chwile przeglądając niezliczoną ilość zdjęć. – Otóż to. Fotografie z wakacji są najwspanialszą pamiątką – pozostają na lata. W dzisiejszym spotkaniu zobaczymy fotografie z wakacji – tych sprzed wielu, wielu lat. Cofniemy się, aż do początku XX wieku.

Przed nami leży ich kilka – wszystkie jak widać z „epoki” w kolorze sepii. Wykonane na pocztówkowym papierze fotograficznym. Są to,, jak już kiedyś o tym wspominałem, pocztówki prywatne – dopuszczane przez pocztę do przesyłania korespondencji. Na odwrocie widać to zresztą wyraźnie – z tym że te dzisiaj  prezentowane są czyste, niezapisane, nie były w obiegu pocztowym – a więc trzeba je traktować jako fotografie.

Dokładniej przyjrzymy się dzisiaj tylko jednej z tych dawnych fotografii, ale jakże tym co przedstawia nawiązującej do tytułu naszego spotkania.

„Fotografia z wakacji”

Piękny słoneczny dzień – na skalistym brzegu rzeki wygrzewa się grupa chłopców i mężczyzn. Co niektórzy moczą się jeszcze w wodzie. Najwyżej na skale usadowił się postawny, starszy jak widać od pozostałych pan. Fotografia jest wykonana z pewnej odległości – zapewne z drugiego brzegu. Postacie są trochę niewyraźne. Zróbmy sobie zatem delikatne zbliżenie żeby dokładniej przyjrzeć się kąpiącym.

Proszę się dokładnie wpatrzyć w tą fotografię. – Jeżeli można to trochę podpowiem, pomogę w określeniu tego co teraz widzimy. Szanowni Państwo – ta fotografia jest publicznie przedstawiana pierwszy raz – a to co na niej widzimy wpisuje się w dzieje, w historię polskiej fotografii – w jej bezcenną dokumentalną wartość. Jest to jedyny w swoim rodzaju unikat – a dlaczego – już wyjaśniam. Początek XX wieku – arystokracja, ziemiaństwo – wytworność, dostojność – na fotografiach z tamtych lat zazwyczaj w dumnych, nienagannie jak to się teraz określa wizerunkowo pozach. A tutaj nagle – proszę zobaczyć – siedzi sobie nad wodą, na skale z obnażonym torsem pan. Pan dziedzic. Dziedzic Józef Myszkowski. Dziedzic majątku i dóbr Tymbark. I pozwala sobie zrobić fotografię.

„Rodzina Myszkowskich”

Unikat, rarytas, cymes – tylko w takich słowach można określić wartość tej fotografii. Proszę spróbować odnaleźć w jakichkolwiek archiwach, kolekcjach fotografii z tamtych lat – przełomu XIX i XX wieku – zdjęcie jakiegoś arystokraty, dziedzica kąpiącego się ze swoimi synami, członkami rodziny a być może i ich znajomymi. To było nie do pomyślenia. – Jak to wytłumaczyć. Trzeba było kolejny raz sięgnąć do naszego bezcennego skarbu – do monografii dworu w Tymbarku autorstwa Pana Stanisława Wcisło. Tam wszystko jest napisane. Józef Myszkowski był człowiekiem światłym, postępowym. Jest pełnia lata, żar leje się z nieba – czemuż to nie skorzystać z błogiej ochłody pluskając się w wodzie. I czemuż to nie zrobić przy okazji pamiątkowej fotografii. Dzięki temu mamy teraz możliwość oglądać prawdziwy kolekcjonerski skarb. Pamiątkową fotografię z wakacji Józefa Myszkowskiego – dziedzica Tymbarku wraz z rodziną – z początku XX wieku. – Zapraszam do następnych spotkań – być może spotkamy się jeszcze raz nad wodą patrząc na kolejne ponad stuletnie dawne fotografie …

OBJAŚNIENIA:

1) Format przedstawianych dzisiaj historycznych fotografii jest o kilka milimetrów większy od obecnie stosowanych wymiarów pocztówek. Zaokrąglenia naroży i głęboka sepia jest typowa dla fotografiki przełomu XIX i XX wieku. Te dzisiaj pokazane dawne fotografie mają wyjątkowo wakacyjną tematykę. Oprócz tej jednej dla nas w tym spotkaniu najważniejszej – na dwóch pozostałych widzimy Tatry – granie tatrzańskich szczytów oraz drogę, szlak na Zawrat – dodać do tego początek XX wieku i hasło Młoda Polska – wychodzi nam że fotografie są równie wartościowe. 2) Fotografia ” Rodzina Myszkowskich ” – pod taką nazwą są zarchiwizowane w zbiorach ” Kolekcji Prywatnej Tymbark ” oryginalne zdjęcia właścicieli dworu w Tymbarku – nie posiada datowania, na odwrocie brak jakiegokolwiek opisu. Do identyfikacji posłużyła mi co jeszcze raz podkreślę bezcenna monografia tymbarskiego dworu. – Datowanie – rok 1906 – 1907 – 1908 –  patrząc na postać siedzącego Ludwika Myszkowskiego chłopak ma jakieś tak ostrożnie oceniając 13 – 14, góra 15 lat, choć skłaniałbym się do wcześniejszego datowania. Źródła podają jego datę urodzenia na rok 1893.

Miejsce wykonania fotografii. Z pełną odpowiedzialnością twierdzę – nad rzeką. Proszę spojrzeć na powiększenie – na brzegu, kamieniach, skałach widać wyraźny ślad jaki pozostawia po sobie powódź na rzece – górskiej rzece. Rwący nurt wyczyści i wybieli każdy skalny załom. – Widoczny na fotografii brzeg rzeki to typowy, wręcz encyklopedyczny obraz karpackiego fliszu. Dla znawcy być może fliszu podhalańskiego. Domniemywać zatem należy że fotografia ta została wykonana w naszych okolicach. Józef Myszkowski „wżenił” się w rodzinę Marszałkowiczów – właścicieli dóbr kamienickich. Kamienica, Zabrzeż, Dunajec – może tam zrobiono to zdjęcie? – W Tymbarku odkryty przez wodę wyjątkowej urody fragment fliszu możemy zobaczyć poniżej mostu kolejowego. Jeżeli wybierzemy się na spacer z Tymbarku w stronę Piekiełka, stając na moście drogowym po prawo mamy wspomniany kolejowy most a po lewo malowniczy zakręt rzeki zwany ” Podskalem”. Tam właśnie możemy w naturze podziwiać ukształtowaną  przed wiekami w zamierzchłej przeszłości budowę geologiczną naszych okolic.

 MATERIAŁY:

1) Fotografie, karty korespondencyjne z początku XX wieku – zbiór fotografii do 1939 ” Kolekcja Prywatna Tymbark „

2) Fotografia z wakacji nad wodą – „Rodzina Myszkowskich” 1906 – 1908 – Dwór w Tymbarku – zbiór archiwaliów „Kolekcja Prywatna Tymbark „

3) Stanisław Wcisło „Memorabilia – Zofia Jadwiga Turska – z Myszkowskich – ostatnia właścicielka tymbarskiego dworu w latach 1924 – 1945” – Wydawca Ochotnicza Straż Pożarna Tymbark 2015

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne.

„SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK”

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in „Kolekcja Prywatna Tymbark” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !!!

Spotkania z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark

SPOTKANIE XVI

 „DWORSKIE OPOWIEŚCI”

Stare, leciwe, pamiętające jeszcze XIX wiek biurko. Piękne, solidne, dawne wykonanie. Drzwiczki co prawda trochę skrzypią, ale za to szuflady są nadal bez zarzutu. Szuflady dawnych mebli zawsze miały i mają w sobie coś tajemniczego. Te w niewielkich sekretarzykach przeznaczone były na drobiazgi. W kredensach, bibliotekach, biurkach były zazwyczaj bardzo pojemne – jak to się dawniej mówiło przepastne. Ale zawsze – i nie było od tego żadnych wyjątków – szuflady zawsze skrywały skarby.

Na blacie mojego biurka sukno jest już trochę wytarte, znać na nim minione lata. Dawno, dawno temu stała na nim obowiązkowo naftowa lampa, a obok oczywiście kałamarz –  stąd pewnie te drobne kropki i plamki. Po wielu latach są już całkiem wyblakłe, trudno nawet rozpoznać ich barwę.

Ile razy patrzę na te stare atramentowe plamy przychodzą mi na myśl dawne pisane piórem listy, pocztowe karty, czasem napis na starej fotografii. Proszę spojrzeć na to zdjęcie poniżej – ten opis jest z roku ok. 1908.

 „Atrament już trochę wyblakł …”

W tym spotkaniu  zapraszam do otworzenia jednej z moich szuflad. Do moich skarbów. Stara fotografia – początek XX wieku. Od dawna leży w szufladzie pośród wielu innych.

Wpatrując się w tą dawną fotografię od razu możemy rozpoznać przynajmniej kilka postaci. Tylko że jest może niewielkie albo też wielkie  „a l e” dotyczące tej fotografii. Otóż ta fotografia jest publicznie przedstawiana po ponad stu latach od momentu jej wykonania pierwszy raz właśnie teraz – dzisiaj w naszym spotkaniu.

Jest to oryginalna fotografia  z roku ok. 1910 .

Kilka osób na tej wiekowej fotografii możemy bez cienia wątpliwości rozpoznać. A wiecie Państwo dlaczego ? Otóż w mojej szufladzie oprócz tej fotografii znajduje się jeszcze jeden skarb. Tym skarbem jest monografia dworu w Tymbarku autorstwa Pana Stanisława Wcisło.

 „Skarby”

 Skarby mają na ogół to do siebie, że są zaczarowane.  Spróbujmy dzisiaj ten mój skarb odczarować, tak aby się dokładnie upewnić, kto na tej dzisiaj pierwszy raz publicznie prezentowanej starej fotografii ze znanych nam osób się znajduje. Zapraszam  poniżej do materiału zdjęciowego.

 „Z mojej szuflady”

Dzięki publikacji ” Zofia Jadwiga Turska – z Myszkowskich – ostatnia właścicielka tymbarskiego dworu 1924 – 1945 ” wydanej w roku 2015 – możemy identyfikować osoby z bardzo starej fotografii z początku XX wieku.  Przedstawiając tą fotografię  na początku naszego spotkania  nie podpisałem jej – chociaż na własny użytek określam ją jako „Rodzina Myszkowskich „. Świadom jestem że inne osoby ( min. „ciotki ” ) nosiły zapewne również inne nazwiska. Jadwiga Myszkowska stojąca najwyżej trzyma rękę na ramieniu najmłodszego z rodzeństwa Myszkowskich – Jerzego – niestety nie znalazłem jego zdjęć z tych lat do porównania. Widoczna, siedząca pośrodku piękna dziewczyna to Zofia Turska – wówczas jeszcze Zosia Myszkowska. Proszę się dokładnie przyjrzeć – na porównywanych zdjęciach nawet upięta we włosy kokarda jest taka sama. Siedzący mężczyzna to oczywiście Józef Myszkowski – nad nim jego najstarszy syn Ludwik Myszkowski. Proszę jeżeli można, zapamiętać postacie z tego starego, dawnego zdjęcia – te już rozpoznane a również anonimowe postacie kobiet i mężczyzn – jak widać w różnym wieku. W kolejnych naszych spotkaniach zobaczymy je  na innych archiwalnych, historycznych fotografiach … —- (  )

 OBJAŚNIENIA:

1) Przedstawiona w dzisiejszym spotkaniu fotografia trafiła do moich zbiorów po ponad stu latach od momentu jej wykonania. Podarował ją dawno temu Ludwik Myszkowski swojemu koledze. Niestety na tej fotografii brak jakiegokolwiek opisu – miejsca, nazwisk, daty. Ten pisany atramentem adres pochodzi z innej fotografii.  Jest jednak pewien szczegół, który pozwala w przybliżeniu określić datowanie tego zdjęcia – najpóźniej ta fotografia została wykonana w roku 1910. Aby to jednak w miarę precyzyjnie wyjaśnić nie wystarczy kilka zdań które staram się zawsze dodać do pokazywanych materiałów. W kolejnych naszych spotkaniach zaglądniemy na karty pewnych wspaniałych, niezwykle wartościowych wydawnictw które pozwolą nam dokładniej zagłębić się w historię i dzieje rodziny Myszkowskich i Turskich – ziemian, właścicieli dworów i majątków min. w Tymbarku.

MATERIAŁY:

1) Fotografia „Rodzina Myszkowskich” ok. 1910 – Dwór w Tymbarku – zbiór archiwaliów „Kolekcja Prywatna Tymbark”

2) Stanisław Wcisło „Memorabilia – Zofia Jadwiga Turska – z Myszkowskich – ostatnia właścicielka tymbarskiego dworu w latach 1924 – 1945” – Wydawca Ochotnicza Straż Pożarna Tymbark 2015

 Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne.

 „SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK”

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in „Kolekcja Prywatna Tymbark” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !!!