Przyroda

Podróże z plecakiem – Tatry Słowackie

Wędrówkę rozpoczęliśmy z Doliny Białej Wody Kieżmarskiej, żółtym szlakiem dotarliśmy do Zielonego Stawu Kieżmarskiego, potem czerwonym szlakiem wspięliśmy się trochę wyżej, do Doliny Białych Stawów Kieżmarskich, a stamtąd zeszliśmy niebieskim. Taka pętelka…
 
Ale po kolei.
 
Wyruszamy żółtym szlakiem Doliną Białej Wody Kieżmarskiej (Dolina Kežmarskej Bielej Vody, lub Dolina Bielej vody). Jest to tzw. dolina walna, czyli biegnąca od grani głównej aż do podnóża gór  Dolina Białej Wody Kieżmarskiej oddziela Tatry Wysokie od Tatr Bielskich. Ma około 8 kilometrów długości.
 
W dolnej części jest zalesiona, a wyżej, w jej części skalistej rozgałęzia na trzy odnogi: Dolinę Przednich Koperszadów (Predné Meďodoly), Dolinę Białych Stawów (dolina Bielych plies), i Dolinę Zieloną Kieżmarską (dolina Zeleného plesa)..Idziemy lasem, ale kilka razy mamy możliwość podziwiania szczytów Tatr Wysokich, m.in. Łomnicy czy Baranich Rogów. Szlak prowadzi wzdłuż pięknego ,wartkiego potoku o nazwie Biała Woda Kieżmarska (Kežmarská Biela voda). Docieramy do rozdroża szlaków Zimna Studnia (Šalviový prameň). Tu niebieski szlak, który nam towarzyszył, skręca do Doliny Białych Stawów (będziemy nim schodzić).
 
My idziemy dalej żółtym. Po jakimś czasie docieramy do Doliny Zielonej Kieżmarskiej. Idziemy teraz wzdłuż Zielonego Potoku Kieżmarskiego, będącego dopływem Białej Wody Kieżmarskiej. Tu po chwili marszu pojawiają się widoki tak na Tatry Bielskie, jak i Wysokie. Po drodze spotykamy limbę ,a kosodrzewina przypomina ,że jesteśmy nad  reglami .  Docieramy do Zielonego Stawu Kieżmarskiego (Zelené pleso, Zelené pleso Kežmarské, Zelené pleso pod Jastrabou vežou, Zelené pleso pod Lomnickým štítom), położonego w Kotlinie Zielonego Stawu, na wysokości 1545 m n.p.m. Czyli zrobiliśmy jakieś 600 metrów przewyższenia, bo wystartowaliśmy z wysokości ok. 950 m n.p.m , tyle co nasz Łopień
 
To jedno z piękniejszych miejsc w Tatrach. Staw otoczony jest szczytami Tatr Wysokich, jego woda ma kolor zielony, a właściwie szmaragdowy. Nad stawem jest  ładne schronisko (Chata pri Zelenom Plese). Wychodzą spod niego szlaki na Rakuską Czubę, Jagnięcy Wierch i w Tatry Bielskie. Tu robimy sobie dłuższy odpoczynek , potem idziemy dalej. Zgodnie z planem, czerwonym szlakiem do Doliny Białych Stawów Kieżmarskich (dolina Bielych plies). Jest ona położona niecałe 100 metrów powyżej Kotliny Zielonego Stawu. Jest w niej kilka stawów. Największy z nich to Wielki Biały Staw. Po drodze mijamy, położony nieco wyżej od niego staw o nazwie Stręgacznik, zwany też Trójkątnym Stawem albo Wyżnim Białym Stawem (Trojuholníkové pleso, Trojrohé pleso).
 
Schodzimy nieco w dół i docieramy do Wielkiego Białego Stawu (Veľké Biele pleso, Kežmarské Biele pleso, Biele pleso). Jest to bardzo płytki staw, przepływowy. Na jego dnie osadzają się osady mineralno-organiczne, które stwarzają świetne warunki dla rozwoju roślinności, a zwłaszcza turzycy dzióbkowanej. Robimy sobie tu kolejny odpoczynek.
 
Potem niebieskim szlakiem, prowadzącym wzdłuż wypływającego z Wielkiego Białego Stawu potoku Biały Potok (Biely potok), chociaż w pewnym oddaleniu, schodzimy na dół. Chwilami jest dość stromo. Wracamy do skrzyżowania szlaków Zimna Studnia (Šalviový prameň), a stamtąd Doliną Białej Wody Kieżmarskiej, którą szliśmy rano, docieramy na parking.

Tu można kupić magnesy i inne pamiątki

GS
 
 
GS
 
 
 
 

Podróże z plecakiem: Porąbka Zapora-Góra Żar-Kiczera-Przełęcz Istebnicka-Przełęcz Przysłop Cisowy-Kocierz -Przełęcz Kocierska.

Kolejny etap Małego Szlaku Beskidzkiego to: Porąbka Zapora – Góra Żar – Kiczera – Przełęcz Istebnicka – Przełęcz Przysłop Cisowy – Kocierz – Przełęcz Kocierska.

Zapora Porąbka – zapora wodna wybudowana w latach 1928–1937 w Międzybrodziu Bialskim. Spiętrza wody rzeki Soły, tworząc Jezioro Międzybrodzkie.

Jest to zapora wodna typu ciężkiego. Została zbudowana na podłożu skalnym według projektu prof. Gabriela Narutowicza ,naszego pierwszego Prezydenta po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w1918 r. i inż. Tadeusza Baeckera przez Société Franco-Polonaise Warszawa. Wysokość zapory wynosi 37,3 m, a jej długość 260

Przy zaporze znajduje się elektrownia wodna zbudowana w latach 1951–1954 jako pierwszy element Zespołu Elektrowni Wodnych (którego pozostałymi elementami są Tresna i Elektrownia Szczytowo-Pompowa Porąbka-Żar). Elektrownia posiada dwa hydrozespoły Kaplana o mocy 6,1 MW i jeden turbozespół z turbiną wodną typu Francisa o mocy 0,4 MW pracujący na potrzeby własne.

Nieścisłość w nazewnictwie zapory wynika z powszechnego stosowania adresu kierownictwa budowy, zamiast faktycznego położenia. Kierownictwo zlokalizowane było w tzw. „Kolonii” w Porąbce, gdzie kierowano korespondencję. Przyjęła się wówczas nazwa Zapora w Porąbce, choć w rzeczywistości mieści się ona na terenie Międzybrodzia Bialskiego, 200 metrów od zachodniej granicy z Porąbką

Żar (761 m) – szczyt w Beskidzie Małym. Jego zachodnie stoki opadają do Jeziora Międzybrodzkiego, południowo-wschodnie do doliny potoku Isepnica, północne do doliny potoku Mała Puszcza, w kierunku północno-wschodnim biegnie do Kiczory (Kiczery) grzbiet łączący Żar z dalszymi wzniesieniami Grupy Kocierza (część Beskidu Małego). Administracyjnie znajduje się we wsi Międzybrodzie Żywieckie w województwie śląskim, w powiecie żywieckim[1].Od 2004 r. na szczyt góry można wjechać w ciągu 5,5 minuty[2]
 koleją linowo-terenową o długości 1300 m[3], należącą do Polskich Kolei Linowych S.A. W okresie zimowym działają dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich. Przy dolnej stacji kolejki jest płatny parking. Od 1979 na szczyt góry prowadzi droga asfaltowa, jednak od momentu udostępnienia kolei mogą z niej korzystać tylko pojazdy upoważnione. Można też wyjść na górę szosą asfaltową i dwoma szlakami turystycznymi. Przy górnej stacji kolei znajdują się punkty gastronomiczne, restauracja, grill, lunety widokowe i opisana panorama widokowa.
Żar jest bardzo dobrym punktem widokowym. Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Kotlinę Żywiecką z Jeziorem Żywieckim, wznoszące się nad nią szczyty Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, oraz należącą do Beskidu Małego, ale znajdująca się po drugiej stronie Soły Grupę Magurki Wilkowickiej. W grupie tej widoczne są niemal wszystkie szczyty – od Przyszopu na południu, poprzez Rogacz, Magurkę Wilkowicką, Chrobaczą Łąkę po Bujakowski Groń i Zasolniocę na północy. Ponad Jeziorem Czanieckim na północy widać Pogórze Śląskie z jego miastami i kominami zakładów przemysłowych oraz Bukowski Groń, a na wschodzie ponad koroną sztucznego zbiornika wody szczyty Złotej Góry, Kiczery, Cisowej Grapy i Potrójnej[4].

U podnóża góry działa Górska Szkoła Szybowcowa „Żar” i uprawiane jest paralotniarstwo .

W roku 1936 z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na szczycie powstało szybowcowe lotnisko Żar. W 1947 u podnóża góry zbudowano lotnisko dla samolotów holujących szybowce (ich lądowanie na szczycie było zabronione). W latach 1971–1979 w masywie góry Żar zbudowano elektrownię szczytowo-pompową (Porąbka-Żar), co spowodowało likwidację lotniska szybowcowego na szczycie i jego przeniesienie na środkowe stoki góry, łącząc z lotniskiem dla samolotów.

Na szczycie góry znajduje się obecnie zbiornik wodny elektrowni w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości. Jest to najwyżej w Polsce położony zbiornik wodny tego typu i ma największą wysokość tłoczenia wody – 440 .

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

szlak turystyczny czerwony Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zapora Porąbka – Żar (zbiornik wodny) – Kiczora (Kiczera) – Przełęcz Isepnicka – Cisownik – Cisowe Grapy – Szeroka Przełęcz (Przysłop Cisowy) – Wielka Góra (Kocierz) – Przełęcz Szeroka – Beskid – Błasiakówka – Przełęcz Kocierska. Czas przejścia: 4.05 h, ↓ 3:30 h[7]
szlak turystyczny zielony Żar (parking) – droga asfaltowa – Przełęcz Isepnicka – stoki Kiczory – Żar (zbiornik wodny). Czas przejścia: 2 h, 1:45 h[7].

Źródło: Wikipedia

16
436349366_7496279817127597_1380773450455301703_n
031.jpg
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
02
15
14
13
12
11
10
05
07
06
04
03

GS

Przyroda wokół nas: Grubodziób- specjalista od pestek

Telefon to nie jest najlepsze narzędzie do fotografowania przyrody, ale nie mogłem nie udokumentować spotkania z grubodziobem, które miało miejsce kilka dni temu na południowym stoku Paproci.

Ta niezwykle płochliwa ptaszyna, ładnie ubarwiona, nieco większa od zięby, a mniejsza od szpaka i kwiczoła, żerując intensywnie pośród opadłych liści pozwoliła mi na krótką zdjęciową sesję.

Waży zaledwie 6-7 dekagramów, ale oręż zawarty w nazwie ma faktycznie imponujący i do tego dysponuje tytaniczną siłą, która jak dwu szczękowa prasa, z naciskiem 70 kilogramów zgniata pestki czereśni, wiśni lub tarniny. Po to, by skonsumować zawarty w środku twardej skorupy zarodek przyszłego drzewa.

W naszym przypadku musielibyśmy użyć dodatkowego narzędzia, a dla grubodzioba takie zajęcie to po prostu pestka.
St. Przybylski

..

 

Podróże z plecakiem – Gorczański Park Narodowy

Przebieg trasy w Gorczańskim Parku Narodowym wyglądał tak: Lubomierz Kościół – Kudłoński Baca – Kudłoń – Gorc Troszacki – Gorc Porębski – Polana Stawieniec – Dolina Kamienicy – Papieżówka – Trusiówka – Lubomierz Rzeki
 
Kudłoń (1274 m) – czwarty co do wysokości szczyt w Gorcach, położony na północny wschód od Turbacza, w grzbiecie łączącym Turbacz z Beskidem Wyspowym (poprzez przełęcz Przysłop). Jest najwybitniejszym szczytem Gorczańskiego Parku Narodowego. Jego nazwa wywodzi się od nazwiska Kudeł bądź Kudła.

Topografia

Kudłoń jest zwornikiem dla kilku grzbietów. W północno-wschodnim kierunku ciągnie się od niego grzbiet, który poprzez Gorc Troszacki i Jaworzynkę opada do przełęczy Przysłop, w południowo-zachodnim kierunku grzbiet, który poprzez Przysłopek opada do przełęczy Borek. Kudłoń jest również zwornikiem dla dwóch bocznych grani: północno-zachodniej, mającej długość ok. 4 km grani z Kopą i odchodzącej na północ 6,5-kilometrowej grani Kiełbaśnej. Wierzchołek Kudłonia, niewiele wznoszący się powyżej grzbietu, jest zalesiony, więc całkowicie pozbawiony widoków. Znajduje się na nim słupek znaku pomiarowego, nieco zaś poniżej szczytu skrzyżowanie szlaków.

Polany

Podobnie jak na innych szczytach Gorców, również na Kudłoniu znajdują się polany, które wypasane były przez kilkaset lat. Największe natężenie pasterstwo osiągnęło przed II wojną światową. Potem stopniowo było ograniczane, aż do zupełnego zaprzestania wypasu i od tego czasu polany stopniowo zarastają borówczyskami i lasem. Najsłynniejsza z tych polan to polana Kudłoń na północnych zboczach z rozległą panoramą widokową na polanę Podskały i szczyty Beskidu Wyspowego. Pozostałe polany to: Pustak, Cerla Hanulowa, Pyrzówka, Kopa, Figurki Niżne, Figurki Wyżne, Stawieniec.

Odsłonięcia skalne i jaskinie

Na Kudłoniu znajdują się najliczniejsze i najbardziej znane w całych Gorcach wychodnie skalne. W partii szczytowej są trzy zgrupowania okazałych skałek piaskowcowych o wysokości do 20 m. Najsłynniejszą z tych skał jest Kudłoński Baca na północnych zboczach.

W masywie Kudłonia znajdują się też niewielkie jaskinie. Obok polany Kopa jest Szczelina w Kudłoniu[1]. W Potoku za Palacem znajduje się Kudłońska Koleba. Dawniej, gdy wierzchołek Kudłonia był odsłonięty, istniało tu jedyne w Gorcach stanowisko kosodrzewiny (prawdopodobnie wprowadzonej sztucznie). Gdy jednak uległ zalesieniu, kosodrzewina wyginęła.

Wody

Przez Kudłoń przebiega dział wodny pomiędzy zlewniami Dunajca i Raby. Potoki spływające ze zboczy południowych wpadają do Kamienickiego Potoku w zlewni Dunajca, potoki ze zboczy północnych (Rosocha i Za Palacem) do Mszanki, z zachodnich do Koniny. Mszanka i Konina znajdują się w zlewni Raby.

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny czarny Konina – Cyrla Hanulowa –Kopa – Figurki Niżne – Figurki Średnie – Figurki – Pustak – Kudłoń. Odległość 4,5 km, suma podejść 610 m, czas przejścia 2 godz., z powrotem 1 godz. 10 min[2].
szlak turystyczny zielony Rzek – Trusiówka – Papieżówka – polana Stawieniec – Gorc Troszacki – skrzyżowanie szlaków pod Kudłoniem. Odległość 7,9 km, czas przejścia około 3 h, ↓ 2:20 h[2].
szlak turystyczny żółty przełęcz Przysłop – Pod Jaworzynką – Podskały – Adamówka – Gorc Troszacki – Kudłoń – Pustak – Przysłopek – przełęcz Borek – Hala Turbacz – Turbacz. Odległość 11,4 km, suma podejść 810 m, suma zejść 470 m, czas przejścia 3 godz. 35 min, z powrotem 3 godz.[2].

Przypisy

  1. ↑ Marek Cieszkowski, Paweł Luboński: Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004. ISBN 83-89188-19-8.
  2. ↑ Skocz do:a b c Gorce. Mapa turystyczna 1:50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.

Bibliografia

źródło opisu. Wikipedia Polska
 
 
Grzegorz Stapiński
 
 
 
 
 
 
 

Przyroda wokół nas – ważka płaskobrzucha chwilę po przeobrażeniu (po wyjściu ze swojego „pancerza”)

Ważki są owadami starszymi od dinozaurów, na świecie żyje ich kilka tysięcy gatunków, w Polsce kilkadziesiąt. Można je spotkać prawie na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Ważki mogą w locie osiągać prędkość ponad czterdziestu kilometrów na godzinę. Ważki są drapieżnikami zarówno te dorosłe, jak i w stadium larwalnym.  Ich środowisko to tereny podmokłe, bagienne i wodne.

Dorosłe ważki znoszą latem jaja pod wodą. Z reguły wiosną następnego roku, gdy larwa wyczuje korzystne warunki (ciepło i nasłonecznienie) wychodzi ponad wodę, gdzie na liściach lub łodygach następuje jej przeobrażenie. Początkowo pęka oskórek na jej grzbiecie i wysuwa się z niego najpierw grzbietowa część tułowia, później głowa, skulone skrzydła i nogi, następnie wysunięta część ciała imago  wygina się gwałtownie w dół i wyciąga resztę odwłoka.

zdjęcia nadesłane