SPOTKANIE XVII 

„FOTOGRAFIA Z WAKACJI”  

Nadeszło lato, świadectwa już rozdane. – Przez tyle miesięcy o nich marzyliśmy, planowaliśmy i wreszcie są. – Wakacje !!! – Czas zaczerpnąć świeżego powietrza, odpocząć i nabrać sił. Wyruszamy w świat – w góry, nad wodę, do lasu – koniecznie ze słońcem. Powrócimy za jakiś czas pełni wrażeń i będziemy wspominać cudowne chwile przeglądając niezliczoną ilość zdjęć. – Otóż to. Fotografie z wakacji są najwspanialszą pamiątką – pozostają na lata. W dzisiejszym spotkaniu zobaczymy fotografie z wakacji – tych sprzed wielu, wielu lat. Cofniemy się, aż do początku XX wieku.

Przed nami leży ich kilka – wszystkie jak widać z „epoki” w kolorze sepii. Wykonane na pocztówkowym papierze fotograficznym. Są to,, jak już kiedyś o tym wspominałem, pocztówki prywatne – dopuszczane przez pocztę do przesyłania korespondencji. Na odwrocie widać to zresztą wyraźnie – z tym że te dzisiaj  prezentowane są czyste, niezapisane, nie były w obiegu pocztowym – a więc trzeba je traktować jako fotografie.

Dokładniej przyjrzymy się dzisiaj tylko jednej z tych dawnych fotografii, ale jakże tym co przedstawia nawiązującej do tytułu naszego spotkania.

„Fotografia z wakacji”

Piękny słoneczny dzień – na skalistym brzegu rzeki wygrzewa się grupa chłopców i mężczyzn. Co niektórzy moczą się jeszcze w wodzie. Najwyżej na skale usadowił się postawny, starszy jak widać od pozostałych pan. Fotografia jest wykonana z pewnej odległości – zapewne z drugiego brzegu. Postacie są trochę niewyraźne. Zróbmy sobie zatem delikatne zbliżenie żeby dokładniej przyjrzeć się kąpiącym.

Proszę się dokładnie wpatrzyć w tą fotografię. – Jeżeli można to trochę podpowiem, pomogę w określeniu tego co teraz widzimy. Szanowni Państwo – ta fotografia jest publicznie przedstawiana pierwszy raz – a to co na niej widzimy wpisuje się w dzieje, w historię polskiej fotografii – w jej bezcenną dokumentalną wartość. Jest to jedyny w swoim rodzaju unikat – a dlaczego – już wyjaśniam. Początek XX wieku – arystokracja, ziemiaństwo – wytworność, dostojność – na fotografiach z tamtych lat zazwyczaj w dumnych, nienagannie jak to się teraz określa wizerunkowo pozach. A tutaj nagle – proszę zobaczyć – siedzi sobie nad wodą, na skale z obnażonym torsem pan. Pan dziedzic. Dziedzic Józef Myszkowski. Dziedzic majątku i dóbr Tymbark. I pozwala sobie zrobić fotografię.

„Rodzina Myszkowskich”

Unikat, rarytas, cymes – tylko w takich słowach można określić wartość tej fotografii. Proszę spróbować odnaleźć w jakichkolwiek archiwach, kolekcjach fotografii z tamtych lat – przełomu XIX i XX wieku – zdjęcie jakiegoś arystokraty, dziedzica kąpiącego się ze swoimi synami, członkami rodziny a być może i ich znajomymi. To było nie do pomyślenia. – Jak to wytłumaczyć. Trzeba było kolejny raz sięgnąć do naszego bezcennego skarbu – do monografii dworu w Tymbarku autorstwa Pana Stanisława Wcisło. Tam wszystko jest napisane. Józef Myszkowski był człowiekiem światłym, postępowym. Jest pełnia lata, żar leje się z nieba – czemuż to nie skorzystać z błogiej ochłody pluskając się w wodzie. I czemuż to nie zrobić przy okazji pamiątkowej fotografii. Dzięki temu mamy teraz możliwość oglądać prawdziwy kolekcjonerski skarb. Pamiątkową fotografię z wakacji Józefa Myszkowskiego – dziedzica Tymbarku wraz z rodziną – z początku XX wieku. – Zapraszam do następnych spotkań – być może spotkamy się jeszcze raz nad wodą patrząc na kolejne ponad stuletnie dawne fotografie …

OBJAŚNIENIA:

1) Format przedstawianych dzisiaj historycznych fotografii jest o kilka milimetrów większy od obecnie stosowanych wymiarów pocztówek. Zaokrąglenia naroży i głęboka sepia jest typowa dla fotografiki przełomu XIX i XX wieku. Te dzisiaj pokazane dawne fotografie mają wyjątkowo wakacyjną tematykę. Oprócz tej jednej dla nas w tym spotkaniu najważniejszej – na dwóch pozostałych widzimy Tatry – granie tatrzańskich szczytów oraz drogę, szlak na Zawrat – dodać do tego początek XX wieku i hasło Młoda Polska – wychodzi nam że fotografie są równie wartościowe. 2) Fotografia ” Rodzina Myszkowskich ” – pod taką nazwą są zarchiwizowane w zbiorach ” Kolekcji Prywatnej Tymbark ” oryginalne zdjęcia właścicieli dworu w Tymbarku – nie posiada datowania, na odwrocie brak jakiegokolwiek opisu. Do identyfikacji posłużyła mi co jeszcze raz podkreślę bezcenna monografia tymbarskiego dworu. – Datowanie – rok 1906 – 1907 – 1908 –  patrząc na postać siedzącego Ludwika Myszkowskiego chłopak ma jakieś tak ostrożnie oceniając 13 – 14, góra 15 lat, choć skłaniałbym się do wcześniejszego datowania. Źródła podają jego datę urodzenia na rok 1893.

Miejsce wykonania fotografii. Z pełną odpowiedzialnością twierdzę – nad rzeką. Proszę spojrzeć na powiększenie – na brzegu, kamieniach, skałach widać wyraźny ślad jaki pozostawia po sobie powódź na rzece – górskiej rzece. Rwący nurt wyczyści i wybieli każdy skalny załom. – Widoczny na fotografii brzeg rzeki to typowy, wręcz encyklopedyczny obraz karpackiego fliszu. Dla znawcy być może fliszu podhalańskiego. Domniemywać zatem należy że fotografia ta została wykonana w naszych okolicach. Józef Myszkowski „wżenił” się w rodzinę Marszałkowiczów – właścicieli dóbr kamienickich. Kamienica, Zabrzeż, Dunajec – może tam zrobiono to zdjęcie? – W Tymbarku odkryty przez wodę wyjątkowej urody fragment fliszu możemy zobaczyć poniżej mostu kolejowego. Jeżeli wybierzemy się na spacer z Tymbarku w stronę Piekiełka, stając na moście drogowym po prawo mamy wspomniany kolejowy most a po lewo malowniczy zakręt rzeki zwany ” Podskalem”. Tam właśnie możemy w naturze podziwiać ukształtowaną  przed wiekami w zamierzchłej przeszłości budowę geologiczną naszych okolic.

 MATERIAŁY:

1) Fotografie, karty korespondencyjne z początku XX wieku – zbiór fotografii do 1939 ” Kolekcja Prywatna Tymbark „

2) Fotografia z wakacji nad wodą – „Rodzina Myszkowskich” 1906 – 1908 – Dwór w Tymbarku – zbiór archiwaliów „Kolekcja Prywatna Tymbark „

3) Stanisław Wcisło „Memorabilia – Zofia Jadwiga Turska – z Myszkowskich – ostatnia właścicielka tymbarskiego dworu w latach 1924 – 1945” – Wydawca Ochotnicza Straż Pożarna Tymbark 2015

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne.

„SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK”

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in „Kolekcja Prywatna Tymbark” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !!!