„O Tunice Jezusa z Argenteuil” – historyczne dzieje Tuniki opowiedziane przez Wacława Dudzika w książce „Moje słowa dla Ciebie”
W kazaniu pasyjnym 3 kwietnia ks.Sylwester przedstawił m.in. historię Tuniki Jezusa – jednej z zachowanej relikwii związanej z Męką Jezusa Chrystusa.
Tunika ta jest przechowywane w bazylice znajdującej się we francuskim mieście Argenteuil. W mieście tym, wraz z rodziną, mieszka nasz rodak Wacław Dudzik, którego wiersze, refleksje, opowieści z historii Tymbarku, Pasterników (skąd pochodzi), prezentowane są na portalu.
W książce „Moje Słowa dla Ciebie” w rozdziale „O Tunice Jezusa z Argenteuil” przedstawił historyczne dzieje Tuniki.
„O Tunice Jezusa z Argenteuil”
Znajdujemy się we Francji, na północno – zachodnich obrzeżach Paryża, około 20 km od stolicy w miejscowości Argenteuil, gdzie jest Bazylika św. Dionizego (Saint-Denys) wybudowana w stylu neoromańskim.
W Bazylice znajduje się kaplica z ołtarzem, w którym przechowywany jest relikwiarz, a w nim Tunika Chrystusa, o którą po Ukrzyżowaniu żołnierze rzucali losy u stóp krzyża. Na ścianie bocznej kaplicy jest namalowana inscenizacja przedstawiająca króla Karola Wielkiego (Charlemagne), który wręcza klęczącej przed wejściem do klasztoru zakonnicy relikwiarz niesiony przez biskupów.
Z zapisów dowiadujemy się, że jest to Karol Wielki przekazujący swojej córce Teodradzie, przeoryszy klasztoru Humilité de Notre-Dame
(Naszej Pokornej Pani) w Argenteuil, relikwię podarowaną mu przez cesarzową Bizancjum Irenę: tkaną bez szwów tunikę Jezusa.
Historyczne dzieje Tuniki od czasów Karola Wielkiego w VIII wieku do Hugona z Amiens (1156).
Mało jest dostępnych źródeł; często przekazywane są ustnie podobnie jak w przypadku Całunu Turyńskiego – zaginął po nim wszelki ślad.
Jednak dzięki pewnym badaniom opartym na wiarogodnych wskazówkach, możemy postawić hipotezę, że owa „ukryta” historia Tuniki składa się z następujących po sobie etapów: Po zmartwychwstaniu Jezusa szata znajdowała się w Jerozolimie, następnie w Zafie, później znów w Jerozolimie, w końcu – Konstantynopolu, a w VIII wieku została podarowana opactwu w Argenteuil (Francja) – czego świadectwo odnajdujemy już w źródłach pisanych.
Z dużą pewnością można założyć, że po zmartwychwstaniu Jezusa uczniowie starali się wejść w posiadanie Tuniki, o którą żołnierze ciągnęli losy pod krzyżem, jak również płócien i chusty, aby ukryć te cenne relikwie w bezpiecznym miejscu, chroniące je w ten sposób przed zniszczeniem w okresie prześladowań.
Po zmartwychwstaniu Jezusa, według zwyczaju chrześcijan, rzeczy należące do męczennika były przechowywane przez rodzinę, jako pamiątka po drogiej osobie. To wszystko jest potwierdzone przez świadków: ewangelistę św. Jana (J 19.23.24) oraz św. Mateusza i św. Łukasza (Łk 23.24).
Po zmartwychwstaniu Jezusa św. Jan potwierdza, że w pustym grobie zostało prześcieradło ze św. Całunem Jezusa (J 20, 6-8), który teraz
znajduje się w Turynie we Włoszech.
Wracając do roku 326: święta Helena, matka cesarza Konstantyna (274-337), udała się do Jerozolimy i tam odkryła relikwie krzyża świętego, rozpoznając je dzięki cudownemu uzdrowieniu chorego, który dotknął drzewa krzyża. Odnalazła również inne relikwie męczeństwa Jezusa, co nie jest wszystko udokumentowane, między innymi pośród tych cennych pamiątek znajdowała się jedna z tunik Pana Jezusa, którą ofiarowała rodzinnemu miastu Trewirowi (obecnie w Niemczech).
W pewnym czasie interesująca nas Tunika pojawiła się w źródłach pisanych.
Jako pierwszy o niej wspomina biskup Grzegorz z Tours (539-594). W swej Historii Franków, powstałej przed rokiem 590, przytacza relację kilku osób, które miały okazję dotknąć Tuniki.
Napotykamy więc na świadectwo kultu. W momencie otrzymania informacji przez Grzegorza powszechna adoracja tej relikwii jest już ugruntowana i utrwalona. Szata była wtedy przechowywana w drewnianej skrzyni wewnątrz krypty. Następnie kronikarz Fredeger (zmarły w roku 658) w swojej historii spisanej około 610 roku notuje, że w trzydziestą rocznicę panowania Guntrana I (561-593) Tunika Jezusa została odnaleziona w Jafie, niedaleko Jerozolimy, w tym mieście, w którym Szymon zwany Piotrem był „gościem“ w domu Szymona garncarza, nad morzem (Dz 10,32). Odnalezienie Tuniki było możliwe dzięki wyznaniu innego Szymona, Hebrajczyka, który zdradził miejsce jej przechowania. Wtedy liczni biskupi pośród których byli Grzegorz z Antiochii, Tomasz z Jerozolimy i Jan z Konstantynopola, przenieśli ją do marmurowego kufra – w uroczystej procesji, pieszo do Jerozolimy, do miejsca, gdzie odnaleziono Krzyż Święty.
Burzliwe dzieje historyczne i wędrówka pamiątek (relikwii) po Chrystusie są znane dzięki świadkom ich opisom. Natomiast nie jest opisywany wygląd Tuniki przez kronikarzy. Opisano tylko, że przenoszona była i znalazła się w Ziemi Świętej, w Jerozolimie, w roku (594)
W następnych latach Ziemia Święta oraz inne ziemie należące do Cesarstwa Bizantyńskiego uległy najazdom barbarzyńców.
W roku 614 Jerozolima podbita przez Persję, przechodzi w ręce Chorowa II Parwiza, który jako łup wojenny wywozi wszystkie relikwie, łącznie z drzewem Krzyża Świętego do Ktezyfonu.
W 629 r. Jerozolima zostaje odbita przez cesarza bizantyńskiego Herakliusza, który przywozi z powrotem wszystkie relikwie, ale wśród nich nie zostaje wymieniona Tunika. Można więc wnioskować, że około 600 roku Tunika nie znajdowała się w Jerozolimie, lecz w Konstantynopolu.
Dochodzimy w ten sposób do początków IX wieku, do czasu panowania Karola Wielkiego króla Franków.
Cesarstwo Rzymskie nie istnieje już od roku 395 – roku śmierci Teodozjusza I Wielkiego, który przeszedł do historii jako ten, który edyktem
z Salonik z 380 roku ustanowił chrześcijaństwo religia państwową. Teodozjusz, ostatni cesarz władający całym imperium, podzielił ziemie Cesarstwa pomiędzy swoich dwóch synów. Obaj pretendowali do tytułu „cesarza”. Cesarstwo Zachodnie przypadło w udziale Honoriuszowi, któremu ojciec przydzielił opiekuna swego zaufanego generała Wandala Stylichona, natomiast Cesarstwo Wschodnie po śmierci Teodozjusza przeszło w ręce jego drugiego syna – Arkadiusza, któremu już w 383 roku ojciec nadał tytuł Augusta (boski autorytet).
W Cesarstwie Bizantyńskim rządy sprawuje cesarzowa Irena (752-803) od niedawna wdowa po Leonie IV. Ma bardzo złą reputację, rządzi pośród wielu przeciwności, po tym jak przywłaszczyła sobie tytuł „basileus” i oślepiła swojego syna Konstantyna IV, aby odsunąć go od władzy.
Granicom Cesarstwa grożą ze wszystkich stron muzułmanie a wewnątrz kraju trwa konflikt z ikonoklastami, którzy niszczą rzeźby, obrazy, relikwie, itd.
W Cesarstwie Zachodnim rządzi natomiast Karol Wielki, król Franków. 25 grudnia 800 roku jest koronowany przez papieża Leona III na „Cesarza Rzymskiego”. Udaje mu się zaprowadzić pokój na rozległym terytorium i stara się odbudować Cesarstwo Zachodniorzymskie. Pomiędzy obojgiem władców z trudem dochodzi do nawiązania kontaktów dyplomatycznych.
Już około 787 roku cesarzowa Irena zerwała obietnicę małżeństwa pomiędzy swoim synem Konstantynem IV, a jedną z córek Karola Wielkiego. Jednak latem 802 roku, z powodu nacisków politycznych, rodzi się nowy zmysł związku małżeńskiego – tym razem pomiędzy samą Ireną z Karolem Wielkim. Wówczas oboje byli owdowiali. Ostatecznie małżeństwo nie dochodzi do skutku, ale jak często bywa przy takich okazjach – podczas negocjacji wymienione zostają podarunki. Pomiędzy rokiem 800 a 803 Irena ofiaruje Karolowi Wielkiemu (Charlemagne) relikwie, pośród których jest też – jak przekazuje – Tunika Jezusa, symbol jedności Cesarstwa i założonego przez Chrystusa Kościoła. Karol Wielki (Charlemagne) przekazuje Tunikę w darze klasztorowi Notre-Dame d’Humilité w Argenteuil ufundowanemu w VII wieku (na pewno przed 697 rokiem), w którym jego córka Teodrada była przeoryszą.
Tunika dotarła do klasztoru prawdopodobnie nie później niż w 814 roku – czyli w roku śmierci Karola Wielkiego. Tradycja datuje to wydarzenie na 12 sierpnia 800 roku o godzinie pierwszej po południu.
Tunika pozostała już na zawsze w klasztorze pomimo najazdu Normanów, którzy złupili cały rejon Paryża. Klasztor, zniszczony licznymi pożarami, popada w ruinę, ale zakonnicom udaje się ukryć Tunikę w murze. W okresie najazdu Normanów, około roku 830, Teodrada opuszcza klasztor i znajduje schronienie na wschodzie Cesarstwa w klasztorze Münsterchwarbach, gdzie zostaje przeoryszą i gdzie umiera w 848 roku nie ujawniając ani lokalizacji, ani nawet istnienia Tuniki.
Klasztor w ruinie podczas najazdu Normanów w 1003 roku odbudowuje Adelajda, żona Hugona Kapeta. Zakonnice powracają, ale Tunika
pozostaje zapomniana w swoim schowku.
W 1129 roku zakonnice zostają wygnane przez opata Sugera z Saint-Denys (1081-1151), który na ich miejsce sprowadza braci z własnej wspólnoty religijnej. Podczas prac remontowych około 1150 roku relikwia, ukryta w kuferku z kości słoniowej w murze benedyktyńskiego klasztoru, zostaje odnaleziona.
Pierwszym dokumentem potwierdzającym istnienie Tuniki jest karta Hugona z Amiens (1129-1164) arcybiskupa Rouen, w której poświadcza, że w skarbcu klasztoru w Argenteuil od niepamiętnych czas przechowywana jest Tunika Jezusa.
Oficjalne uznanie relikwii miało miejsce w obecności arcybiskupa Sens, biskupów Paryża, Chartres, Orleanu, Troyes, Auxerre, Chalons, Evreux, Meaux, Senlis oraz wielu przeorów, a także króla Ludwika VII.
Od tej pory relikwia Świętej Tuniki w Argenteuil jest czczona i wystawiana publicznie co 50 lat. Pierwsze ukazanie Tuniki przeprowadzone w obecności króla Ludwika VII to oficjalny początek kultu Tuniki Jezusa. Dokument ten z całą pewnością pochodzi z XII wieku. W tym dokumencie Hugon z Amiens (1156) arcybiskup Rouen udziela odpustu pielgrzymom, którzy przybywają, aby czcić relikwię. Poza zwykłymi ludźmi z Argenteuil przybywają pielgrzymki z różnych okolicznych miejscowości, a także królowie, kardynałowie, biskupi, przeorowie oraz wierni parafianie wraz z duchowieństwem. Pośród głów koronowanych relikwię uczcili król Ludwik VII, również Ludwik IX w czasie Wielkiego Postu w roku 1255, Henryk III w roku 1260 oraz trzykrotnie Ludwik XIII. Królowe, które odwiedzały Argenteuil, to: Maria Medycejska, Anna Austriaczka, Maria z Medeny (żona króla Anglii Jakuba II w 1688 roku).
Za panowania króla Francji Franciszka I zorganizowano procesje jako zadośćuczynienie za poparcie dla protestów; w Pontoise w 1524 roku, w Saint-Denys w 1529 roku i w Paryżu w 1535 roku.
W czasie wojen religijnych z kalwinami w 1544 roku sam król Franciszek I bronił Tunikę przed atakami kalwinistów. W 1557-1567 roku protestanci zdobywają Argenteuil, paląc budynki religijne i kościoły, ale Tunika zostaje oszczędzona.
W 1613 roku papież Paweł V wydaje pozwolenie na założenie Bractwa Świętej Tuniki oraz udziela odpustu osobom pielgrzymującym do Argenteuil, co zostanie potwierdzone przez papieża Innocentego X w 1653 roku.
Nadszedł czas rewolucji francuskiej w 1789 r. W tym okresie na mocy dekretu z 10 lutego 1790 roku zakon benedyktyński zostaje zlikwidowany a bracia zakonni wygnani. W 1791 roku w obecności wiernych relikwia zostaje przeniesiona do kościoła parafialnego. Zaczyna się prześladowanie Kościoła.
10 listopada 1793 roku Konwent Narodowy zniósł kult katolicki: kościoły zostały zmuszone do zrzeczenia się swoich dóbr na rzecz gmin.
18 listopada 1793 roku proboszcz Argenteuil ojciec Ozet, aby ratować Tunikę przed całkowitym zniszczeniem i zachować przynajmniej jakieś jej części, zdecydował się pociąć ją na kilka kawałków, o różnych wymiarach. Nocą, w obecności jednej osoby – zakrystiana – zakopał dwie największe części w ziemi, w dwóch różnych miejscach ogrodu należącego do plebanii; następnie, w dzień święta Wniebowstąpienia, rozdał pozostałe mniejsze fragmenty najwierniejszym i najbardziej godnym zaufania parafianom. Tunika była ukryta pod ziemią przez dwa lata, aż do uwolnienia proboszcza z więzienia.
W święto Wniebowstąpienia 1795 roku największe fragmenty Tuniki zostają odkopane; proboszcz próbuje też odszukać osoby, którym powierzył pozostałe, mniejsze części, niestety nie odzyskuje wszystkich fragmentów, i składa do niewielkiego drewnianego relikwiarza. W 1804 roku kardynał Caprara, legat papieski we Francji, na prośbę następcy ojca Ozeta zwrócił się do biskupa Wersalu (diecezji, do której należało wówczas Argenteuil) Jego Ekscelencji de la Roche’a, o otwarcie dochodzenia kościelnego w celu oficjalnego uznania, że odnaleziona relikwia była Świętą Tuniką i pozwolenie na powszechny kult. Następnie, przygotowując wystawienie w 1894 roku jego Ekscelencja Pierre – Antoine Paul Goux (1877-1904) biskup Wersalu, zdecydował o konieczności połączenia i wzmocnienia wszystkich odnalezionych fragmentów Tuniki.
Zszyto je więc razem na satynowej podszewce, jednak bez pewności co do dokładnego położenia poszczególnych części. Aby lepiej chronić Tunikę, zamknięto ją w niewielkiej hermetycznej szkatule włożonej do relikwiarza ze złoconego brązu. Tak przechowywaną mogą ją zazwyczaj adorować wierni.
Kolejne losy Tuniki nie kończą się tutaj. 13 grudnia 1983 roku proboszcz Argenteuil, ojciec Guyard, odkrywa, że mały relikwiarz z 1844 roku z Tuniką w środku został skradziony. Do kradzieży przyznaje się rzekoma grupa anarchistów.
O fakcie zostaje powiadomiona policja. 2 lutego 1984 roku proboszcz odbiera telefon od nieznajomego, który obiecuje zwrócić Tunikę pod warunkiem, że nazwiska osób, które ją ukradły, pozostaną utajone. Tego samego wieczora relikwia wraca z powrotem do bazyliki, doniesienie
o przestępstwie zostaje wycofane, a tajemnica dochowana do dziś.
Wydaje się, że kradzieży dokonano na zamówienie- co miało służyć skierowaniu uwagi na relikwię, bowiem na 1984 rok planowano wystawienie Tuniki, a nie było to na rękę ówczesnym władzom kościelnym.
Podczas tego uroczystego wystawienia w czasie Wielkiego Tygodnia 80000 wiernych przybyło, aby zobaczyć Tunikę. Było to odkrycie szczególnego aspektu ludowej pobożności, która – jak pisze papież Paweł VI – nosi w sobie jakiś głód Boga, który jedynie ludzie prości i ubodzy duchem mogą odczuwać.
Tunika Jezusa w Argenteuil jest przechowywana w relikwiarzu w bazylice Świętego Dionizego (Saint-Denys) już 1200 lat.
Jak tradycja donosi jest to okrycie, Tunika Chrystusa, którą nosił przed ukrzyżowaniem, o którą żołnierze pod krzyżem rzucali los, do kogo będzie należeć według opisu ewangelisty (Jn 19, 23-24). Relikwia Święta Tunika, publicznie jest wystawiana co 50 lat. Ostatnio miało to miejsce w 1984 roku.
Nadzwyczajny Jubileusz Roku Świętego Miłosierdzia ogłoszony przez papieża Franciszka 8 grudnia 2015, wraz z otwarciem drzwi Świętych w Bazylice Świętego Piotra, zakończy się 20 listopada 2016 roku.
Mgr Stanisław Lalanne, biskup Pontoise i Stróż Świętej Tuniki zdecydował się na Jej wystawienie w bazylice Saint-Denys w Argenteuila publiczności w dniach od 25 marca do 10 kwietnia 2016 roku.
Oficjalnie dnia 20 września 2015 ustalił rektorem bazyliki ks. Guy-Emmanuel Cariot odpowiedzialnym za to wydarzenie. Z racji istnienia 150 lat bazyliki (Saint-Denys) oraz 50-lecia diecezji Pontoise Mgr Stanislas Lalanne, przewiduje się do 150000 pielgrzymów z Francji i z zagranicy oraz Ilede-France i innych diecezji, by z tej okazji oddać cześć największej relikwii, Tunice Chrystusa w Argenteuil.
Mamy nadzieję, że obchody przyczynią się nie tylko do odkrycia potrzeby i pragnienia miłosierdzia Bożego, którego każdy z nas potrzebuje,
ale skłonią również do okazywania miłosierdzia w czynach względem naszych bliźnich.
Złączeni miłością w słowach i uczynkach miłosiernych, dajmy świadectwo wspomagając z radością organizację jubileuszu papieża Franciszka oraz inicjatywę naszego biskupa Diecezji Pontoise Mgr. Stanisława Lalanna.
Wacław Dudzik, Argenteuil, 8 XII 2015
Tunika Jezusa z Argenteuil
źródło: www.calun.org
