śp.Bogusław Sowa, zdjęcie zrobione w I LO w Limanowej
4 marca 2022 to już trzecia rocznica śmierci profesora, wychowawcy, Taty i mojego Męża śp.Bogusława Sowy. W tym dniu, a raczej w tych dniach, na każdym kroku nasuwa mi się pytanie „Jakby Bogusław ocenił obecną sytuację w historycznym kontekście?” To pytanie jest jak najbardziej zasadne, gdy się wie, jaką pasją była dla Niego historia Polski. Historia XV-XVII wieku, historia Rzeczpospolitej Obojga Narodów była wręcz Jego pasją od najmłodszych swych lat. Uczniowie, oraz ci co Go znali, z pewnością pamiętają, że mógł godzinami opowiadać o wydarzeniach, ludziach z tamtego okresu. Już jako kilkunastoletni chłopak napisał w brulionie swoją kronikę Polski. Informacje, chronologiczne zestawienie dat, opisy walk, wykazy najważniejszych osób, które miały wpływ na losy kraju, ręcznie rysowane mapy.
Poniżej dla przykładu scany stron z „Sowiej Historii Polski: 960 – 1945” (fakt, że Bogusław miał nie więcej niż 15 lat, gdy ją pisał, usprawiedliwia trafiające się błędy 🙂
mapa pokazująca bitwy stoczone w XVII na terenie Rzeczpospolitej Obojga Narodów
Ukraina – kraj mlekiem i miodem płynący
Bogusław był na Ukrainie we Lwowie, w Truskawcu, ale zawsze marzył, aby być w Kamieńcu Podolskim, Chocimiu. Zrealizował to w 2018 roku. W lutym 2019 roku z kolegą umawiał się już na następny wyjazd…
Z wycieczki w 2018 relację przedstawił na portalu www.tymbark.in.
Przypomnijmy sobie:
Wycieczka na Ukrainę. Miejscowości dawnej Rzeczypospolitej
Jazłowiec – brama zamku jazłowieckiego. Nad frontonem widnieje herb rodu Jazłowieckich . Po lewej stronie nad oknem znajduje się łaciński napis “Mężowi odważnemu”. Zamek jazłowiecki był fortecą od XV – XVII wieku chroniącą ówczesną ludność przed najazdami Tatarów krymskich. Zamek ten podczas najazdu tureckiego w 1672 nie został przez nich zdobyty (jeden z nielicznych). 
Zamek w Chocimiu wzniesiony nad Dniestrem w XIV w., a umocniony na początku XVII wieku. Stanowił fortpocztę wstrzymującą najazdy Tatarów, Małodawiań, Wołochów i Turków na druga stronę rzeki. Widoczna na zdjęciu część zamku była siedzibą dowództwa. Wokół zamku na wyżynach znajdują się bastiony obronne. Z dziejami kresów wschodnich Chocim związany jest z dwoma ważnymi wydarzeniami: obroną Rzeczypospolitej przed wojskami turecko-tatarskimi sułtana Osmana II z 1621 roku. Obroną zamku dowodził jeden z najwspanialszych strategów wojskowych ówczesnego polskiego państwa hetman wielki litewski Jan Karol Chodkiewicz – pogromca Szwedów pod Kircholmem (1605 r.). Tenże dowódca w czasie oblężenia Chocimia przez Turków zmarł. Drugie wydarzenie wiąże się również z triumfem polskiego oręża w 1673 roku, kiedy to hetman wielki koronny Jan Sobieski odniósł wspaniałe zwycięstwo nad Turkami co utorowało mu drogę do korony polskiej.
Kamieniec Podolski – jego powstanie nie jest dokładnie znane. Datuje się go między XI a XII wiekiem. Do Królestwa Polskiego został przyłączony za czasów panowania Kazimierza Wielkiego w 1366 roku, po podboju Rusi Halickiej – zwanej odtąd Rusią Czerwoną. Był jedną z niewielu twierdz polskich, które nie udało się zdobyć ani Kozakom, ani Rosjanom, wojskom siedmiogrodzkim , mołdawskim, tatarskich, aż do 1672 roku. Turcy zdobyli go dlatego, że, w Polsce zanosiło się na wojnę domową między stronnikami hetmana Jana Sobieskiego, a zwolennikami Korybuta Wiśniowieckiego oraz z powodu braku obrońców (123 obrońców z pułkownikiem Michałem Jerzym Wołodyjowskim przeciwko ponad stutysięcznej armii sułtana Mohameda IV.) W 1793 Kamieniec Podolski w wyniku II rozbioru Polski został włączony do państwa rosyjskiego i w jego granicach pozostał do 1991, kiedy to przejęła go Ukraina.
Kurhan poległych obrońców (315) pod Zadworzem . Obrońcy ci starali się powstrzymać najazd konnicy Budionnego na Lwów w 1920 roku. Dzięki ich bohaterskiej obronie Lwów miał czas przygotować się walki z sowietami (1 dzień). Polegli w drugim dniu ataku wojsk bolszewickich . Ich ciała zostały tak zmasakrowane przez Rosjan, że tylko 4 osoby udało się zidentyfikować. Szczątki ciał złożono w masowej mogile.
18.08.2018 r. w Zadworzu . z udziałem władz polskich i ukraińskich oraz Wojska Polskiego odbyła się uroczysta Msza św. oraz akademia z okazji 100 -lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. We Mszy Św. (za kurhanem) uczestniczyło 2 biskupów i kilkunastu duchownych obrządku łacińskiego i unickiego.
Informacje i zdjęcia: Bogusław Sowa
Poniżej zdjęcie ze Cmentarza Łyczakowskiego , maj 2003 rok, pamiątka z wycieczki zorganizowanej przez ks.Romana Woźnego
Lwów , Cmentarz Łyczakowski, 2003
Irena Wilczek-Sowa
