W minioną sobotę i niedzielę odbyły się kolejne dwa spacery z cyklu dwunastu „Spacerów Historycznych w Powiecie Limanowskim”. W sobotę 7 sierpnia w Kasince Małej miał miejsce spacer pod tytułem: „Lubogoszcz, Kasinka i architekt Jan Sas – Zubrzycki”, zaś w niedzielę 8 sierpnia w Niedźwiedziu miał miejsce spacer pod tytułem: „Lubomirscy, Władysław Orkan i żywioł ognia”.
Sobota 7 sierpnia – Kasinka Mała
W sobotnie popołudnie w Kasince Małej odbył się spacer historyczny pod tytułem: „Lubogoszcz, Kasinka i architekt Jan Sas – Zubrzycki”. Spacer rozpoczął się przed kościołem pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, gdzie prowadzący spacer Karol Wojtas omówił najstarsze dzieje Kasinki Małej. Następnie wszyscy uczestnicy weszli do wnętrza świątyni. Tu prowadzący omówił najpierw historię początków miejscowej parafii oraz historię budowy kościoła, który został wzniesiony w latach 1911 – 1913. Potem opowiedział o postaci architekta Jana Sas Zubrzyckiego, który zaprojektował świątynię w Kasince Małej. Uczestnicy mogli zobaczyć zdjęcia kościołów zaprojektowanych przez tego wybitnego architekta na terenie dawnej Galicji między innymi w Krakowie i Tarnowie. Prowadzący zwrócił także uwagę, że w powiecie limanowskim mamy w trzech miejscowościach dzieła – świątynie zaprojektowane przez trzech wybitnych polskich architektów wybudowane ponad 100 lat temu. Są to na zachodzie powiatu w Kasince Małej kościół projektu Jana Sas Zubrzyckiego, w centrum powiatu w Limanowej bazylika projektu Zdzisława Mączeńskiego oraz na wschodzie powiatu w Przyszowej kościół projektu Teodora Talowskiego. Wszystkie te dzieła zostały zbudowane na początku XX wieku i warto utworzyć „szlak” lub „ścieżkę” prowadzącą w powiecie przez te miejsca i opowiadające także o tych architektach. Później omówiona została szczegółowo architektura świątyni w Kasince oraz wyposażenie wnętrza. Po zwiedzeniu wnętrza kościoła i oglądnięciu wyposażenia wszyscy wyszli na pole, aby obejrzeć budowlę z zewnątrz. Kolejnym punktem był cmentarz parafialny na którym uczestnicy spaceru oglądali stare nagrobki oraz przy grobie ofiar „Strajku Chłopskiego” dowiedzieli się o szczegółach tych tragicznych wydarzeń jakie rozegrały się w sierpniu 1937 roku w Kasince Małej. W tym miejscu spacer zakończył się.
Warto dodać, że miejscowe Koło Gospodyń „Paradne Gosposie” przygotowało dla uczestników spaceru słodki poczęstunek.
Niedziela 8 sierpnia – Niedźwiedź
W niedzielne popołudnie 8 sierpnia w Niedźwiedziu rozpoczął się spacer historyczny pod tytułem: „Lubomirscy, Władysław Orkan i żywioł ognia”. Spacer rozpoczął się przed kościołem pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Różańca Świętego, gdzie prowadzący przedstawił najstarsze dzieje Niedźwiedzia oraz okolicznych miejscowości wchodzących obecnie w skład Gminy Niedźwiedź. Potem omówiona została historia rodu Lubomirskich, którzy od końca XVI wieku byli właścicielami Niedźwiedzia i okolicznych wsi. Następnie prowadzący przedstawił krótko historię budowy nowego kościoła, która nastąpiła po pożarze zabytkowego kościoła w 1992 roku. Potem wszyscy weszli do wnętrza kościoła, gdzie prowadzący opowiedział między innymi o historii różańca oraz dziejach kultu Matki Boskiej Różańcowej. Następnie wszyscy przeszli wspólnie na teren dawnego folwarku plebańskiego tu opowieść o historii Niedźwiedzia oraz zabudowań folwarcznych uzupełniła pani Anna Stożek – badaczka lokalnej przeszłości i autorka publikacji na temat kapliczek w gminie Niedźwiedź. Uczestnicy zobaczyli budynek starej plebanii oraz wysłuchali wspomnień uczestników spaceru mieszkańców Niedźwiedzia. Były to wspomnienia zarówno dotyczące pożaru kościoła w czerwcu 1992 roku jak i trąby powietrznej, która przeszła przez miejscowość w 1997 roku. Potem wszyscy przeszli na teren, gdzie stał drewniany kościół pod wezwaniem świętego Sebastiana. Tu o historii tej świątyni opowiedział Karol Wojtas, a jego wypowiedź uzupełnili pani Anna Stożek oraz pasjonujący się miejscową historią młody Antek z Podobina. W tym miejscu uczestnicy spaceru dowiedzieli się także szczegółów o niektórych elementach wyposażenia drewnianego kościoła, które spłonęły w 1992 roku, a były cennymi zabytkami. W trakcie dyskusji na temat tragicznego pożaru zaczął padać deszcz i część uczestników udała się do domu lub samochodów, ale grupa kilku osób mimo opadów deszczu przeszła pod pomnik Władysława Orkana w centrum miejscowości. Tu po krótkim omówieniu postaci Władysława Orkana i historii pomnika spacer zakończył się.
„Spacery Historyczne w Powiecie Limanowskim” organizowane są przez Lokalną Organizację Turystyczną Powiatu Limanowskiego w ramach projektu „Spotkania z historią w Powiecie Limanowskim”. Projekt realizowany jest przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.
Karol Wojtas
zdjęcia:
Monika Antosz i Karol Wojtas
