Przyroda wokół nas – dereń jadalny

Dereń jadalny uprawiany jest jako roślina ozdobna. Ma on też zastosowanie w kuchni i medycynie. Pięknie wygląda wczesną wiosną w okresie kwitnienia, równie efektownie prezentuje się jesienią, wtedy owocuje. Owoce mają różne kształty i kolor w zależności od odmiany, od okrągłych do owalnych podobnych do oliwek o barwie żółtej, pomarańczowej do czerwono‐śliwkowej.
Dereń ten podobnie jak i jego liczne odmiany (różniące się barwą liści, łodyg i kolorem kwiatów) ma też zastosowanie jako krzew na wysokie żywopłoty.

Owoce derenia jadalnego są w smaku słodko-kwaśne, jednak bardzo cierpkie ze względu na duży udział tanin, bogate są w polifenole, kwasy organiczne, witaminę C i antocyjany. Nadają się doskonale na przetwory (jednak „uzysk” jest stosunkowo niewielki z uwagi na duże pestki) np. na marmoladę, dżem, nadzienia do cukierków i słynną nalewkę – dereniówkę. Na Słowacji robi się z niego wypalankę zwaną drienkovicą, a w Niemczech Dirndlbrand. Niedojrzałe owoce można także kisić w solance, otrzymując produkt bardzo podobny do oliwek.

Drewno podobnie jak z cisa (twarde) doskonałe nadaje się do toczenia, kiedyś wyrabiano z niego nawet kola zębate.

Liście, kora i korzenie derenia jadalnego są cennymi surowcami farmaceutycznymi.
Dereń jest drzewem stosunkowo trudnym do rozmnażania przez szczepienie. Rozmnaża się go z sadzonek, rzadziej z nasion. Z tego powodu owocuje późno bo dopiero 5-6 lat po posadzeniu lub później w przypadku nasadzeń z nasion.

Dereń jadalny jest gatunkiem obcopylnym lub częściowo samopylnym. Oznacza to, że rosnący pojedynczo egzemplarz może zawiązywać nieliczne owoce, ale właściwe plonowanie, zadowalające pod względem wielkości i liczby owoców uzyskuje się przy zapyleniu krzyżowym.

Dlatego konieczne jest posadzenie obok siebie co najmniej dwóch egzemplarzy, które będą mogły się nawzajem zapylać. Te egzemplarze nie mogą należeć do jednej odmiany. Muszą być to różne odmiany.

(materiał nadesłany)