PO BITWIE
Bitwa pod Limanową rozegrała się w dniach od 2 do 12 grudnia 1914 roku, dokładnie 104 lata temu. Jej skutkiem było zatrzymanie Rosjan w ich parciu na zachód. Ważne, strategiczne zwycięstwo armii austro-węgierskiej w pierwszych miesiącach Wielkiej Wojny. Do naszych czasów z tych dawnych, historycznych chwil, oprócz dat, pamięci i niestety licznych wojennych cmentarzy, zachowały się w moich zbiorach w Tymbarku także oryginalne czasopisma i fotografie.
” Wielka Wojna 1914 – 1918 ” – taki tytuł nosi monumentalne, ponadczasowe dzieło Jana Dąbrowskiego. Oryginał z 1937 roku. Potężne dwa tomy, 1026 stron, 1256 ilustracji, rotograwiury i dziesiątki map. Sięgam do mojego księgozbioru, gdyż tam na stronach tego cennego wydawnictwa są niezwykłe zdjęcia do których pozwolę sobie dodać jeszcze jedną mało znaną fotografię.
Dobra, Tymbark, Limanowa, Marcinkowice i wiele innych miejscowości zaznaczonych jest na mapie która przedstawia miejsca walk i działania Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Obok na kolejnych stronach leguni w marszu z Limanowej do Zalesia i okopy stojących naprzeciw siebie wrogich armii.
Wzgórze Jabłoniec w grudniu 1914 obficie nasiąkło krwią zabitych i rannych. Jeszcze przez wiele dni na polach i w okopach leżały trupy zabitych żołnierzy. Straszne, okrutne oblicze wojny. Ciała zastygłe w śmiertelnym bezruchu. Pobojowisko.
„Pobojowisko pod Limanową” – tak podpisana jest ilustracja na jednej ze stron pierwszego tomu dzieła Jana Dąbrowskiego. Obok fotografia z moich zbiorów. Zdjęcia wykonane są na zboczu Jabłońca w tym samym czasie i miejscu. Patrząc od lewa do prawa widać w tle szczyty Pasma Łososińskiego.
Fotografia stereoskopowa wykonana w grudniu 1914 roku na Jabłońcu. Serie zdjęć stereoskopowych z areny Wielkiej Wojny rozpowszechniane były już na początku 1915 roku. Pojedyncze egzemplarze dokumentują znaczące momenty niezwykle tragicznego w skutkach konfliktu zbrojnego jakim była I Wojna Światowa. Z terenów dawnej Galicji najczęściej można zobaczyć epizody z walk o Przemyśl, Gorlice, boje w Karpatach. Fotografia spod Limanowej jest zachowana w bardzo dobrym stanie. Niezwykle wartościowy, historyczny walor z epoki i naszych dziejów. Zdjęcie drastyczne. Na pierwszym planie ograbione z butów zwłoki. Ludzkie okrucieństwo wobec majestatu śmierci. W oddali, na horyzoncie, niemi świadkowie tych wydarzeń. Jaworz i Wielka Góra patrzący na ten padół łez, krajobraz po bitwie.