„Limanowa naftą pachnąca” – pierwszy z serii „Spacer Historyczny w Powiecie Limanowskim”
W niedzielne słoneczne oraz bardzo ciepłe popołudnie 26 czerwca 2022 roku odbył się w Limanowej – Sowlinach inaugurujący tegoroczną edycję Spacer Historyczny w Powiecie Limanowskim. Tytuł tego spaceru brzmiał „Limanowa naftą pachnąca”.
Wędrówka po Sowlinach rozpoczęła się przy bramie dawnej rafinerii. Tam przybyłych uczestników przywitał prowadzący spacer Karol Wojtas – historyk i regionalista. Na wstępie przedstawił po krótce plan wszystkich tegorocznych spacerów i ich terminy. Potem głos w imieniu Lokalnej Organizacji Turystycznej Powiatu Limanowskiego zabrała pani Elżbieta Młynarczyk. Po tym wstępie prowadzący przedstawił okoliczności w jakich doszło do powstania przed stu kilkunastu laty rafinerii w Sowlinach. Opowiedział także jak wyglądał ten teren przed wybudowaniem zakładu i osiedla oraz o samej budowie, która trwała w latach 1907 – 1909. Potem wszyscy przeszli pod wille wybudowane dla kadry inżynierskiej na ulicy Krakowskiej. Po obejrzeniu budynków pod adresem Krakowska 12 i 10 oraz zapoznaniu się z historią założenia architektonicznego i urbanistycznego rafinerii wraz osiedlem uczestnicy przeszli na teren między budynkami położonymi przy skrzyżowaniu ulic Krakowskiej i Wincentego Witosa. Tam w miejscu, gdzie podczas okupacji niemieckiej stały drewniane baraki Karol Wojtas opowiedział o dziejach tego miejsca w czasie II wojny światowej. Zaznaczył, że znajdowały się tam kolejno: w jesieni 1939 roku obóz jeniecki dla żołnierzy Wojska Polskiego, następnie po 22 czerwca 1941 roku obóz jeniecki dla żołnierzy radzieckich a potem obóz dla grupy młodych Żydów wyselekcjonowanych do pracy przy ciężkich robotach (Zostali oni wybrani przy likwidacji limanowskiego getta z mieszkańców 18 sierpnia 1942 roku). Grupa tych Żydów została zabita w listopadzie 1942 w egzekucji na Przylaskach. Następnie przy kolejnym budynku prowadzący opowiedział o koszarach Batalionu Obrony Narodowej „LIMANOWA” oraz początkach szkolnictwa średniego w Limanowej. Później Karol Wojtas opowiedział także o początkach limanowskiego szpitala, który pierwotnie znajdował się w budynku dawnego kasyna rafineryjnego. Potem uczestnicy przeszli pomiędzy kolejnymi blokami powstałymi w czasie budowy rafinerii. Tam prowadzący przedstawił dzieje konspiracji na terenie Sowlin i rafinerii w czasie II wojny światowej. Kolejnym punktem był skwer, na którym dawniej stał barak – kaplica. Tam pod figurą Matki Boskiej prowadzący opowiedział o początkach parafii sowlińskiej pod wezwaniem Świętego Stanisława Kostki. Potem po przejściu bramy dawnej rafinerii uczestnicy dowiedzieli się jak wyglądał sam zakład a następnie mogli zobaczyć umundurowanie i uzbrojenie żołnierzy z czasów I wojny światowej. Uczestnikom spaceru mundury i uzbrojenie armii austro – węgierskiej, rosyjskiej oraz Legionów Polskich zaprezentował pan Jacek Król – członek grup rekonstrukcyjnych i kolekcjoner. Następnie wszyscy przeszli jeszcze między zabudowaniami, aby zobaczyć co dzisiaj zostało z dawnych budowli rafineryjnych. Na zakończenie Karol Wojtas przeprowadził wśród uczestników spaceru konkurs, podczas którego zwycięzcy otrzymali materiały (przewodniki i mapy) wydane przez LOT Powiatu Limanowskiego. Spacer zakończył się po ponad dwóch godzinach.
Kolejne Spacery Historyczne w Powiecie Limanowskim odbędą się 16 i 17 lipca 2022 roku w Strzeszycach oraz Mszanie Dolnej. Szczegóły podane zostaną wkrótce.
Materiały/zdjęcia nadesłane przez Karola Wojtasa
