KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

SPOTKANIE X

 BETLEJEM POLSKIE 

„Noc księżycowa. Na niebie w stronie wschodniej ogromna gwiazda Bożego Narodzenia od której wlecze się promienisty warkocz. Pastwisko poza wodą, w głębi szereg wierzb, za wierzbami na dalekim widnokresie bieleją chałupy i rysują się ciemno na tle nieba sady …. „ – jest to opis scenerii do I aktu sztuki „Beetlem Polskie ” Lucjana Rydla z roku 1906.

„Beetlem polskie” – L.Rydel – 1906 ”

Wigilia. Święty dzień, magiczny czas …

Biorę do ręki oryginalne wydanie, pierwodruk dzieła Rydla, które w kolejnych latach doczekało się wielu poprawianych i aktualizowanych wznowień. Stworzone w czasach beznadziei, zaborów dla „pokrzepienia serc” – piękny cudowny patriotyk. Wspaniałe ilustracje Włodzimierza Tetmajera. Książka ma już swoje lata, widać, że jest po przejściach, wiele razy była wykorzystywana do okolicznościowych inscenizacji.

Tymbark na starej pocztówce – nakład Kółko Rolnicze w Tymbarku

Przeglądam kolejne strony, ale jakoś ten wstępny opis nie daje spokoju. Może w ten Wigilijny dzień przyszedł czas podzielić się tym co najcenniejsze. Karty pocztowe z początku XX wieku – nakład Kółko Rolnicze w Tymbarku. „Tymbark – ogólny widok z Podłopienia”. Piękna dawna fotografia Tymbarku na tle wschodniego nieba. Kładę pocztówkę obok Rydlowego opisu i staram się to wszystko jakoś poukładać. „Tymbark – Plebania” – też bezcenny skarb.

No cóż. Wigilia. Święty dzień, magiczny czas ….

 Kolędnicy

Nad Tymbarkiem zapada zmierzch. Przez pobielone śniegiem dworskie pola (na których w przyszłości powstanie „Owocarnia”)  idzie grupa kolędników. Jest gwiazda, są muzykanci, jest żyd, góral i dziad, są baranie czapki i brody. I jest turoń. Wygląda jak kukła. Fotografia jest trochę niewyraźna, bo przecież wieczór. Trzeba się dobrze wpatrzyć, wytężyć wzrok. Spod turoniowej kapoty wystają normalne męskie nogi. Widać porządna, solidnie przygotowana grupa ,w której turoń zawsze wodził rej. Mógł wyśmiać, szturchnąć.wygarnąć skąpstwo gospodarzowi, ale też wesoło zabawić. Na myśl przychodzi „Rok Polski” Glogera. Na jednej z kart rycina Andriollego zatytułowana „Kolędnicy”. Piękna polska tradycja. Na pierwszym planie jakiś znajomy widok, turoń prawie identyczny jak na fotografii. Jak to wszystko się dzisiaj  układa.

Wigilia. Święty dzień, magiczny czas …

Kolędnicy idą w stronę tymbarskiego rynku. Najpierw odwiedzą księdza na plebanii. To już taki zwyczaj, aby  uszanować i pokłonić się Jegomościowi, a ten jak zawsze odwdzięczy się dobrym słowem i czymś akuratnie sposobnym na mroźny zimowy wieczór. Będzie tam też pewnie organista za którego namową będą niedługo odgrywać pasterzy w corocznych jasełkach. Rok temu przy okazji kolędy dostali nawet od niego książkę z dedykacją, żeby mogli się dobrze przygotować. A przejęci są tegorocznym występem okrutnie, bo to nic innego tylko „Betlejem Polskie „ – sztuka jakże inna od wcześniej grywanych. Boć tam i król Kazimierz Wielki, co Tymbark lokował. I powstańcy. I kosynierzy. I dzieci i starcy, wszystkie polskie ludy i stany co przez wieki dla Boga i Ojczyzny godnie żyły …

Wigilia. Święty dzień, magiczny czas …

 Życzenia Pana Organisty

Oczy dziecka błyszczą z zachwytu, a może jeszcze bardziej ze wzruszenia. Basia promienieje. Choinka w tym roku wydaje się być wyjątkowo piękna. Ten anioł zawieszony pomiędzy gałązkami może się zaraz do niej uśmiechnie? Choinkę  ubiera się zawsze razem. To już jest taka tradycja. Tak musi być. Przy świętach wszystko trzeba robić wspólnie. W zgodzie i radości. A jak przez cały rok było się bardzo grzecznym to pod choinką w Wigilię zawsze czekają wspaniałe prezenty ….

 Tymbark na starej fotografii – Boże Narodzenie 1935

Wracają wspomnienia. Prezenty sprzed lat. Te zawsze mile widziane to książki. Zostają później na pokolenia. Obowiązkowo dawniej z dedykacją. Parę słów, data, podpis. Otwieram jedną z nich. „Czarna Hańcza „. Trafiła do zbiorów kilka lat temu. Jak wynika  z wpisu wcześniej stała na półce książęcej biblioteki. Książęta Światopełk – Mirscy, arystokracja, wielki świat. Po latach zostały tylko słowa ,ale jakże piękne „Córko moja …. Gwiazdka – Milanówek … ofiaruję …. Matka „.        I jeszcze coś co w tej książce jest, oprócz treści i wspaniałych ilustracji, nad wyraz intrygujące. Czy mogło się zdarzyć, że Karol Wojtyła jako student, młody kapłan miał  książkę Miłaszewskiej w rękach i czy pomyślał wtedy,  że po latach Czarna Hańcza to będzie kiedyś  Kajakowy Szlak Papieski nazwany tak dla pamięci Świętego Jana Pawła II.

Pewnie tak, bo przecież dzisiaj  Wigilia. Święty dzień,,magiczny czas …

Dedykacja – prezent od Matki

Talerz i puste miejsce przy stole. To symbol, ale i pamięć o tych co odeszli. O najbliższych, ale też o tych co nie doczekali, o tych co polegli za naszą wolną i niepodległą Ojczyznę. „Księga Chwały Piechoty „.  Oryginał. Wydana na dwudziestą rocznicę odzyskania niepodległości. Marzenie kolekcjonerów, bibliofilski rarytas. Historia Tymbarku – w okolicach walki Legionów Polskich w roku 1914, pozostały z tamtych wojennych czasów zadbany cmentarz, tradycje niepodległościowe,  strzelecka drużyna. Na kartach księgi – pomiędzy innymi dzieje powstania organizacji strzeleckiej, kuźni przyszłej armii bohaterskich legunów. Tymbark to obecnie wspaniale kultywowane strzeleckie tradycje. Prężnie działająca jednostka Strzelca. Trzeba o tym wiedzieć i pamiętać. Ta księga również była kiedyś prezentem. Święta to czas radości i uśmiechu. Proszę zatem zerknąć na dedykację  z tej książki. Marszałek Piłsudski, gdyby to zobaczył to by powiedział to co mówił najczęściej.

Ale przecież dzisiaj Wigilia. Święty dzień, magiczny czas ….

 Księga Chwały Piechoty

Nad Tymbarkiem zapada zmierzch. Na niebie w stronie wschodniej ogromna gwiazda Bożego Narodzenia.

Spójrz – może anioł się do Ciebie uśmiechnie …..

Szanowni Państwo – Czytelnicy i Redakcjo portalu Tymbark.in

– takich właśnie tradycyjnych, rodzinnych, polskich Świąt Bożego Narodzenia dla wszystkich bez wyjątku – dla tych co w Tymbarku – dla tych co Tymbark mają w sercu – dla tych co za Tymbarkiem tęsknią –

 życzy

„Kolekcja Prywatna Tymbark”

Prawa autorskie – materiały – „Kolekcja Prywatna Tymbark”

SPOTKANIE IX

„TYMBARK – OWOCARNIA”

 Tymbark na starej pocztówce – Owocarnia

 W zbiorach przedwojennej starej ” tymbarskiej ” pocztówki nie może zabraknąć tego co sławi imię naszej miejscowości w świecie od czasu powstania. Tymbarska ” Owocarnia „. Przez minione lata  zmian ustrojowych i gospodarczych funkcjonująca pod różnymi nazwami do dzisiaj w mowie i pamięci szczególnie starszych mieszkańców jest tak określana. Na łamach portalu Tymbark.in w ubiegłym roku publikowana była historia naszej ” Owocarni ” oraz osoby jej głównego twórcy inż.Józefa Marka autorstwa Pana Stanisława Wcisło. I nic więcej co do treści dodać do tej pracy nie można jedynie kolejny raz chylić czoła i dziękować Autorowi za ocalanie pamięci o historii Tymbarku. W dzisiejszym spotkaniu ośmielę się jedynie zaprezentować archiwalne materiały z czasów tworzenia się idei powstania i budowy ” Owocarni ” w Tymbarku. Pierwsza z prezentowanych w spotkaniu to pocztówka wydana w roku 1939 przez Stanisława Pyrcia. Pięknie zachowany, bezobiegowy egzemplarz przedstawia Tymbark z widocznym pierwszym przedwojennym budynkiem „Owocarni”. Kolejne dawne pocztówki były już prezentowane w naszych poprzednich spotkaniach – przypomniane w dzisiejszym  gdyż dają nam obraz pierwotnych owocarskich terenów z dawnych lat.

Górska Szkoła Rolnicza w Łososinie Górnej

W roku 1939 ukazała się monografia Górskiej Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej napisana przez inż.Jana Drożdża wydana z okazji dziesięciolecia istnienia szkoły.Prezentowane powyżej zdjęcia przedstawiają niektóre strony i fragmenty tego wydawnictwa.Inżynier Józef Marek był zatrudniony w tej szkole od roku 1929. To tam właśnie jak możemy przeczytać powstała inicjatywa przedsięwzięcia które urzeczywistniane w następnych latach dzięki ciężkiej pracy i pasji inż Józefa Marka doprowadziło do założenia w Tymbarku ” Owocarni „. Grupowa fotografia przed nieistniejącą niestety już szkołą w Łososinie to oryginał z lat 30-tych. Poniżej mamy możliwość zobaczyć widok pierwszego owocarskiego budynku z czasów budowy reprodukowany w monografii łososińskiej szkoły.” Kolekcja Prywatna Tymbark ” przy okazji tematu dzisiejszego spotkania przedstawia nigdy szerzej nie publikowane niezwykle cenne oryginalne fotografie dokumentujące te dawne już czasy.Fotografia robotników porządkujących teren to rok 1937 . Kolejne zdjęcie to już rok 1938 – budynek w stanie surowym.

 Owocarnia 1937 – 1938

W naszych spotkaniach z historią już wspominaliśmy wielce zasłużonego dla Tymbarku księdza Józefa Szewczyka. Szczęśliwie zachowała się do naszych czasów oryginalna fotografia tego kapłana tematycznie związana z tytułem dzisiejszego spotkania. Szkółka drzewek owocowych na plebańskich polach w Tymbarku.Ksiądz Józef Szewczyk oraz młodzież z K.S.M.M. ( Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej ). W tle widoczne zbocza Zęzowa – przed rokiem 1935.

 Ksiądz Józef Szewczyk i K.S.M.

W roku 1967 ukazała się piękna książka. ” Góry zakwitną sadami ” – autor Józef Macko. Biografia Józefa Marka oraz dzieje i historia tymbarskiej ” Owocarni ” spisana przez świadka tamtych minionych czasów.  Niepozorna, wydana w siermiężnych latach – bezcenna dla zachowania pamięci o Wielkim Człowieku. O Józefie Marku.

„Góry zakwitną sadami”

OBJAŚNIENIA:

1) Pocztówka St.Pyrcia ” Tymbark – dwór, stacja kolejowa i owocarnia” to widok Tymbarku ze zbocza Paproci. Na pierwszym planie Słopniczanka i solidna drewniana kładka dla pieszych. Dawna nazwa tej przeprawy to ” Ława pod Karolakiem ” ( widoczne zabudowania nieistniejącego już gospodarstwa ).Tędy prowadziła najbliższa droga pomiędzy polami od Węglarki w stronę rynku.

2)  Zachowana kompletna monografia Górskiej Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej z roku 1939 to wielka rzadkość i cenne wydawnictwo. Okładka i strona tytułowa ozdobiona jest pięknym oryginalnym drzeworytem Wincentego Gawrona.

3) Fotografie z czasów budowy tymbarskiej owocarni to unikaty. Ten pierwszy powstały w latach 1937 – 1938 budynek obecnie już nie istnieje. Szkółka drzewek owocowych na plebańskich polach w Tymbarku to widoczny  i namacalny efekt działalności Józefa Marka na górskich terenach ziemi limanowskiej w latach 30-tych XX w.

4) W roku 2005 ukazała się bardzo wartościowa pozycja – „Owocarnia – Historia Zakładu w Tymbarku 1935 – 1999 ” autorstwa Krystyny Wilczek. Celowo pominięta i nie przedstawiana w naszym dzisiejszym spotkaniu, gdyż to rola i powinność jakże gościnnego nam portalu. Pani Redaktor – dla Świętej Pamięci Mamy – kopiować, skanować, publikować i robić co tylko się da żeby takie rzeczy były przedstawiane i przypominane bez przerwy szczególnie młodemu pokoleniu. To jest nasza tożsamość, to historia naszej Małej Ojczyzny. Zapewniam że większość naszych Szanownych Czytelników z wielkim zainteresowaniem kolejny raz lub być może pierwszy zagłębi się w strony tego opracowania.

MATERIAŁY:

1) Pocztówki, fotografie do 1939 – zbiór pocztówek historycznych, albumy, archiwum – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Drożdż Jan ” 10 lat działalności Górskiej Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej 1929 – 1939 ” Łososina Górna 1939 – księgozbiór – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Macko Józef ” Góry zakwitną sadami ” Instytut Wydawniczy PAX Warszawa 1967 – księgozbiór – ” Kolekcja Prywatna Tymbark „.

 SPOTKANIE IX

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in. ” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !

Spotkanie VIII – część druga

TYMBARK – MLECZARNIA

W dwudziestoleciu międzywojennym – po latach zaborów – wielką wagę przywiązywano do znaczenia patriotycznej postawy jaką jest umiłowanie Ojczyzny,szacunek do własnej ziemi – praca w niepodległym kraju dla siebie ale też dla dobra wszystkich – dla Polski. Te wartości i idee przekazywała dawniej wolna i niezależna polska prasa. Prenumerata czasopism Spółdzielni Mleczarskiej w Tymbarku obejmowała wiele pozycji które były rozprowadzane i propagowane pośród tymbarskiej społeczności. Poniżej pokazane są oryginalne zachowane do naszych czasów wydawnictwa.

 Czasopisma rolnicze i spółdzielcze – do 1939

Przedwojenny ogólnopolski ” Przegląd Mleczarski ” – nr.1 lipiec 1938 –  zamieścił artykuł dotyczący dziesięciolecia powstania Spółdzielni Mleczarskiej w Tymbarku jak również żartobliwy tekst pod tytułem  ” Jak tymbarcanie maslo do nieba powieźli – ( gadka ) „. Poniżej zdjęcia przedstawiają pełny tekst tych publikacji.

Mleczarnia Tymbark – dziesięciolecie 1938

  „Jak tymbarcanie masło do nieba powieźli ” ( gadka )

OBJAŚNIENIA  (do części 1.i 2. ):

1) W latach okupacji niemieckiej budynek mleczarni w Tymbarku i jej pracownicy to znacząca konspiracyjna placówka ruchu oporu.Swoimi produktami wspierali również partyzanckie oddziały, przesiedleńców i okoliczną ludność.

2) Wszystkie przedstawiane fotografie to oryginały istniejące w większości w pojedynczych egzemplarzach. Ilustracje do artykułu na temat dziesięciolecia z roku 1938 były reprodukowane z przedstawianych w tym spotkaniu fotografii które obecnie znajdują się w zbiorach ” Kolekcji Prywatnej Tymbark ”

3) Czasopismo spółdzielcze z nekrologiem Marszałka Józefa Piłsudskiego z roku 1935 to wielka rzadkość i unikat.

 MATERIAŁY (do części 1.i 2.):

1) Pocztówka S. Pyrcia – zbiór pocztówek historycznych Tymbark do 1939 – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie do 1945 – albumy prywatne, archiwum – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Czasopisma i wydawnictwa do 1939 – zbiory, księgozbiór – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

„SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK „

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in!

” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!  

Poniżej link do części pierwszej spotkania VIII:

Spotkanie z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark

SPOTKANIE VIII  – część pierwsza

 TYMBARK – MLECZARNIA   

Obraz z ostatniego zdjęcia poprzedniego spotkania wymusił niejako temat kolejnego. Spółdzielnia Mleczarska Tymbark – powstała w roku 1927 niedługo obchodzić będzie dziewięćdziesiątą rocznicę istnienia. Założona staraniem między innymi księdza Józefa Szewczyka oraz Karola Turskiego dobrze zapisała się w dziejach Tymbarku i sławi nazwę naszej miejscowości do dzisiaj. Mądrość poprzednich pokoleń, solidna praca, krzewienie nowin i kultury rolnej w jakże surowym górskim terenie, działalność nie tylko gospodarcza ale i też społeczna, szczególnie w pierwszych latach od powstania, doprowadziły do osiągnięcia wysokiej jakości produktów tymbarskiej mleczarni,  a przez to do przekonania większości mieszkańców tymbarskiej społeczności do słusznej idei spółdzielczości. To przekładało się przecież, w trudnych trapionych kryzysem latach trzydziestych, na poprawę egzystencji i warunków życia wielu gospodarstw naszej miejscowości.Trzeba przypomnieć, szczególnie młodemu pokoleniu, że w latach przedwojennych ziemia,,praca na roli przeważnie były jedynym źródłem jako takiego dochodu. Za przykładem naszej  Spółdzielni Mleczarskiej i dzięki jej pomocy dopiero z czasem powstała tymbarska „Owocarnia „.

 Tymbark na starej pocztówce – Mleczarnia

Przedstawiona powyżej wydana nakładem Stanisława Pyrcia pocztówka „Tymbark – Most – Mleczarnia i Stary Dwór ” to koniec lat 30-tych XX w. Prywatna fotografia w zimowej scenerii to widok na Stary Dwór  od młynówki na ” Trawnikach ” ( obecnie teren głównej portierni ) . Kolejne dawne zdjęcia w naszym dzisiejszym spotkaniu to obraz budynku mleczarni począwszy od momentu powstania. Pierwsza fotografia to najstarsze zdjęcie – lata 1928 – 1929.  Widok z nad stawu to już inna wersja ujęcia przedstawionego w poprzednim VII spotkaniu. Na fotografiach ze spółdzielczych uroczystości mamy obraz mieszkańców Tymbarku, od dzieci do najstarszych – sztandar straży pożarnej oraz godło na najwyższym należnym mu miejscu – wszystko odświętnie i uroczyście.

Mleczarnia Tymbark 1927 – 1937 

Widocznie w latach przedwojennych nie istniał „zakaz fotografowania ” i dzięki temu mamy dzisiaj możliwość zobaczyć pracę i wnętrze naszej mleczarni z dawnych lat. Na odwrocie jednego zdjęcia zachował się nawet opis technicznych urządzeń . ” Wirówka i podgrzewacz napędzane maszyną parową – pasteryzator bębnowy … ” itd.  Można oglądać również już niespotykany,  a powszechny wówczas, sposób pakowania do drewnianych beczek używanych do transportu. A transport do mleczarni to oczywiście końskie zaprzęgi – na jednej z poprzednich fotografii możemy zobaczyć przy budynku mleczarni solidny wóz do przewozu konwi z zadaszeniem dla woźnicy. Potocznie furmana wożącego mleko nazywano dawniej ” filijarzem ” (od terenowych filii mleczarni zlokalizowanych w okolicznych wioskach ).  Gotowe produkty w dalsze miejsca wywożono już samochodami. Fotografie starych ciężarówek przed mleczarnią w Tymbarku to niewątpliwie gratka dla miłośników dawnej motoryzacji.

Tymbark – mleczarnia na starej fotografii

Na burtach jednego z powyżej przedstawianych samochodów widoczne są oznaczenia dystryktu krakowskiego GG – to już lata okupacji niemieckiej. Do naszych czasów zachował się oryginalny formularz poświadczeń dostawy za dostarczone mleko wraz z okupacyjnymi premiowanymi bonami ( był to oczywiście tzw. przydział ) – urzędowy niemiecki druk z lat drugiej wojny.

Oryginalny okupacyjny druk z Mleczarni Tymbark

OBJAŚNIENIA:

1) W latach okupacji niemieckiej budynek mleczarni w Tymbarku i jej pracownicy to znacząca konspiracyjna placówka ruchu oporu. Swoimi produktami wspierali również partyzanckie oddziały, przesiedleńców i okoliczną ludność.

2) Wszystkie przedstawiane fotografie to oryginały istniejące w większości w pojedynczych egzemplarzach.

MATERIAŁY :

1) Pocztówka S. Pyrcia – zbiór pocztówek historycznych Tymbark do 1939 – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie do 1945 – albumy prywatne, archiwum – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

SPOTKANIE VIII – część pierwsza

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania ! 

SPOTKANIE VII

 „TYMBARK – DAWNE WIDOKI ”

Wędrując po Tymbarku mieliśmy okazję w naszych dotychczasowych spotkaniach zobaczyć jak wyglądał tymbarski kościół, rynek i ich otoczenie przed, około mniej lub więcej, stu laty. Patrząc na stare pocztówki i fotografie można dojść do wniosku, że praktycznie oprócz zmiany przebiegu głównej drogi komunikacyjnej i architektury mieszkalnej zabudowy tymbarski rynek zachował dawny typowy galicyjski małomiasteczkowy charakter. Jednak gdy zaglądniemy już w inne miejsca dawnego Tymbarku i porównamy ich widok do naszej obecnej rzeczywistości zauważymy gdzie zaszły największe zmiany. W tym miejscu raz jeszcze podkreślić należy bezcenną dokumentalną wartość starej pocztówki i fotografii.

Najstarsze widoki Tymbarku 

Korzystając kolejny raz w naszych spotkaniach z „Inwentarza powiatu limanowskiego” St. Tomkowicza mamy okazję zobaczyć najstarsze znane i opublikowane widoki Tymbarku – w czasie ich powstawania nazywano taką formę uwieczniania widoku danej miejscowości „zrysowaniem z natury „.

I tak w „Darstellungen … ” Kronbacha  Tymbark w roku ok. 1820 – tzw. ” Sztambuch Czyszkowskich” to rok ok. 1830.

„Widoki Tymbarku na starej pocztówce”

 Wieloobrazkowe pocztówki  z Tymbarku to wydawnictwa H.Becka , S.Pyrcia i nakład bez sygnatury od roku ok. 1920.   Fotografia grupy osób z dziećmi na tle Paproci to lata okupacji.

Powiat limanowski

Wydany w roku 1936 ( wg. datowania na mapce ) folder reklamowy powiatu limanowskiego treścią i ilustracjami nawiązuje do tematu naszego spotkania – widoki różnych miejscowości, w tym widok Tymbarku. Proszę zwrócić uwagę na dokładnie widoczny w powiększeniu napis na dachu Urzędu Gminy ułożony prawdopodobnie z jaśniejszej dachówki (od razu nasuwa się skojarzenie z pewnym wzgórzem pod Los Angeles). W słowie wstępnym można przeczytać jak dawniej określano nasze okolice – Podhale Mszańsko-Limanowskie. Prezentowane wraz z folderem stare pocztówki z naszych sąsiednich miejscowości to rzadkie i cenne wydania. Dobra – nakład Sklepu Kółka Rolniczego w Dobrej – sygnatura poszukiwana przez kolekcjonerów. Limanowa – zwraca uwagę datowanie – 1914 – nakład Olszewskiego ( seniora ) – na powiększeniu widoczne rusztowania budującego się limanowskiego kościoła.

Pocztówki Tymbark – nakład  S.Pyrć

Przedstawione poniżej fotografie dawnego Tymbarku pochodzą z lat 30-tych XX w – bezcenne , unikatowe prywatne pocztówki zachowały się tylko w pojedynczych egzemplarzach.

 Tymbark – pocztówki prywatne

Ile uroku może mieć obcowanie z dawną starą fotografią wystarczy tylko spojrzeć na kolejne zdjęcia – konie ciągnące sanie na tle nieistniejącego „starego” mostu – autentyczny obraz dworskiego stawu z końca lat 20-tych ( obecnie park im. Zofii Turskiej ) – łany zboża przy drodze ze stacji kolejowej do rynku. Ten ostatni motyw tak spodobał się autorowi tego zdjęcia, że postanowił zrobić odbitkę na papierze bromowym i jest to prawdopodobnie jedyna taka zachowana artystyczna fotografia z dawnego Tymbarku.

 Tymbark na dawnej fotografii

 OBJAŚNIENIA:

1) Kronbach Emanuel ( 1778 – 1861 ) — Czyszkowski Teofil ( 1790 – 1841 ). Najwybitniejszym malarzem i rysownikiem obrazujacym dawne widoki był Napoleon Orda ( 1807 – 1883 ) – autor ok. 260 ” Widoków Historycznych Polski poświęconych Rodakom zrysowanych z natury „.

2) Większość zdjęć do folderu powiatu limanowskiego wykonał zakopiański fotograf Henryk Schabenbeck ( 1886 – 1939 ) – najpopularniejszy podhalański fotografik dwudziestolecia międzywojennego.

3) Drewniany stary most w Tymbarku znajdował się kilkadziesiąt metrów poniżej obecnego mostu koło mleczarni – na pocztówkach i fotografiach widać dawny przebieg drogi w stronę rynku. Wymieniona z nazwy na pocztówce Kopana Droga była jedynym oprócz prowizorycznej drogi korytem rzeki szlakiem komunikacyjnym w kierunku Rybia i dalszych miejscowości ( obecna droga i mosty z Tymbarku w stronę Piekiełka powstały w latach 70-tych XX w ).

4) Pocztówka ” Tymbark – widok ogólny od stacji kolejowej ” St.Pyrcia to koniec lat 30-tych –  pierwsze budynki powstającej ” Owocarni ” Zabudowania i teren z lewej strony to dawny żydowski tartak ( mniej więcej w tym miejscu znajduje się tam obecnie budynek kotłowni potocznie nazywany ” trzy kominy ” )

5) Fotografia ” Nad stawem” to koniec lat 20-tych – budynek mleczarni widoczny w swoim pierwotnym kształcie. Teren „Starego Dworu ” w Tymbarku był dawniej w całości otoczony ogrodzeniem którego fragmenty zachowały się do naszych czasów przy wjeździe do przedszkola i Gminnej Biblioteki.  Fotografia ” Przy drodze ” to już połowa lat 30-tych XX w.

 MATERIAŁY :

 1) Stanisław Tomkowicz ” Inwentarz powiatu limanowskiego ” – Muzeum Narodowe Kraków 2008 – księgozbiór – ” Kolekcja Prywatna Tymbark „

2) Pocztówki – Tymbark – Limanowa – Dobra – zbiór pocztówek historycznych do 1939 – ” Kolekcja Prywatna Tymbark „

3) ” Powiat Limanowski ” – folder 1936 – archiwum – ” Kolekcja Prywatna Tymbark „

4) Fotografie, prywatne pocztówki Tymbark do 1945 – albumy,zbiory,archiwum – ” Kolekcja Prywatna Tymbark „.

SPOTKANIE VII

 Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

 SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!

SPOTKANIE VI (część druga)

  „TYMBARK-SZKOŁA”

Bardzo wartościowe są zachowane z dawnych lat patriotyczne i okolicznościowe śpiewniki  – księdza Józefa Szewczyka oraz tymbarskich nauczycielek Pani Bronisławy Szewczyk i przybyłej do Tymbarku wygnanej przez bolszewicką pożogę z kresów wschodnich Pani Elizy ( Elżbiety ) Brosch, która w roku 1941 za swą konspiracyjną działalność tragicznie zginęła w nazistowskim obozie Auschwitz. Kolekcja Prywatna Tymbark posiada w swoich zbiorach bardzo wiele pozycji,  ale te dzisiaj prezentowane są bezcenne – to skarb z naszej tymbarskiej przeszłości i historii.

Stare historyczne śpiewniki

Podejmując temat dzisiejszego spotkania z historią – szkołę – niepodobna nie wspomnieć o przedwojennej Górskiej Szkole Rolniczej w Łososinie Górnej. To tam powstała z inicjatywy inżyniera Józefa Marka myśl o utworzeniu w Tymbarku ogrodniczej spółdzielni z czasem przekształconej w tymbarską „Owocarnię”. Prezentowana monografia tej szkoły z roku 1939 jest rzadkością w tak dobrym stanie zachowania. Bardziej szczegółowe omówienie tego wydawnictwa będzie przedstawione w kolejnym spotkaniu dotyczącym Owocarni.

Górska Szkoła Rolnicza Łososina Górna

Szkolna nagroda z roku 1938  Prezydenta Stefana Starzyńskiego dla uczniów naszej stolicy – książka z autografem – cenna pozycja w zbiorach autografów i dedykacji. Stefan Starzyński – Prezydent Warszawy – bohater tragicznego września 1939 roku.

 Szkolna nagroda – Prezydent Stefan Starzyński

Przedstawione poniżej stare szkolne świadectwa to autentyczne oryginalne dokumenty szkolne z dawnych czasów. Na świadectwach tych najstarszych zapisy – Galicja – szkoła żeńska – szkoła męska – dopiero później szkoła mieszana ( koedukacyjna ). Pieczęcie i autografy  – na tych z Tymbarku min.ks. Józef Szewczyk, Jan Filipiak, kierownik Kazimierz Kieroński, Bronisława Szewczyk. Świadectwa szkół średnich – z Bochni – Mogiły ( Nowej Huty) – Zakopanego. Cenny autograf na świadectwie Szkoły Drzewnej w Zakopanem – Karol Stryjeński – prywatnie mąż znanej malarki Zofii Stryjeńskiej.

Stare szkolne świadectwa

OBJAŚNIENIA do części 1. i 2. „Spotkań VI”

1) Kalendarzyk T.S. L. 1936 był drukowany w roku 1935 – roku śmierci Józefa Piłsudskiego – cenna pozycja w zbiorze kalendarzy z lat 1914 – 1939

2) Prezentacja książek ogranicza się w dzisiejszym spotkaniu do przedstawienia niektórych tylko podręczników i sygnowanych  tymbarskimi pieczęciami dawnych wydawnictw. Przedstawiane książki i śpiewniki pochodzą z przedwojennego księgozbioru tymbarskiej nauczycielki i zostały podarowane do obecnego zbioru w latach 30-tych XX w.

3) Temat dzisiejszego spotkania nie ogranicza się tylko do dawnej przedwojennej szkoły w Tymbarku,stąd min podręczniki i szkolne świadectwa z innych miejscowości i szkół średnich – to pokoleniowe dokumentalne pamiątki jednej rodziny.

MATERIAŁY do części 1. i 2. „Spotkań VI”

1) Pocztówka ” Tymbark – Szkoła ” H. Beck ” Tymbark – wieloobrazkowa ” S. Pyrć – zbiór pocztówek historycznych – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie – albumy,archiwum – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Podręczniki,książki,śpiewniki do 1939 – księgozbiór – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

4) Stare szkolne świadectwa 1908 – 1932 – dokumenty, archiwum  „Kolekcja Prywatna Tymbark”

 SPOTKANIE VI

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

” SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ”

 Szanowni Czytelnicy Tymbark.in

„Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!

Poniżej link do części pierwszej Spotkania VI

Spotkania z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark

SPOTKANIE VI   (część pierwsza) 

„TYMBARK – SZKOŁA”

Któż z nas nie westchnie z czułością i z sentymentem do swych lat dzieciństwa, młodości, do czasu spędzonego w szkolnej ławie. Do czasu pierwszych nieporadnych czytanek i koślawych liter w zeszycie. Do radośnie brzmiącego szkolnego dzwonka, do śmiechu i beztroski na przerwie. Do dumy z dobrej oceny w dzienniku i na świadectwie …

Tymbark – Szkoła 

 Szkoła to temat naszego kolejnego spotkania z historią w wędrówce po Tymbarku z dawnych lat. Prezentowana  pierwsza pocztówka to nakład Henryka Becka z roku ok. 1915. Widok szkoły przy tymbarskim rynku w swym pierwotnym kształcie budynku w otoczeniu dawnej mieszkalnej zabudowy. Niezwykle cenna  pozycja w zbiorze ” tymbarskich ” starych.pocztówek. Zwraca uwagę na kolejnej już pocztówce Becka bardzo ciekawy,wręcz niespotykany sposób przedstawiania motywów. Fotografia nie jest jak widać specjalnie ustawiana – dzieci są tam gdzie chcą, wręcz „gapią” się na robiącego zdjęcie. Dzięki temu mamy  bardzo interesujący i szczegółowy dokument z epoki.

 Szkolna fotografia – Czytelnia T.S.L. Tymbark – Gimnazjalista 

 Grupowe szkolne zdjęcie pochodzi z roku szkolnego 1931/32 i jest zrobione na tle dobudowanej w latach 1927/28 części szkoły w Tymbarku. Centralnie w środku siedzi ksiądz Józef Szewczyk, a z jego lewej strony ( patrząc na zdjęcie z prawej ) to wielce zasłużona, szanowana i kochana tymbarska nauczycielka Pani Bronisława Szewczyk. Zdjęcie dziewcząt jest zrobione przy wejściu do wypożyczalni książek w Tymbarku ( patrz szyld ” T.S.L. w Tymbarku ” ) ok. 1925 roku.

Fotografia gimnazjalisty to obraz szkolnego przedwojennego uczniowskiego ubioru z lat 30-tych.

Kalendarzyk T S L 1936 

Kieszonkowy kalendarzyk Towarzystwa Szkoły Ludowej na rok 1936 to cenne źródło informacji o oświacie i szkolnictwie Drugiej Rzeczypospolitej.

Mówiąc o szkole z dawnych lat trzeba sięgnąć do księgozbioru, gdyż szkoła i nauka to przede wszystkim książki. Pominiemy kwestię lektur, bo to temat „rzeka” i zobaczmy dzisiaj tylko dawne szkolne podręczniki .”Kolekcja Prywatna Tymbark ” ma w zbiorach prawdziwe stare podręcznikowe unikaty zachowane w całkiem przyzwoitym stanie. Trzeba sobie zdać sprawę że szkolne książki były używane dawniej jak to się mówi  „z dzieci na dzieci ” i oczywiście z czasem ulegały całkowitemu zniszczeniu. I tak ” Botanika ” z roku 1884 pochodzi z tymbarskiego dworu ( podpis Wanda Turska) – została podarowana szkolnej koleżance i ocalała w Tymbarku do naszych czasów.” Wypisy Polskie” 1914 to pamiętny rok powstania i walk legionów Piłsudskiego. Mamy tu również polskojęzyczny podręcznik z czasów zaborów – „miłościwie nam panujący ” i Galicja. ” Będziem Polakami” – podręcznik do nauki języka polskiego o znamiennym tytule zaczerpniętym z naszego hymnu – uczył również historii i patriotyzmu. Uznawany ze względu na swą szatę graficzną, autorów i treść za najpiękniejszy podręcznik w historii.

Stare szkolne podręczniki  

Będziem Polakami

Pomimo upływu lat i wojennej zawieruchy szczęśliwie zachowały się do dziś książki pochodzące z tymbarskiej szkolnej czytelni i biblioteki.  Poniżej można zobaczyć oryginalne stare szkolne pieczęcie z Tymbarku odbite na kartach dawnych wydawnictw.

Stare książki z Tymbarku

Spotkanie VI – część pierwsza – cdn .

 OBJAŚNIENIA:

1) Kalendarzyk T.S. L. 1936 był drukowany w roku 1935 – roku śmierci Józefa Piłsudskiego – cenna pozycja w zbiorze kalendarzy z lat 1914 – 1939,

2) Prezentacja książek ogranicza się w dzisiejszym spotkaniu do przedstawienia niektórych tylko podręczników i sygnowanych  tymbarskimi pieczęciami dawnych wydawnictw. Przedstawiane książki i śpiewniki pochodzą z przedwojennego księgozbioru tymbarskiej nauczycielki i zostały podarowane do obecnego zbioru w latach 30-tych XX w

 MATERIAŁY:

1) Pocztówka „Tymbark – Szkoła” H. Beck ” Tymbark – wieloobrazkowa ” S. Pyrć – zbiór pocztówek historycznych – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie – albumy,archiwum – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Podręczniki,książki,śpiewniki do 1939 – księgozbiór – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

SPOTKANIE VI – część 1.

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !

SPOTKANIE V –  TYMBARK NA STAREJ POCZTÓWCE I FOTOGRAFII

                                           Tymbark – Rynek – Studnia 

… Basia , Baśka – leć no do piekarni po węgiel. Jutro niedziela, a prasowania cała masa. Dziewczynka stojąca obok studni usłyszała wołanie i pobiegła na przeciwległą stronę rynku. Po kilku krokach syknęła z bólu – wygrzebany końskim kopytem kamień zranił jej bosą stopę … „.

I zapyta ktoś pewnie co to za brednie? Piekarnia, prasowanie, węgiel, koń na rynku, bose stopy?    Ale to nie są żadne wymysły. Tak było naprawdę. Realne, proste, ciężkie życie. Wtedy – sto lat temu. Na tymbarskim rynku odbywały się jarmarki.Końskie zaprzęgi to był jedyny środek transportu. Na pierwszej dziś przedstawianej pocztówce widać wóz stojący praktycznie na środku rynku. Dzieci bawiły się i biegały na co dzień boso. Buty to było dobro od święta. Widać to na starych pocztówkach i fotografiach. No i jeszcze piekarnia obok tymbarskiego rynku. We wspomnieniach jej właściciele to byli ludzie bardzo życzliwi i uczynni. Na podwórzu ich posesji zawsze leżała sterta drzewnego węgla – pozostałość po wypieku chleba z opalanych drewnem pieców. Każdy bezinteresownie mógł sobie tych drzewnych węglików zabrać. A były one potrzebne w każdym domu do ogrzewanych węglem żelazek. Dlatego Basia pobiegła do piekarni po węgiel. Dach budynku piekarni widać dokładnie za studnią – to ten z wysokim kominem. Pocztówka ” Tymbark – Rynek – Studnia ” ma wielką wartość dokumentalną. Przedstawia studnię i stojącą obok figurę świętego Floriana. Takie usytuowanie było typowe dla dawnych historycznych założeń ważnych  centralnych miejsc i oprócz praktycznych miało również znaczenie duchowe i religijne. Krzyż, kapliczka,figura – wiara i kult – symbol życia wiecznego – a obok źródło, studnia,fontanna – woda – symbol życia doczesnego. Tak też było dawniej na tymbarskim rynku. Przy trawiących Tymbark licznych pożarach postać świętego Floriana była nieprzypadkowa. Pierwotne usytuowanie figury przedstawiają zdjęcia pochodzące z ilustracji prezentowanego w poprzednim spotkaniu „Inwentarza zabytków powiatu limanowskiego ” Stanisława Tomkowicza. Wykonane w roku 1947 dają też obraz postępującej dewastacji i zaniedbania jej otoczenia – czasy powojenne, początek stalinowskiego reżimu. Brak już min.widocznych na pocztówce pięknych kutych łańcuchów.

 Tymbark – część rynku  

Przedstawiona powyżej karta pocztowa, tak jak poprzednia, to rarytas w zbiorach starej tymbarskiej pocztówki. Dokumentuje północno-zachodnią część naszego rynku. Fotografia jest robiona z miejsca usytuowania studni i figury na rynku, z tym że widać tu już więcej szczegółów zabudowy. Data na korespondencji to rok 1921, jednak śmiało można powiedzieć sądząc po raczej leciwym wyglądzie, że mamy tu obraz Tymbarku nawet z XIX wieku, a zdecydowanie już pewnie z przełomu XIX i XX stulecia.W miejscu obecnie przebiegającej drogi patrząc od lewej strony stał budynek, w którym był szynk, zwany również z dawnych czasów propinacją. Środkowe budynki to dom właścicieli, a ten kryty dachówką z najwyższym kominem to właśnie piekarnia. Istniejąca w tym samym miejscu droga od strony Zaolzia do rynku do dziś bardzo często nazywana jest drogą pod piekarza. Zachowało się jeszcze do teraz częściowo kamienne wzmocnienie skarpy i fundamentów. Po prawej widoczny jest jedyny istniejący do naszych czasów budynek w swym pierwotnym kształcie. Grupa dzieci bawi się w miejscu przebiegającej obecnie jezdni. Ta część rynku ale widoczna można powiedzieć od tyłu, od zaplecza to obraz z kolejnej pocztówki tego spotkania.Fotografia została zrobiona od strony ” Podołów ” ( tak się nazywała i nazywa niezagospodarowana obecnie osuwiskowa część otoczenia rynku). Widoczne  centralnie zabudowania to nieistniejące już dzisiaj gospodarstwo. Obecnie możemy sobie odtworzyć jego położenie patrząc od strony kaplicy Myszkowskich w stronę Zęzowa. Naprzeciw pod drogą rośnie teraz taki duży kasztan ( kasztanowiec) i tam właśnie był dom, stodoły i inne widoczne już tylko na starej pocztówce budynki.

Tymbark – widok ogólny

Oprócz pocztówek w dzisiejszym spotkaniu zobaczmy jeszcze dawne fotografie z lat 30-tych i 40-tych ( do 1945 ) tematycznie związane z obrazami starych tymbarskich kart, na których pojawiają się grupy dzieci. A dziecko to najwdzięczniejszy i najczęstszy motyw od początku istnienia fotografii. Wszystkie zdjęcia były robione w Tymbarku i są to oryginały zachowane w albumach i archiwach prezentowanych zbiorów. Wiejskie przydomowe studnie, tak jak widoczna na jednym ze zdjęć, miały cembrowinę układaną z kamienia i zabezpieczone były charakterystyczną z jednej strony skośną drewnianą zabudową – przy głębszych zazwyczaj stał wykonany z żerdzi żuraw i wtedy ta pochyła część była otwierana – z płytszych czerpano wodę za pomocą drewnianych naczyń lub kanek podobnych do widocznych na pocztówce ze studnią z tymbarskiego rynku – i wtedy drzwiczki były usytuowane z prostej pionowej strony.

Jako że słowo kolekcja w nazwie zobowiązuje na koniec spotkania przedstawione są dziewiętnastowieczne kartonikowe portrety dzieci. Te autorstwa Walerego Rzewuskiego wykonane w większym i mniejszym formacie są ozdobą zbiorów unikatowej wczesnej fotografii kolekcjonerskiej.

Dziecko – Portret – Kartonik XIX w.

 OBJAŚNIENIA :

1) Pocztówki z sygnaturą nakładu  „Kółko Rolnicze Jasna-Podłopień ” były wydawane w latach 1915 – 1920

2) Dopisek na pocztówce  ” Widok z naszych okien „, i zapisana na rewersie treść,  to korespondencja jednej z żydowskich rodzin w większości zamieszkujących tymbarski rynek.

3) Walery Rzewuski 1837-1888 – jego imię nosi obecnie Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. —

MATERIAŁY:

1) Pocztówki Tymbark do 1939 – zbiór pocztówek historycznych – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie Tymbark do 1945 – albumy, archiwum – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Walery Rzewuski – zbiór fotografii kolekcjonerskiej – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

Prezentowane materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in   „KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!

TYMBARK NA STAREJ POCZTÓWCE

Tymbark – wnętrze kościoła 

Prezentowana w dzisiejszym spotkaniu jako pierwsza pocztówka ” Tymbark – wnętrze kościoła” wydana nakładem Kółka Rolniczego w Dobrej w latach ok.1920-1922 w pełni potwierdza jak cenny i wartościowy historycznie przekaz niesie stara dawna karta pocztowa. W kronice parafii Tymbark odnotowano, że remont i zmiana płaskiego stropu wewnątrz kościoła na istniejący, w kształcie do dnia dzisiejszego, nastąpił w latach 1923-1924. Płaski strop widoczny na tej pocztówce nad prezbiterium to prawdopodobnie jedyne uwiecznienie poprzedniego wyglądu wnętrza tej części naszej świątyni. Zmiany, jakie zaszły można zobaczyć na pocztówce Stanisława Pyrcia z lat 30-tych, na której widać sklepienie już w obecnym kształcie.  Wielką wartość ikonograficzną tej karty docenili historycy Piotr i Tadeusz Łopatkiewiczowie umieszczając ją w części ilustracyjnej dotyczącej Tymbarku „Inwentarza zabytków powiatu limanowskiego Stanisława Tomkowicza”.

St. Tomkowicz – Inwentarz zabytków powiatu limanowskiego 

Opis w „Inwentarzu ” datuje wydanie pocztówki na lata ok. roku 1925, lecz sięgnięcie do wiarygodnego źródła naszej kroniki parafialnej zmusza do wcześniejszego określenia roku wydania. Co to są „Inwentarze” Tomkowicza pokazuje dołączony materiał zdjęciowy. Chylić czoła należy przed autorami ich opracowania za bezcenny skarb w postaci wiedzy o zabytkach z minionych lat. Przy okazji pokazane są ilustracje z naszych ościennych miejscowości – szczególnie wartościowy jest widok poprzedniego limanowskiego kościoła.

Przedstawiane dzisiaj inne piękne dawne pocztówki z motywem religijnym i architektury sakralnej bliskich nam okolic – a również z Krakowa i Wilna – charakteryzują się doskonała estetyką i kompozycją obrazu. Twórcami pocztówek byli w większości wybitni fotograficy, a sygnowane ich nazwiskami karty są poszukiwanymi obiektami kolekcjonerskimi. Ojciec polskiej fotografii Jan Bułhak znalazł z czasem godnych siebie naśladowców. Fotografie i pocztówki  takich autorów jak Franciszek Gazda, Stanisław Mucha, Stanisław Kolowca  (tzw. krąg krakowski ) są chętnie kolekcjonowane i tworzą wartościowe zbiory. Trzeba  dodać, że na tle innych miast i miejscowości ilość i różnorodność zachowanej przedwojennej ” tymbarskiej ” pocztówki jest spora i prezentuje się całkiem, całkiem przyzwoicie. W kolejnych spotkaniach zobaczymy już inne miejsca i motywy z Tymbarku jednak sylwetka budynku naszego kościoła będzie się jeszcze bardzo często na dawnych pocztówkach ukazywać. Pocztówka „Piety Limanowskiej” jest odstępstwem od wieku pokazywanych ze zbioru kart bo ma „tylko” 50 lat, ale tłumaczy to obchodzona niedawno okrągła rocznica jej koronacji. Jest to oryginalna pamiątka z tej uroczystości.

St. Stępiński – Kościół Mariacki – brom

„Kościół Mariacki ” Stanisława Stępińskiego – pioniera fotografii artystycznej jest cennym walorem w zbiorze fotografii kolekcjonerskiej – tematycznie i tytułowo powiązany z obrazami tego spotkania. Wspólne przedstawianie pocztówek i fotografii jest oczywiste – to bardzo bliskie sobie dziedziny.

OBJAŚNIENIA :

1) Kółko Rolnicze w Dobrej to kolejna sygnatura wydawcy starej „tymbarskiej” pocztówki. Ze względu na osobistą treść korespondencji rewers jest częściowo zakryty.

2) Tymbark – Limanowa – Mszana Dolna – „Wnętrze kościoła” – jak widać częsty motyw dawnych pocztówek.

3)  „Inwentarz zabytków powiatu limanowskiego ” to jeden z pięciu tomów całości prac Stanisława Tomkowicza

4) „Matka Boska Ostrobramska ” autorstwa Jana Bułhaka, wydana nakładem Stanisława Turskiego jest rzadką i cenną pocztówką kolekcjonerską. Bułhak – Turski – twórcy pierwszego „Almanachu Fotografiki Polskiej ” wydanego w roku 1934 w Wilnie ( dobrze zachowany egzemplarz tego almanachu również w zbiorach Kolekcji Prywatnej Tymbark – unikat )

5) Wykonana w technice bromowej fotografia „Kościół Mariacki ” Stanisława Stępińskiego jest eksponatem powystawowym – nagrodzona srebrnym medalem na krakowskim konkursie fotograficznym w roku 1908.

MATERIAŁY :

1) Zbiór pocztówek historycznych i kolekcjonerskich do 1939 – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografia kolekcjonerska St. Stępiński – „Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Stanisław Tomkowicz ” Inwentarz zabytków powiatu limanowskiego” – Muzeum Narodowe Kraków 2008 – księgozbiór – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !

CZĘŚĆ PIERWSZA 

„TYMBARK – PLEBANIA”

Był rok 1916 . Dokładnie sto lat temu. Proboszczem parafii Tymbark zostaje ksiądz Józef Szewczyk. Trudne czasy, zabory, Polski nie ma na mapie Europy i świata. Galicyjska bieda nie była przysłowiowa – była prawdziwa. W takich okolicznościach przyszło mu rozpoczynać pracę. Ale później przyszła wolność i niepodległość. Polska – Najjaśniejsza Rzeczypospolita – noszona  w sercach przez lata niewoli – była witana na nowo z radością i w naszej Małej Ojczyźnie – Tymbarku. Jak wielkim darem od Boga była wówczas osoba księdza Szewczyka pokazała historia. Proboszcz, wychowawca, gospodarz, społecznik – budowniczy Domu Parafialnego, opiekun i dobry duch prężnie działającego w dwudziestoleciu Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży – zapisał się złotymi zgłoskami na kartach dziejów Tymbarku. Zostały bardzo dawne fotografie. To było bardzo dawno temu ….

 KSIĄDZ JÓZEF SZEWCZYK

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży

BUDOWA  DOMU PARAFIALNEGO

 POGRZEB KS.SZEWCZYKA – 1935 

SPOTKANIE III, CZĘŚĆ DRUGA

KALENDARZ 1916

Był rok 1916 . Dokładnie sto lat temu. Wydany na ten rok kalendarz nosił tytuł „Wielka Wojna 1914 – 1915” .  Nadszedł czerwiec i lipiec tego roku . Kresy,Wołyń,okopy nad Styrem, Kościuchnówka . Najkrwawsza bitwa Legionów Polskich okupiona śmiercią około 2 tysięcy swoich żołnierzy. Nie można o tym zapomnieć . Trzeba pamiętać . Bo dali nam z tych mogił na kresach za niedługo wolną i niepodległą Ojczyznę . Zostały bardzo dawne fotografie . To było bardzo dawno temu ….

 BITWA POD KOŚCIUCHNÓWKĄ

KOŚCIUCHNÓWKA – ORYGINALNA FOTOGRAFIA – 1916

  TYGODNIK ILLUSTROWANY – I ROCZNICA BITWY POD KOŚCIUCHNÓWKĄ – CZ. I i II

 OBJAŚNIENIA :

1) Budynek starej plebanii w Tymbarku wzniesiony jak podają źródła w roku 1812 do końca swojego istnienia nazywany był często „Napoleonówką” z racji okresu w którym powstał . Ta prywatna pocztówka dokumentuje również charakterystyczny wzór dachówki na kościele .

 2) Ksiądz Józef Szewczyk na balkonie plebanii (datowanie rewers 1932 ) – zapewne omawia jakieś sprawy organizacyjne lub społeczne – widać szacunek jakim się cieszył – jak jeden wszystkie głowy są odkryte. Pogrzeb Ks. Józefa Szewczyka w roku 1935 zgromadził niezliczone rzesze duchowieństwa i wiernych nie tylko naszej parafii.

3) Kalendarz na rok 1916 jest pozycją ze zbioru oryginalnych kalendarzy z lat 1914 – 1939 . Wielka Wojna to nazwa wówczas stosowana – określenie I wojna zaczęto używać dużo później.

4) Dwa wątki tego spotkania to również zbieżność dat – ks.Szewczyk objął probostwo w Tymbarku 3 lipca 1916 – 4 lipca 1916 rozgorzała bitwa pod Kościuchnówką.

5) Słowo na temat prasy, czasopism z tamtych lat – całkowicie odmienne od dzisiejszych środki techniczne,  komplikowane jeszcze dodatkowo działaniami militarnymi nie dawały możliwości bieżących, bezpośrednich relacji z frontu. Stąd tak często opóźnienia – a w tym przypadku publikacja w pierwszą rocznicę bitwy. Dodać też trzeba, że prasa polskojęzyczna poddana była ostrej cenzurze. Kompletne dobrze zachowane egzemplarze czasopism dotyczące okresu walk Legionów Polskich są poszukiwane i cenione na rynku kolekcjonerskim.

6) Prezentowana oryginalna fotografia Józefa Piłsudskiego i Sztabu 5 Pułku Piechoty I Brygady Legionów Polskich z okresu działań nad Styrem i bitwy pod Kościuchnówką to wielka rzadkość i unikat. Zachowana w bardzo dobrym stanie jest również cenna ze względu na możliwość datowania,opis i sygnaturę autora. W kolekcjach walor taki jest nazywany zakupem bezpiecznym – jest możliwość potwierdzenia autorstwa w archiwach i dokumentach . Tak jest również w przypadku tej fotografii. Strona internetowa – ” Spis imienny 13 kompanii 5 Pułku Piechoty – Legiony Piłsudskiego ” – Dział 6. Oddział sztabowy – L.p. 15 – st.sierż. Wojtyga Stanisław – poczciarz .Pieczątka na fotografii – ” Fot.sierż. St.Wojtyga 5 P P L(Legionów) P(Polskich) ” Zakup dokonany na aukcji renomowanego antykwariatu daje dodatkowo gwarancję legalności pochodzenia.

7) W kolejnych spotkaniach prezentowane będą oprócz tematyki Tymbarku min. oryginalne fotografie i materiały dotyczące działań Legionów Polskich również w naszym regionie począwszy od roku 1914

MATERIAŁY :

1) Zbiór pocztówek i fotografii – Tymbark do 1939 – „Kolekcja Prywatna Tymbark”

2) Fotografia kolekcjonerska – Piłsudski – Legiony – „Kolekcja Prywatna Tymbark”

3) „Tygodnik Illustrowany” – Nr.27-28 – 1917 – Kalendarz „Nowości Illustrowanych” 1916 – czasopisma – księgozbiór – „Kolekcja Prywatna Tymbark”

 Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in  ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ”  zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!