przedruk z portalu GEDANOPEDIA – Wielka Encyklopedia Gdańska (https://www.gedanopedia.pl/)
KAZIMIERZ FILIPIAK (24 I 1910 Tymbark k. Limanowej – 26 IX 1992 Gdańsk), ksiądz obrządku ormiańskiego, rektor ► kościoła św. Piotra i Pawła na ► Starym Przedmieściu. Syn Tomasza, pracownika poczty i Wiktorii z domu Sędzik. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Tymbarku, w 1924 rozpoczął naukę w ośmioklasowym Kolegium Serafickim oo. Bernardynów w Radecznicy koło Zamościa, egzaminy z poszczególnych klas zdawał w IV Gimnazjum Państwowym im. Jana Długosza we Lwowie. 25 II 1931 przyjął święcenia franciszkańskie we Lwowie i imię zakonne Augustyn. 21 V 1932 w IV Gimnazjum zdał maturę, po której przez rok studiował studiował filologię klasyczną na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
Pod wpływem kazań abp Józefa Teodorowicza zmienił obrządek i jako alumn archidiecezji lwowskiej obrządku ormiańskiego od 1933 tamże i w Przemyskim Seminarium Duchownym studiował teologię, kończąc edukację z tytułem magistra. 26 VI 1938 przyjął z rąk bpa Franciszka Bardy święcenia kapłańskie. 27 VI 1938 mianowany wikariuszem archikatedry ormiańskiej we Lwowie, od 7 X 1938 wikariuszem ormiańskiego kościoła Najświętszej Marii Panny Łaskawej w Stanisławowie. Po wkroczeniu Niemców do Stanisławowa, wraz z proboszczem, ks. prałatem Leonem Isakowiczem, zorganizował wystawianie Żydom ormiańskich metryk, które uratowały ich od zagłady, zaś podczas łapanki w marcu 1944 obaj księża ukryli w kościele oraz zakrystii kilkadziesiąt poszukiwanych młodych osób, w tym przyszłą profesor biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Marię Jordan. Po ciężkiej chorobie i śmierci ks. Leona Isakowicza, od 4 V 1944 do 10 V 1946 proboszcz ormiański i kustosz obrazu Najświętszej Marii Panny Łaskawej, ukoronowanego w 1937 przez abp Józefa Teodorowicza.
Zmuszony przez władze rosyjskie 15 V 1946 do wyjazdu do Polski, wywiózł w transporcie repatrianckim dużą część wyposażenia świątyni, obraz Najświętszej Marii Panny Łaskawej przewieźli przez granicę do Frysztaka pod Jasłem znajomi Ormianie w wozie z podwójnym dnem. Od 17 V 1946 do 15 VIII 1946 w Opolu, rektor kościoła św. Sebastiana wyznaczonego mu przez bp. Bolesława Kominka. Od 15 VIII 1946 do 15 IX 1948 rezydent w parafii w Tymbarku, gdzie obraz przechowywał w prywatnej kaplicy w domu rodzinnym. Od 6 IX 1948, po spotkaniu z kardynałem Augustem Hlondem, wikariusz substytut w Mieścisku, od 15 września administrator parafii w Pawłowie i Żydowie, po 15 IX 1954 ponownie rezydent w Tymbarku.
Na własną prośbę skierowaną do Kurii Biskupiej w Gdańsku, od 15 VI 1958 do 26 VII 1976 rektor kościoła św. Piotra i Pawła. Mimo oporu (i połączonych z tym szykan) władz położył ogromne zasługi w odbudowie tego kościoła po zniszczeniach 1945 roku. Odbudował jedną z kościelnych naw (północną) i dawną zakrystię, z której uczynił kaplicę-sanktuarium Matki Bożej Łaskawej. W 1959 sprowadził do niej obraz Najświętszej Marii Panny Łaskawej ze swojej kaplicy w Tymbarku i 18 maja tego roku ► bp. Edmund Nowicki uroczyście poświęcił kaplicę i zainaugurował pracę duszpasterską wspólnoty ormiańskiej w Gdańsku.
Od 12 IV 1961 członek podkomisji synodalnej statutów o kulcie religijnym i liturgii II Synodu Gdańskiego. Od 1970 proboszcz ormiańskiej parafii personalnej. Po śmierci ks. Kazimierza Romaszkana, proboszcza ormiańskiego w Gliwicach (1973), jako jedyny duszpasterz tego obrządku, często podróżował po kraju, udzielając wiernym sakramentów w obrządku ormiańskim, zwłaszcza w głównych skupiskach ormiańskich w Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu, oraz ewidencjonując ich członków. Od 26 VII 1976 na emeryturze, od 18 V 1985, z nominacji prymasa kardynała Józefa Glempa, mianowany prałatem i wikariuszem generalnym do spraw obrządku ormiańskiego w Polsce. 12 VI 1987 z jego inicjatywy delegacja Ormian polskich wręczyła papieżowi Janowi Pawłowi II na mszy św. w Gdańsku-Zaspie kopię cudownego obrazu Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa.
Pochowany na ► cmentarzu Łostowickim. 16 XI 1996 ► abp. Tadeusz Gocłowski w kościele św. Piotra i Pawła odsłonił poświęconą mu tablicę pamiątkową.
Tablica pamiątkowa ks. Kazimierza Filipiaka w kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku
Kościół św. Piotra i Pawła w początkach odbudowy
O księdzu Kazimierzu Filipiaku na portalu Tymbark.in pisałam w 2018 roku:
W cyklu SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK poznaliśmy też historię związaną z obrazkiem prymicyjnym ks.Kazimierza.
