W sobotę, 25 stycznia, w Sali Św. Kingi w Kościele parafialnym w Skrzydlnej zainaugurowano projekt edukacyjny: „Ojcowie konspiracji Ziemi Limanowskiej 1939-1942”. Autorem projektu jest historyk, nauczyciel, regionalista Przemysław Bukowiec. W latach 2020-2022 mija 80 lat od powstania pierwszych organizacji konspiracyjnych w Beskidzie Wyspowym i Gorcach. Społeczny i wojskowy opór wobec niemieckiego okupanta tworzył się spontanicznie, często z oddolnych, lokalnych inicjatyw. Z czasem na teren Beskidów dotarły organizacje: Służba Zwycięstwu Polski, Związek Walki Zbrojnej, Związek Walki Czynnej i inne. Przedstawiciele różnych grup społecznych i profesji, początkowo jednoczyli się wokół cywilnego oporu przeciwko niemieckiemu okupantowi. Prowadzono nasłuchy zagranicznych stacji radiowych, redagowano biuletyny i podziemną prasę w celu przełamania hitlerowskiej propagandy. Gromadzono broń, organizowano pomoc dla ukrywających się oficerów, żołnierzy WP. Zbierano informacje na temat terroru prowadzonego przez niemieckiego okupanta. Część osób zaangażowana w konspirację poniosła najwyższą ceną za swoją działalność.
Obszar działań konspiracyjnych obejmował Skrzydlną, Dobrą, Słopnice, obecną gminę Limanową, ale też i Tymbark, m.in. za sprawą Zofii Turskiej i jej działalności na rzecz partyzantki.
Cele projektu – ocalić od zapomnienia. Skrzydlna I spotkanie.
Organizatorzy projektu pragną przypomnieć sylwetki, postaci, biorących aktywny udział w tworzeniu zrębów konspiracji w czasie II wojny światowej na obszarze Ziemi Limanowskiej. To także historia ofiar hitlerowskiego terroru, masowych egzekucji i obozów koncentracyjnych. W ramach projektu przygotowano cykl spotkań, gdzie zainteresowani tematyką będą mogli poznać zapomniane wydarzenia z kart historii limanowszczyzny.
W czasie spotkania w Skrzydlnej, dr Dawid Golik z krakowskiego Oddziału IPN, przypomniał sylwetkę porucznika Władysława Szczypki „Lecha”, organizatora konspiracji, drugiego komendanta Obwodu ZWZ-AK Limanowa, twórcę Oddziału Partyzanckiego „Lecha” w Gorcach, który zginął w tragicznych okolicznościach. W drugim wykładzie, Przemysław Bukowiec przypomniał historię powstawania konspiracji w 1939 r. na obszarze Beskidu Wyspowego. Jednym z pierwszych ośrodków była Skrzydlna wokół, której z czasem powstały kolejne komórki konspiracji. Przywołano tragiczną historię pierwszego komendanta Obwodu ZWZ Limanowa, kpt. Wacława Szyćko „Wiktora” oraz mieszkańców Skrzydlnej i okolicznych miejscowości, zaangażowanych w powstawanie zrębów konspiracji.
Projekt jest realizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Historii, Tradycji i Kultury Ziemi Skrzydlańskiej, współorganizatorami są samorządy: Gminy Dobra, Gminy Limanowa, Gmina Słopnice oraz Gminny Ośrodek Kultury w Dobrej. Projekt jest realizowany pod honorowym patronatem Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie.
Spotkanie ciszyło się bardzo dużym zainteresowaniem, o czym świadczy pełna sala i konieczność donoszenia krzeseł. Po wykładach wywiązała się dyskusja. Głos zabrał Andrzej Cieślak, syn Jana Cieślaka – jednego z bohaterów dzisiejszego wykładu, który wyraził radość, że dożył faktu, iż powstała inicjatywa mająca na celu ocalenia od zapomnienia bohaterstwa mieszkańców Beskidu Wyspowego, a o tym zawsze marzył Jego Ojciec (np. wskazując Szczawę jako miejsce, gdzie pamięć o partyzantach jest kontynuowana). Na spotkaniu był też Pan Jan Grzywacz syn innego bohatera, jakim był Jan Grzywacza.
Poniżej wykład Przemysława Bukowca
Małgorzata Lis – Prezes Stowarzyszenia – organizatora projektu
Przemysław Bukowiec – historyk, regionalista
dr Dawid Golik – historyk (IPN Kraków)
Andrzej Cieślak (przemawia) – syn bohatera Jana Cieślaka
Jan Grzywacz (na pierwszym planie, w rogu) – syn bohatera Jana Grzywacza
