W związku z rosnącym ruchem na drodze gminnej ,,Kowalówka” w Podłopieniu, która łączy drogę krajową z drogą powiatową, w zeszłym roku przebudowano tę drogę wytyczając pas ruchu oraz pas dla pieszych. Kolejnym etapem modernizacji drogi ,,Kowalówka” jest wprowadzanie na skrzyżowaniu z drogą ,,Zagonie” nowej organizacji ruchu: strefowego ograniczenia prędkości oraz radaru mierzącego prędkość przed wjazdem na skrzyżowanie.
Paweł Ptaszek, Wójt Gminy Tymbark
Na początku czerwca młodzież trzech klas policyjnych Zespołu Szkół im. KEN w Tymbarku uczestniczyła w terenowym obozie szkoleniowym na zboczach Cichonia w Słopnicach Górnych. Podczas czterech dni uczniowie uczestniczyli w zajęciach prowadzonych przez wielu instruktorów ze służb mundurowych.
Funkcjonariusze Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu zademonstrowali wyposażenie, broń i sprzęt, którego używają w czasie służby. Szkolili młodzież elementów „zielonej taktyki”.
Instruktorzy z Komendy Powiatowej PSP w Limanowej i OSP w Słopnicach Dolnych, prowadzili szkolenie z zasad użycia sprzętu ratowniczego, prowadzenia akcji gaszenia pożarów, rozwijania linii gaśniczych w terenie, udzielania pierwszej pomocy, działania z użyciem sprzętu ratowniczego oraz ochrony osobistej i dróg oddechowych.
Bardzo ciekawe zajęcia prowadziła grupa żołnierzy z 11MBOT stacjonująca w Limanowej. Przez dwa dni kilkunastu żołnierzy instruktorów szkoliło młodzież z musztry, pierwszej pomocy, zasad przeżycia w górach, działań terenowych z użyciem broni. Uczniowie poznali zasady naboru do WOT, zobaczyli uzbrojenie i sprzęt będący na wyposażeniu tej formacji wojskowej.
Dwa dni na obozie także przeznaczone zostały na zajęcia z Komendą Powiatową Policji w Limanowej oraz z Oddziałem Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie. W tym czasie funkcjonariusze odbyli zajęcia z rozpoznawania zagrożeń, technik interwencji, środków przymusu bezpośredniego, zabezpieczenia miejsca zdarzenia, elementów kryminalistyki, zasad ruchu drogowego oraz musztry a także poszukiwania zaginionych osób w górach.
Pierwszy dzień obozu to rozbijanie obozowiska ,wykonanie szeregu prac logistycznych i poprawa kondycji poprzez wycieczkę turystyczną na Cichoń. Pod wieczór wszyscy uczestniczyli także w zajęciach dodatkowych z orientacji w terenie, strzelectwa i sztuk walki wręcz, poznawali faunę i florę Beskidu Wyspowego, były rozgrywki w piłkę siatkową i wieczorne ogniska. Tradycyjnie odbyło się też nabożeństwo czerwcowe z zaproszonymi gośćmi. Na zakończenie wspólnie zostały upieczone kiełbaski na grillu.
Zespół Szkół im. KEN w Tymbarku składa serdeczne podziękowanie wszystkim służbom mundurowym za bezinteresowną pomoc przy realizacji bogatego programu szkolenia.
Józef Banach ZS Tymbark
Zarząd Klubu Sportowego „Harnaś” w Tymbarku zaprasza wszystkich na przedostatnie spotkanie w rundzie rewanżowej sezonu 2021/2022, pomiędzy Harnasiem Tymbark i Mordarka. Spotkanie odbędzie się o godz.16.00 na stadionie im Józefa Sipaka w Tymbarku. Podczas mecz zarząd pragnie podziękować Krzyśkowi Kawuli za długoletnia współpracę i grę w naszym klubie. Parę dni temu Krzychu postanowił tym meczem zakończyć przygodę z piłką i ustąpić miejsca młodszym kolegom.
Krzysztof Kawula jest wychowankiem Harnasia Tymbark, ale oprócz tego grał w innych klubach m.n; w Orkanie Szczyrzyc, Turbaczu M D, Wierchy Rabka, Jodłowniku, Olimpia Pisarzowa.
KRZYSIEK DZIĘKUJEMY!
Zarząd KS Harnaś
zdjęcie: KS Harnaś
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w piątek (17.06.22) – Msza święta o godz. 11.30
zdjęcie: IWS
We wtorek, 14 czerwca, dzieci i młodzież wyruszyła na XV Rajd Górski „Szlakiem Papieskim w Tymbarku”. Trasa Rajdu to: Tymbark – Góra Paproć – Tymbark. W rajdzie udział wzięli uczniowie ze szkół podstawowych w Tymbarku, w Podłopieniu oraz w Zawadce, Zespołu Szkół im. KEN w Tymbarku oraz Jednostki tymbarskiego Strzelca wraz z opiekunami.
Rajd rozpoczął się Mszą Świętą w kościele parafialnym w Tymbarku w intencji uczestników Rajdu z intencji Jednostki Strzeleckiej nr 2007 im. kpt. Tadeusza Paolone ZS „Strzelec” OSW w Tymbarku. Mszę św. sprawował i kazanie wygłosił ks.Rafał Stós.
Celem rajdu było uczczenie pamięci Wielkiego Rodaka Papieża, Świętego Jana Pawła II oraz popularyzacja turystyki w tym ścieżki dydaktyczno – przyrodniczej na górze Paproć. Młodzież po dotarciu na szczyt góry wzięła udział w konkursie wiedzy: o życiu i działalności św. Jana Pawła II przygotowanym przez insp. ZS Tadeusza Rybkę, zastępcę dowódcy jednostki tymbarskiego Strzelca.
Na szczycie zostały przeprowadzone szkolenia z udzielania pierwszej pomocy. Omówiono sytuacje, jakie mogą zdarzyć się podczas wycieczki w góry tj. ukąszenie żmii, złamania, utrata przytomności, zadławienia. Szkolenie prowadzili druhowie z OSP Tymbark: Szymon Rybka, Karol Natonek oraz Grzegorz Cygal.
W Konkursie wiedzy o życiu i działalności Ojca św. Jana Pawła II kolejność miejsc przedstawia się następująco:
Szkoły podstawowe klasy IV – VI:
Szkoły ponadpodstawowe klasy VII – VIII:
Szkoły średnie:
Honorowy patronat nad imprezą sprawowali: Oddział IPN w Krakowie oraz portal Tymbark in.
Organizatorami rajdu byli : , Jednostka Strzelecka Nr 2007 im. kpt. Tadeusza Paolone ZS „Strzelec” OSW w Tymbarku, Urząd Gminy w Tymbarku oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Tymbarku. Fundatorami nagród dla uczestników konkursów byli: Urząd Gminy w Tymbarku, Oddział IPN Kraków, Małopolska Organizacja Turystyczna w Krakowie, Firma MASPEX – TYMBARK, Gminna Spółdzielnia „Samopomoc – Chłopska „ w Tymbarku.
Tradycyjną smażoną kiełbaskę dla rajdowiczów przygotowali Maria i Stanisław Przybylscy z OSP Tymbark.
grafika: UG Tymbark
14 czerwca 2022 roku przypada 82 rocznica deportacji pierwszych Polaków do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz. Niemcy wysłali z Tarnowa do Auschwitz pierwszy masowy transport więźniów. Do obozu zagłady trafiło 728 Polaków w tym m.in. bohaterski żołnierz pochodzący z Piekiełka , kapitan Tadeusz Paolone – Lisowski, patron Jednostki Strzeleckiej nr 2007 im. kpt. Tadeusza Paolone ZS „ Strzelec „ OSW w Tymbarku. Trzy lata temu nadano również Jego imię Bibliotece Publicznej Gminy Tymbark. Chwała bohaterom!
Uchwałą Sejmu 14 czerwca obchodzimy jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
st.insp. ZS Robert Nowak
(artykuł Karola Wojtasa)
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady–Czy pamiętamy o Limanowianach i mieszkańcach powiatu więźniach obozów koncentracyjnych?
14 czerwca co roku obchodzimy od kilkunastu lat Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Dzień ten jest obchodzony w kolejne rocznice pierwszego transportu więźniów do KL Auschwitz, który miał miejsce 14 czerwca 1940 roku.
22 lipca 2019 roku zmarł Kazimierz Albin ostatni żyjący więzień z pierwszego transportu do KL Auschwitz. Kto za kilka lat będzie pamiętał o zbrodniach popełnionych przez Niemców w KL Auschwitz i innych obozach koncentracyjnych, gdy zabraknie ludzi, którzy przeżyli to straszne miejsce? W pierwszym transporcie do KL Auschwitz byli także nasi rodacy z Limanowej i powiatu limanowskiego. Do prawie samego końca działa obozu KL Auschwitz trafiali tam mieszkańcy Ziemi Limanowskiej. Warto dziś zadać pytanie. Czy Limanowianie i mieszkańcy powiatu limanowskiego pamiętają o przodkach z regionu, którzy byli więźniami KL Auschwitz i innych niemieckich obozów koncentracyjnych?
Powstanie obozu Konzentrationslager Auschwitz
Myśl o utworzeniu obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu zrodził się we Wrocławiu w Urzędzie Wyższego Dowódcy SS i Policji Nadokręgu „Südost”. Na czele tego urzędu stał wtedy SS-Gruppenführer Erich von dem Bach – Zelewski. Jesienią 1939 roku Arpad Wigand, pełniący we Wrocławiu funkcję inspektora policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa wystąpił z propozycją, by wobec przepełnionych więzień na Górnym Śląsku oraz w Zagłębiu Dąbrowskim utworzyć nowy obóz koncentracyjny. Wskazał on na Oświęcim jako miejsce, które nadaje się na powstanie takiego obozu. Oświęcim jak i okoliczne tereny zostały włączone bezpośrednio do Rzeszy Niemieckiej. Uzasadniał to dogodnym usytuowaniem miasta oraz dobrymi połączeniami kolejowymi z Górnym Śląskiem, Generalnym Gubernatorstwem, a także Austrią i innymi krajami Europy. W Oświęcimiu na terenie przedwojennych koszar Wojska Polskiego Niemcy po zajęciu ziem polskich urządzili przejściowy obóz jeniecki dla polskich żołnierzy. W styczniu 1940 roku na teren dawnych koszar przybyła specjalna komisja, której przewodniczył SS-Sturmbannführer Walter Eisfeld (komendant obozu KL Sachsenhausen). Komisja wydała opinię, że teren nie nadaje się na obóz koncentracyjny. Mimo tego 25 stycznia 1940 roku szef Głównego Urzędu SS powiadomił Reichsführera SS Heinricha Himmlera, że zostanie tam urządzony obóz na wzór państwowego obozu koncentracyjnego. Po podpisaniu umowy przez Wehrmacht i SS o przekazaniu obiektów 18 i 19 kwietnia 1940 roku w Oświęcimiu przebywała specjalna komisja pod przewodnictwem SS-Hauptsturmführera Rudolfa Hoessa. Na podstawie złożonego raportu Heinrich Himmler wydał 27 kwietnia 1940 roku rozkaz założenia obozu koncentracyjnego. 29 kwietnia 1940 roku komendantem obozu został mianowany Rudolf Hoess, który następnego dnia przybył do Auschwitz. 20 maja przywieziono do obozu 30 więźniów – przestępców kryminalnych narodowości niemieckiej, wybranych na żądanie Hoessa z obozu KL Sachsenhausen. Oznaczono ich numerami od 1 do 30 i osadzono w bloku nr 1. Jako więźniowie funkcyjni przeznaczeni byli do nadzoru nad innymi więźniami. Do obozu skierowano również 15 SS-manów z kawaleryjskiego oddziału SS w Krakowie jako członków przyszłej załogi.
Obóz rozpoczął działalność w czerwcu 1940 roku i pierwotnie przeznaczony był dla Polaków – więźniów politycznych, a dopiero z czasem stał się obozem zagłady dla europejskich Żydów, Cyganów oraz jeńców radzieckich. Obóz składał się z trzech głównych części: obozu macierzystego – KL Auschwitz – I (Stammlager), obozu w Brzezince – KL Birkenau (Auschwitz II), obozu w Monowicach – KL Monowitz (Auschwitz III). Na obóz składało się także ponad 40 podobozów na terenie dzisiejszego Śląska oraz Podbeskidzia.
Limanowianie w pierwszym transporcie do KL Auschwitz
13 czerwca 1940 roku z więzienia w Tarnowie Niemcy wyprowadzili 753 więźniów. Przewieziono ich ciężarówkami do łaźni żydowskiej skąd o świcie 14 czerwca 1940 roku poprowadzono ich ulicami miasta na dworzec kolejowy. W trakcie drogi na dworzec oraz z samej stacji kolejowej zostało wycofanych z tej grupy 25 osób. Resztę 728 więźniów załadowano do podstawionych wagonów osobowych 3 klasy po 12 osób w przedziale, gdzie pilnowali ich uzbrojeni strażnicy. Pociąg ruszył z Tarnowa na zachód i zatrzymał się dopiero w Krakowie. Jak wspominali ci, którzy przeżyli obóz- będąc tam na bocznicy w Krakowie w wagonach pociągu więźniowie usłyszeli z głośników na peronach dworca kolejowego informację o zajęciu przez Niemców Paryża. Chwilę później pociąg ruszył i po pewnym czasie dotarł na stację kolejową w Oświęcimiu. W godzinach popołudniowych pociąg wjechał na rampę w pobliżu budynków dawnego monopolu tytoniowego w Oświęcimiu. Tam wśród bicia zapędzono pierwszych więźniów KL Auschwitz do pomieszczeń w podziemiach, ponieważ obóz nie był jeszcze do końca przygotowany na przyjmowanie transportów. Tak oto rozpoczęła się prawie pięcioletnia gehenna Polaków i innych narodów w KL Auschwitz.
W grupie 728 Polaków deportowanych 14 czerwca 1940 roku do nowoutworzonego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz byli głównie młodzi ludzie, harcerze, studenci, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, żołnierze Wojska Polskiego uczestnicy kampanii wrześniowej 1939 roku, którzy próbowali się przedrzeć na Węgry do powstającej tam Armii Polskiej a zostali złapani na granicy ze Słowacją. Otrzymali oni numery od 31 do 758. Już po kilku dniach przybył następny transport Polaków tym razem z więzienia w Nowym Wiśniczu.
Warto zauważyć, że już w pierwszym transporcie, który przybył KL Auschwitz14 czerwca znalazło się kilkunastu Limanowian oraz mieszkańców Ziemi Limanowskiej. Najbardziej znanym naszym rodakiem z tego transportu jest kapitan Tadeusz Paulone nr ob. 329 który przebywał w obozie pod przybranym nazwiskiem Lisowski. Urodził się on w 1909 roku w Piekiełku, a po zakończeniu nauki szkolnej został żołnierzem zawodowym i jako oficer służył w 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie. Po wybuchu wojny Tadeusz Paulone brał udział w „Kampanii Polskiej 1939 roku” by potem powrócić do Tymbarku. Tu zatrudniony przez Zofię Turską aktywnie tworzył struktury podziemia na Limanowszczyźnie. Był członkiem ZWZ i organizował przeżuty polskich wojskowych przez „zieloną granicę” na Węgry. Sam został złapany po przekroczeniu granic Słowacji, gdy chciał udać się do Armii Polskiej tworzonej poza krajem. Przewieziony do Nowego Sącza po śledztwie trafił do więzienia w Tarnowie skąd trafił do Auschwitz. W obozie wszedł w tajne struktury konspiracji. W wyniku zdrady w obozie zginął rozstrzelany 11 października 1943 roku. Dziś pamięć o nim jest żywa w Tymbarku, gdzie między innymi ostatnio odsłonięto tablicę jemu poświęconą.
Do obozu Auschwitz w pierwszym transporcie trafił także Antoni Halota nr ob. 254 z zawodu szewc urodzony w 1903 roku w Limanowej. Antoni Halota (w niektórych internetowych bazach nazwisk więźniów pierwszego transportu jego nazwisko jest błędnie zapisane, jako Hałota) był członkiem pierwszych struktur konspiracji w Limanowej i przybrał pseudonim „Lotek”. Został aresztowany w wyniku wsypy – jednej z pierwszych na Ziemi Limanowskiej. W obozie koncentracyjnym pracował także jako szewc naprawiając obuwie zarówno Niemcom jak i współwięźniom. Zginął w KL Auschwitz 13 czerwca 1943 roku.
W wyniku donosu i wsypy z Limanowej, Sowlin i Starej Wsi do obozu trafili w pierwszym transporcie także młodzi ludzie członkowie organizacji konspiracyjnych: Kazimierz Biedroń nr ob. 255, Jan Pałka nr ob. 256, Jan Struzik nr ob. 521, Józef Mamak nr ob. 523, Józef Biedroń nr ob. 525, Zbigniew Biel nr ob. 526, Tadeusz Kociubajło ps. „Tadek” nr ob. – brak danych. Spośród nich w obozie KL Auschwitz zginęli Kazimierz Biedroń w 1940 roku, Jan Struzik 10 listopada 1940 roku, Józef Mamak 7 września 1942 roku i Tadeusz Kociubajło 6 września 1942 roku. Wojnę zaś przeżyli Józef Biedroń przeniesiony w 1944 roku do KL Ravensbrück i Zbigniew Biel zwolniony z obozu w 1942 roku, a także Jan Pałka przeniesiony do KL Mauthausen. Warto dodać, że Józef Mamak urodzony w 1916 roku był synem Józefa Mamaka seniora działacza Ruchu Ludowego na Limanowszczyźnie i wieloletniego wójta Sowlin. Mamak junior przed aresztowaniem był studentem prawa na UJ oraz harcerzem. Miał też epizod bycia żołnierzem Batalionu Obrony Narodowej „Limanowa” i walki w pierwszych dniach września na południowej granicy. Po powrocie z frontu został członkiem struktur konspiracji. Harcerzem i członkiem organizacji konspiracyjnej był także Zbigniew Biel urodzony w 1921 roku. Był synem słynnego limanowskiego kupca i przedsiębiorcy Tomasza Biela.
W pierwszym transporcie byli także mieszkańcy powiatu limanowskiego: Stefan Chochół nr ob. 51 z Dobrej, który przeżył wojnę i Michał Kruczek nr ob. 218 z Jodłownika, który został zwolniony z obozu w 1944 roku i przeżył wojnę oraz Longin Grys nr ob. 528 z Łososiny Górnej, który został zwolniony z obozu w 1941 roku.
Droga aresztowanych z Limanowej do KL Auschwitz
Większość Limanowian i mieszkańców Ziemi Limanowskiej do KL Auschwitz przebyła tą sama drogę, która wyglądała następująco: Po aresztowaniu najpierw więzień trafiał do aresztu w Limanowej, przy dzisiejszej ulicy Matki Boskiej Bolesnej, skąd po niedługim czasie przewożony był do Nowego Sącza. Tam był przesłuchiwany w brutalny sposób w siedzibie sądeckiego Gestapo. W trakcie śledztwa więźniowie przetrzymywani byli w sądeckim więzieniu. Po zakończeniu przesłuchania często przeprowadzanego przez samego szefa sądeckiego Gestapo zbrodniarza wojennego i kata Ziemi Sądeckiej i Limanowskiej Heinricha Hamanna więźniowie byli przewożeni pociągiem do Tarnowa do tamtejszego więzienia. Po pewnym czasie spędzonym w Tarnowie, więźniowie w większych grupach trafiali w kolejnych transportach pociągami towarowymi do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Przez kolejne lata istnienia obozu trafiło do niego kilkaset osób z powiatu limanowskiego. Niestety znaczna część ich zginęła, a ci, którzy przeżyli, często trafili jeszcze z KL Auschwitz do innych obozów koncentracyjnych, takich jak: KL Sachsenhausen, KL Dachau, KL Ravensbrűck, KL Gross-Rosen i innych.
Dziś w kolejną rocznicę pierwszego transportu oraz jednocześnie Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady mieszkańcy powiatu limanowskiego spotkają się bazylice, aby uczcić wszystkich więźniów obozów koncentracyjnych z naszego regionu. Msza św. w bazylice limanowskiej rozpocznie się o godzinie 11:00 a po niej nastąpi złożenie kwiatów i zniczy przy tablicach upamiętniających ofiary II wojny światowej które zginęły z rak niemieckich i sowieckich.
Karol Wojtas
Zbigniew Biel nr ob. 526, Józef Mamak nr ob. 523, Stefan Chochół nr ob. 51, Józef Biedroń nr ob. 525
zdjęcia: IWS