” TYMBARK – KOŚCIÓŁ ”
” Tymbark – Kościół – nakład Henryk Beck ”
“Basia bawiąca się w gromadzie dzieci koło kościelnego ogrodzenia co rusz spogląda w stronę znajdujących się nieopodal sklepów. Tyle tam słodkości i tak pięknie wszystko pachnie. Żeby mogła kupić choć jedną małą tutkę cukierków westchnęła rozmarzona …. ”
A sklepów przed wojną w Tymbarku, tak jak wszędzie, były dwa rodzaje. Katolickie, czyli polskie i żydowskie. Jedynym właścicielem katolickiego sklepu w Tymbarku był Stanisław Pyrć. Jego sklep mieścił się w budynku naprzeciw głównego wejścia do kościoła. Reszta handlu była w rękach żydowskich . W narożnym lokalu magistratu od strony kościoła swój sklep prowadził żyd Henryk Beck. Zapyta ktoś dlaczego w artykule dotyczącym starej pocztówki mowa jest o sklepach? Otóż właśnie kupcy, handlarze, właściciele sklepów byli dawniej, między innymi, wydawcami pocztówek. Przed wojną było dwóch wydawców “tymbarskiej ” pocztówki sygnujących nakłady swoim nazwiskiem. To właśnie wcześniej wymienieni – Henryk Beck – jego pocztówki ukazywały się od około 1920 roku. Pocztówki Stanisława Pyrcia były wydawane od połowy lat 30-tych.
Przykładem nakładu sklepu katolickiego jest pocztówka z roku 1908 ( wg. korespondencji) “Limanowa – Ogólny widok ” wydana przez I. Wysocką w Limanowej.
Nakład sklepu katolickiego I.Wysockiej w Limanowej
Prezentowana pocztówka Becka ” Tymbark – Kościół “jest rzadkim egzemplarzem w kolorze sephii – przedstawia również scenę rodzajową – bawiące się dzieci, a także być może jest świadomą autoreklamą sklepu wydawcy – na zbliżeniu widać fragment szyldu nad wejściem ( ” ..ECK ” ).
Pocztówka Pyrcia ” Rynek i kościół ” dokumentuje min. przebieg drogi przez tymbarski rynek. Przebiegała ona w miejscu obecnego parkingu – widać też na niej dobudowaną kamieniczkę do gmachu obecnego Urzędu Gminy. I są to już lata 30-te Można to z pewnością stwierdzić po analizie prywatnej pocztówki z przejazdu Prezydenta Ignacego Mościckiego przez nasz rynek. Było to w roku 1929 w drodze z Limanowej do wspomnianego w pierwszym naszym spotkaniu Jodłownika, gdzie gościł w dworze Romerów.
“Prezydent Ignacy Mościcki – Tymbark 1929 ”
Na tej karcie dobudowy jeszcze nie ma. Widoki naszego kościoła z lat przedwojennych ( lata 30-te ) ukazują również kolejne prywatne pocztówki ( pocztówka prywatna to zdjęcie wywołane na pocztówkowym papierze fotograficznym – były akceptowane przez pocztę do obiegu )
” Tymbark – Kościół – pocztówki prywatne”
Pocztówka ” Limanowa – Kościół i rynek” , nakład S.Olszewski 1937, to analogia do pocztówek naszego spotkania – motyw, tytuł, dawny widok przebiegu drogi przez rynek – tylko że w Limanowej.
DODATEK – Czasopismo ” Nowości Illustrowane ” z roku 1915 – archiwalne fotografie min. kościoła w Tymbarku z okresu walk Legionów Polskich 1914 – 1915 .
OBJAŚNIENIA :
1) W miejscu obecnej Poczty w Tymbarku był również sklep żydowski o najpiękniejszej nazwie jaką sklep może nosić. To był sklep bławatny. Piękna nazwa z pięknych czasów funkcjonowała w mowie nawet w czasach PRL-u i wszyscy wiedzieli o co chodzi tylko nie wiedzieli dlaczego.I tak jest chyba do dzisiaj. Bławatny to bławatny i koniec.
2) Pocztówka z sygnaturą ” sklep katolicki ” to egzemplarz wyjątkowo cenny – rzadka pozycja w zbiorach i kolekcjach,
3) Pocztówka ” Przejazd Prezydenta Mościckiego przez Tymbark ” to oryginał zdjęcia od którego pochodzą późniejsze kopie wykorzystywane również w publikacjach historycznych opracowań. Jest od momentu wykonania w zbiorach, których kontynuacją jest ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK “. Na powiększeniu zwraca uwagę godło na błotniku prezydenckiego samochodu. Widoczny transparent kończy się słowem ” …WITAMY ” – poprzednie zapewne serdeczności są nieczytelne . Wielka wartość tego zdjęcia to postacie tymbarczan – ubiory, widoczny entuzjazm – osoba z tacą na której pewnie chleb i sól ( było to wg. źródeł 19 lub 20 lipca 1929 r. )
4) Czasopismo ” Nowości Illustrowane ” z 20 lutego 1915 to pozycja z działu zbiorów dotyczących drogi do niepodległości, walk Legionów Polskich i Józefa Piłsudskiego.
5) Basia to autentyczna postać . Niektóre fakty i zdarzenia z jej życiorysu wykorzystane zostaną w kolejnych spotkaniach.
MATERIAŁY:
1) Pocztówki TYMBARK ( do 1939 )
2) Pocztówki LIMANOWA ( do 1939 )
3) ” Nowości Illustrowane 1915″ – zbiór pocztówek historycznych – księgozbiór “KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ”
Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie w celach komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.
Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !