“Do ludzi po rozum, a do Matki po serce” godała staro Kosprzycka, jako ze dzisiok jes Dzioj Matki to tys pozwolem se na pocontku zacytować jij przypowyść.
No ji mos babo placek, fcora, cyli f poniedziałek po niedzieli Zielonyk Śfintkak, loło, a to zły znak, bydzie kłopy s sianom zalywało,jak godała Kospszycka,boć pszecio sianne zbiorki sie zblizały. Co prowda, to prowda tero f tyk casak, jus co niektorzy cosik posiekli, f jakomsik folije łowinoli, i godajom ze tako mo być, takie casy,tako moda; no pewnikom tak musi.
Ale co nos dzisiok łopchodzi, downi to beły casy, s wiecora coros, to cynści beło słychać takie dzyń, dzyń, dzyń, takie jednostajne klepanie; no i łoco f tym klepaniu idzie. Siadały chłopy na jakim małym pniocku pszy kapke wioksym, kaj beła wbito “babka”, niy nie zywo, na pol, niy; jeno s żelaza, takie małe kłowadełko; a nazywała sie babka,bo przycoście pszy ni siadoł dziadek i klepoł,jeno nie babke’jeno kłose klepoł na “babce” tyj s żelaza. “babki beły dwojakigo rodzaju, jenne miały klepadła niby płaskie ale kapke takie wypukłe, jak u młotka i biuło sie f tom kłose połozonom na tym klepadle łodwrotnom stronom młotka, cyli tym klinom, inkse “babki”beły znowu kliniate, i na nik klepało sie kłosy młotkiem ale biuło sie znowu tom nie kliniatom stronom młotka. Poklepać barz dobrze kłose to sztuka, pukało sie tak, coby nie wegnać “djabła”, a wganiało sie go jak sie za mocno biuło f łosce u kosy, tojes som kraj kłosy, pukało sie tak, pukało, i posuwało sie tak s pu cyntymetra,a nawet mni,coby kłozde miejsce beło rowniutko udezone,a pszes co beło ciojse.
Jesce jenno; co to ton “djabeł” to taki pieron co to włazi f kłose jak sie bee za mocno biuło po krawyndzi kłosy, zacnie sie ftej fałdować, to znacy ze pszybywo je i kasik musi sie podzioć,cyli robi nom garby, ros ku gorze,ros ku dole. Kłosy beły rozne, roźniejse, krotkie i syrokie, to takie do roznygo rodzaju chaści, i beły kłosy do trowy i zbozo,jeno roznyj dugości, siedymdziesiotki, łosimdziesiotki, a nawet metrofki. Nojgorzy to beło kupić dobrom kose, łostukali sie gazdy tymi kłosami, łostukali, a bo to za miokko, a bo to za tfardo;chłdziuło ło to coby miała łodpowiedniom tfardość ,cyli jak jom trociuł ło kawołek jakegosik żelaziwa to musiała mu tak łannie zadzonić, nie za wysoko i nie za nisko;bo ftej kłosa i dobrze sie klepała, i sie tak szypko nie topiuła, pszy sieconiu cy to trowy cy zbozo.
Jako jus kłosa poklepano, to cza jom beł tero jesce łosełkom pociongnońć, a znalyś dobrom łosełke na rzyce to beła sztuka;musioł to być taki płaskawy wonskawy i długawy kamioj,a kto nie znalos takigo kamionia, a mioł siły to set na Łopioj do “Bruśnika”-tak jes takie miejsce na Łopioniu co sie nazywo “Bruśnik”, a lotygo ze s tamtont chłopy przynosiuły kamionie co robili s nik i “brusy” i łosełki.
Brus to beł taki gruby na trzy, śtyry, palce łokrogły kamioj,ło taki śrennicy łot łokcia do putora ,f śrotku beła kfadratowo dziora, co to do nij fkładało sie łośke, pszycości beła albo s bukowygo drewna, lebo brzezowygo, pszy łośce korba, a to cyćko beło zamontowane f takim wydubanym korycie co beła f nim woda na smarowanie, coby sie lepi łoszczyło i kamioj sie nie ściyroł tak wartko, a kamioj to beł taki pioskowiec,bo nojlepsiejsy, nie za tfardy i nie za miokki.
Łosełka tys beła s pioskofca i kłozdy gazda jak set siyc f pole cy to trowe cy zboze, mioł pszy sobie “kuske” a fni łosełke i za poskiem mały młotecek.
Nojpyrsiejse to beły takie “kuski” robione s lipowygo drewna, beła f środku wydubano dziora tak coby wesła “łosełka i kapke wody, a s boku beł dostawiony taki chocyk, coby mozno beło zawiesić tom “kuske” na posku, pszycoście s tyłu,cyli na “krzyzak”.
A locego s lipy? bo beła i lekko i wyczymało, ale musiała być ścioto f listopadzie, kiej jus nimiała f sobie duzo sokof, ftej zrobiuła sie tako gosto i barz dobrze sie f ni dubało,nie pokała. Kuske momy, łosłke momy, to cza kose nabić na kłosisko, zrobione s cionkigo jedłowego kija, co to sie go f jesioni ścioło, łotpowiennio łobrobiuło, na śrotku fprawiuło taki kawołek czonka do czymanio f gorści,a na kłońcu beła wydubano s jenne strony mało dziorka kaj fchodziuł jozycek łot kłosy, zakładało sie żelaznom łopaske i fbijało sie taki pu łokrogły bukowy klin, coby tom kłose czymoł i …..
cdn..
no i jes jus pu cforte rano…..
Tymbark Relacje Wydarzenia Historia
