Tymbarski Rynek w ostatni dzień astronomicznego lata
zdjęcie; IWS
Day: 21 września 2021
O grypie raz jeszcze! Doktor Daniel Nagły w 2006 roku powrócił do tego tematu
Artykuł opublikowany w Głosie Tymbarku nr 55, wydanego w 2006 roku
Zakażenie wirusami grypy występuje w Polsce cyklicznie, wywołując szczyt zachorowań w okresie od stycznia do marca każdego roku. W ostatnich latach corocznie odnotowuje się w Polsce około 0,5 do 2,5 mln przypadków zachorowań na grypę lub zakażeń grypopodobnych. Szczepieniom ochronnym poddaje się ponad 10% społeczeństwa.
Grypa znajduje się w centrum uwagi epidemiologów i specjalistów z dziedziny zdrowia publicznego ze względu na światowy zasięg, dużą liczbę osób zakażonych oraz ryzyko epidemii. W XX wieku wystąpiły trzy epidemie grypy o światowym zasięgu (tzw. pandemie) w latach 1918-20, 1957-58 i 1968-70, stając się przyczyną śmierci co najmniej 25 milionów ludzi. Typowe zachorowanie na grypę u ludzi wywołują wirusy z gatunków Influenza typ A, B lub C. Wirusy grypy różnicuje się na podstawie dwóch głównych antygenów, tj. hemaglutyniny oraz neuramindazy. Znamy 15 podtypów hemaglutyniny oraz 9 podtypów neuramindazy, z których odpowiednio trzy (H1, H2, H3) oraz dwa (N1 i N2) występują powszechnie u ludzi. Z klinicznego punktu widzenia najważniejsze są zakażenia wywołane przez szczepy typu A. Ich naturalnym rezerwuarem są ludzie chorzy.
W sezonie zimowym znacznie wzrasta we wszystkich grupach wiekowych częstość występowania zakażeń wirusowych układu oddechowego. Mogą być one wywołane przez różne wirusy. Przebieg tych zakażeń może być bardzo zbliżony do zachorowań na grypę. Z tego względu zakażenia te są określane jako tzw. zakażenia grypopodobne. Odróżnienie, wyłącznie na podstawie objawów klinicznych, czynnika etiologicznego tych zakażeń jest w praktyce niemożliwe, co nie tylko utrudnia postępowanie terapeutyczne, ale powoduje utratę zaufania do programów profilaktycznych. Szczepienie przeciw grypie chroni tylko przed trzema typami wirusów zawartymi w szczepionce, natomiast nie ma wpływu na inne wirusy odpowiedzialne za zakażenie układu oddechowego.
Najbardziej narażone na zachorowania i powikłania zakażeń wirusami grypy są dzieci oraz osoby w podeszłym wieku. Objawy grypy to pojawienie się gorączki – zwykle powyżej 38oC, dreszcze, kaszel, ból głowy i mięśni oraz ogólne osłabienie. Objawy te trwają około 4-5 dni z wyjątkiem dzieci młodszych oraz ludzi leczonych przeciwnowotworowo. W czasie grypy mogą występować powikłania takie jak: ostre zapalenie oskrzeli, bakteryjne zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego lub zatok, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. W rzadkich przypadkach w przebiegu grypy może wystąpić zapalenie mięśnia sercowego. U bardzo małych dzieci objawy mogą być zbliżone do posocznicy, z gorączką septyczną i z drgawkami.
W przypadku wystąpienia objawów sugerujących zakażenie wirusem grypy najistotniejsze znaczenie ma szybkie postawienie rozpoznania, co umożliwia właściwe postępowanie terapeutyczne oraz eliminuje niepotrzebne zlecanie dodatkowych badań oraz leków, w tym antybiotyków. Najskuteczniejszą metodą wykorzystywaną w zwalczaniu grypy jest uodpornienie organizmu poprzez regularne, coroczne szczepienia ochronne. Skuteczność szczepień w zapobieganiu zachorowań na grypę jest różna, w zależności od szczepionej populacji. Szczepienia powinny być prowadzone przed okresem występowania zwiększonej liczby zachorowań, który w Polsce przypada na okres od listopada do marca. Wskazania do szczepień obejmują osoby, które szczególnie powinny chronić się przed grypą z powodu ryzyka ciężkich powikłań.
