Spotkania z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark – Spotkanie VI – część 2.

SPOTKANIE VI (część druga)

  “TYMBARK-SZKOŁA”

Bardzo wartościowe są zachowane z dawnych lat patriotyczne i okolicznościowe śpiewniki  – księdza Józefa Szewczyka oraz tymbarskich nauczycielek Pani Bronisławy Szewczyk i przybyłej do Tymbarku wygnanej przez bolszewicką pożogę z kresów wschodnich Pani Elizy ( Elżbiety ) Brosch, która w roku 1941 za swą konspiracyjną działalność tragicznie zginęła w nazistowskim obozie Auschwitz. Kolekcja Prywatna Tymbark posiada w swoich zbiorach bardzo wiele pozycji,  ale te dzisiaj prezentowane są bezcenne – to skarb z naszej tymbarskiej przeszłości i historii.

Stare historyczne śpiewniki

Podejmując temat dzisiejszego spotkania z historią – szkołę – niepodobna nie wspomnieć o przedwojennej Górskiej Szkole Rolniczej w Łososinie Górnej. To tam powstała z inicjatywy inżyniera Józefa Marka myśl o utworzeniu w Tymbarku ogrodniczej spółdzielni z czasem przekształconej w tymbarską “Owocarnię”. Prezentowana monografia tej szkoły z roku 1939 jest rzadkością w tak dobrym stanie zachowania. Bardziej szczegółowe omówienie tego wydawnictwa będzie przedstawione w kolejnym spotkaniu dotyczącym Owocarni.

Górska Szkoła Rolnicza Łososina Górna

Szkolna nagroda z roku 1938  Prezydenta Stefana Starzyńskiego dla uczniów naszej stolicy – książka z autografem – cenna pozycja w zbiorach autografów i dedykacji. Stefan Starzyński – Prezydent Warszawy – bohater tragicznego września 1939 roku.

 Szkolna nagroda – Prezydent Stefan Starzyński

Przedstawione poniżej stare szkolne świadectwa to autentyczne oryginalne dokumenty szkolne z dawnych czasów. Na świadectwach tych najstarszych zapisy – Galicja – szkoła żeńska – szkoła męska – dopiero później szkoła mieszana ( koedukacyjna ). Pieczęcie i autografy  – na tych z Tymbarku min.ks. Józef Szewczyk, Jan Filipiak, kierownik Kazimierz Kieroński, Bronisława Szewczyk. Świadectwa szkół średnich – z Bochni – Mogiły ( Nowej Huty) – Zakopanego. Cenny autograf na świadectwie Szkoły Drzewnej w Zakopanem – Karol Stryjeński – prywatnie mąż znanej malarki Zofii Stryjeńskiej.

Stare szkolne świadectwa

OBJAŚNIENIA do części 1. i 2. “Spotkań VI”

1) Kalendarzyk T.S. L. 1936 był drukowany w roku 1935 – roku śmierci Józefa Piłsudskiego – cenna pozycja w zbiorze kalendarzy z lat 1914 – 1939

2) Prezentacja książek ogranicza się w dzisiejszym spotkaniu do przedstawienia niektórych tylko podręczników i sygnowanych  tymbarskimi pieczęciami dawnych wydawnictw. Przedstawiane książki i śpiewniki pochodzą z przedwojennego księgozbioru tymbarskiej nauczycielki i zostały podarowane do obecnego zbioru w latach 30-tych XX w.

3) Temat dzisiejszego spotkania nie ogranicza się tylko do dawnej przedwojennej szkoły w Tymbarku,stąd min podręczniki i szkolne świadectwa z innych miejscowości i szkół średnich – to pokoleniowe dokumentalne pamiątki jednej rodziny.

MATERIAŁY do części 1. i 2. “Spotkań VI”

1) Pocztówka ” Tymbark – Szkoła ” H. Beck ” Tymbark – wieloobrazkowa ” S. Pyrć – zbiór pocztówek historycznych – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie – albumy,archiwum – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Podręczniki,książki,śpiewniki do 1939 – księgozbiór – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

4) Stare szkolne świadectwa 1908 – 1932 – dokumenty, archiwum  “Kolekcja Prywatna Tymbark”

98-spotkanie-vi

 SPOTKANIE VI

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

99-spotkania-z-historia-kolekcja-prywatna-tymbark” SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ”

 Szanowni Czytelnicy Tymbark.in

Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!

Poniżej link do części pierwszej Spotkania VI

Spotkania z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark

Spotkania z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark

SPOTKANIE VI   (część pierwsza) 

“TYMBARK – SZKOŁA”

Któż z nas nie westchnie z czułością i z sentymentem do swych lat dzieciństwa, młodości, do czasu spędzonego w szkolnej ławie. Do czasu pierwszych nieporadnych czytanek i koślawych liter w zeszycie. Do radośnie brzmiącego szkolnego dzwonka, do śmiechu i beztroski na przerwie. Do dumy z dobrej oceny w dzienniku i na świadectwie …

1-tymbark-szkola-nakl-h-beck-1915

2-tymbark-szkola-1915

3-tymbark-szkola-i-rynek-1910

4-tymbark-rynek-i-szkola-1935

5-tymbark-nakl-s-pyrc-1935

Tymbark – Szkoła 

 Szkoła to temat naszego kolejnego spotkania z historią w wędrówce po Tymbarku z dawnych lat. Prezentowana  pierwsza pocztówka to nakład Henryka Becka z roku ok. 1915. Widok szkoły przy tymbarskim rynku w swym pierwotnym kształcie budynku w otoczeniu dawnej mieszkalnej zabudowy. Niezwykle cenna  pozycja w zbiorze ” tymbarskich ” starych.pocztówek. Zwraca uwagę na kolejnej już pocztówce Becka bardzo ciekawy,wręcz niespotykany sposób przedstawiania motywów. Fotografia nie jest jak widać specjalnie ustawiana – dzieci są tam gdzie chcą, wręcz “gapią” się na robiącego zdjęcie. Dzięki temu mamy  bardzo interesujący i szczegółowy dokument z epoki.

6-tymbark-szkola-oddzialvii-1932

7-ks-jozef-szewczyk-bronislawa-szewczyk-1932

8-czytelnia-t-s-l-tymbark-ok-1925

9-t-s-l-tymbark

10-gimnazjalista-1936

11-podziekowanie-pani-nauczycielce-1936

 Szkolna fotografia – Czytelnia T.S.L. Tymbark – Gimnazjalista 

 Grupowe szkolne zdjęcie pochodzi z roku szkolnego 1931/32 i jest zrobione na tle dobudowanej w latach 1927/28 części szkoły w Tymbarku. Centralnie w środku siedzi ksiądz Józef Szewczyk, a z jego lewej strony ( patrząc na zdjęcie z prawej ) to wielce zasłużona, szanowana i kochana tymbarska nauczycielka Pani Bronisława Szewczyk. Zdjęcie dziewcząt jest zrobione przy wejściu do wypożyczalni książek w Tymbarku ( patrz szyld ” T.S.L. w Tymbarku ” ) ok. 1925 roku.

Fotografia gimnazjalisty to obraz szkolnego przedwojennego uczniowskiego ubioru z lat 30-tych.

Kalendarzyk T S L 1936 

Kieszonkowy kalendarzyk Towarzystwa Szkoły Ludowej na rok 1936 to cenne źródło informacji o oświacie i szkolnictwie Drugiej Rzeczypospolitej.

Mówiąc o szkole z dawnych lat trzeba sięgnąć do księgozbioru, gdyż szkoła i nauka to przede wszystkim książki. Pominiemy kwestię lektur, bo to temat “rzeka” i zobaczmy dzisiaj tylko dawne szkolne podręczniki .”Kolekcja Prywatna Tymbark ” ma w zbiorach prawdziwe stare podręcznikowe unikaty zachowane w całkiem przyzwoitym stanie. Trzeba sobie zdać sprawę że szkolne książki były używane dawniej jak to się mówi  “z dzieci na dzieci ” i oczywiście z czasem ulegały całkowitemu zniszczeniu. I tak ” Botanika ” z roku 1884 pochodzi z tymbarskiego dworu ( podpis Wanda Turska) – została podarowana szkolnej koleżance i ocalała w Tymbarku do naszych czasów.” Wypisy Polskie” 1914 to pamiętny rok powstania i walk legionów Piłsudskiego. Mamy tu również polskojęzyczny podręcznik z czasów zaborów – “miłościwie nam panujący ” i Galicja. ” Będziem Polakami” – podręcznik do nauki języka polskiego o znamiennym tytule zaczerpniętym z naszego hymnu – uczył również historii i patriotyzmu. Uznawany ze względu na swą szatę graficzną, autorów i treść za najpiękniejszy podręcznik w historii.

Stare szkolne podręczniki  

Będziem Polakami

Pomimo upływu lat i wojennej zawieruchy szczęśliwie zachowały się do dziś książki pochodzące z tymbarskiej szkolnej czytelni i biblioteki.  Poniżej można zobaczyć oryginalne stare szkolne pieczęcie z Tymbarku odbite na kartach dawnych wydawnictw.

Stare książki z Tymbarku

Spotkanie VI – część pierwsza – cdn .

 OBJAŚNIENIA:

1) Kalendarzyk T.S. L. 1936 był drukowany w roku 1935 – roku śmierci Józefa Piłsudskiego – cenna pozycja w zbiorze kalendarzy z lat 1914 – 1939,

2) Prezentacja książek ogranicza się w dzisiejszym spotkaniu do przedstawienia niektórych tylko podręczników i sygnowanych  tymbarskimi pieczęciami dawnych wydawnictw. Przedstawiane książki i śpiewniki pochodzą z przedwojennego księgozbioru tymbarskiej nauczycielki i zostały podarowane do obecnego zbioru w latach 30-tych XX w

 MATERIAŁY:

1) Pocztówka “Tymbark – Szkoła” H. Beck ” Tymbark – wieloobrazkowa ” S. Pyrć – zbiór pocztówek historycznych – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie – albumy,archiwum – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Podręczniki,książki,śpiewniki do 1939 – księgozbiór – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

98-spotkanie-vi

SPOTKANIE VI – część 1.

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

 

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” Kolekcja Prywatna Tymbark ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !

 

SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

SPOTKANIE V –  TYMBARK NA STAREJ POCZTÓWCE I FOTOGRAFII

1-tymbark-rynek-studnia

 

2-tymbark-rynek-studnia-rewers3-naklad-h-beck-tymbark

 

 

 

 

 

 

 

 

                                           Tymbark – Rynek – Studnia 

… Basia , Baśka – leć no do piekarni po węgiel. Jutro niedziela, a prasowania cała masa. Dziewczynka stojąca obok studni usłyszała wołanie i pobiegła na przeciwległą stronę rynku. Po kilku krokach syknęła z bólu – wygrzebany końskim kopytem kamień zranił jej bosą stopę … “.

4-basia-u-studni-1

5-basia

6-sw-florian-i-studnia

7-figura-sw-floriana-19478-figura-sw-floriana-19479-tymbark-rynek-1947

10-tymbark-rynek-1947

11-figura-sw-floriana-1947

12-tymbark-konski-zaprzeg-na-rynku

13-tymbark-konski-zaprzeg-na-rynku

I zapyta ktoś pewnie co to za brednie? Piekarnia, prasowanie, węgiel, koń na rynku, bose stopy?    Ale to nie są żadne wymysły. Tak było naprawdę. Realne, proste, ciężkie życie. Wtedy – sto lat temu. Na tymbarskim rynku odbywały się jarmarki.Końskie zaprzęgi to był jedyny środek transportu. Na pierwszej dziś przedstawianej pocztówce widać wóz stojący praktycznie na środku rynku. Dzieci bawiły się i biegały na co dzień boso. Buty to było dobro od święta. Widać to na starych pocztówkach i fotografiach. No i jeszcze piekarnia obok tymbarskiego rynku. We wspomnieniach jej właściciele to byli ludzie bardzo życzliwi i uczynni. Na podwórzu ich posesji zawsze leżała sterta drzewnego węgla – pozostałość po wypieku chleba z opalanych drewnem pieców. Każdy bezinteresownie mógł sobie tych drzewnych węglików zabrać. A były one potrzebne w każdym domu do ogrzewanych węglem żelazek. Dlatego Basia pobiegła do piekarni po węgiel. Dach budynku piekarni widać dokładnie za studnią – to ten z wysokim kominem. Pocztówka ” Tymbark – Rynek – Studnia ” ma wielką wartość dokumentalną. Przedstawia studnię i stojącą obok figurę świętego Floriana. Takie usytuowanie było typowe dla dawnych historycznych założeń ważnych  centralnych miejsc i oprócz praktycznych miało również znaczenie duchowe i religijne. Krzyż, kapliczka,figura – wiara i kult – symbol życia wiecznego – a obok źródło, studnia,fontanna – woda – symbol życia doczesnego. Tak też było dawniej na tymbarskim rynku. Przy trawiących Tymbark licznych pożarach postać świętego Floriana była nieprzypadkowa. Pierwotne usytuowanie figury przedstawiają zdjęcia pochodzące z ilustracji prezentowanego w poprzednim spotkaniu “Inwentarza zabytków powiatu limanowskiego ” Stanisława Tomkowicza. Wykonane w roku 1947 dają też obraz postępującej dewastacji i zaniedbania jej otoczenia – czasy powojenne, początek stalinowskiego reżimu. Brak już min.widocznych na pocztówce pięknych kutych łańcuchów.

15-tymbark-czesc-rynku

16-tymbark-czesc-rynku-rewers 17-pocztowka-tekst-datowanie

 

18-naklad-kolko-rolnicze-jasna-podlopien19-dopisek-widok-z-naszych-okien20-tymbark-rynek-droga-pod-piekarza Tymbark – część rynku  

Przedstawiona powyżej karta pocztowa, tak jak poprzednia, to rarytas w zbiorach starej tymbarskiej pocztówki. Dokumentuje północno-zachodnią część naszego rynku. Fotografia jest robiona z miejsca usytuowania studni i figury na rynku, z tym że widać tu już więcej szczegółów zabudowy. Data na korespondencji to rok 1921, jednak śmiało można powiedzieć sądząc po raczej leciwym wyglądzie, że mamy tu obraz Tymbarku nawet z XIX wieku, a zdecydowanie już pewnie z przełomu XIX i XX stulecia.W miejscu obecnie przebiegającej drogi patrząc od lewej strony stał budynek, w którym był szynk, zwany również z dawnych czasów propinacją. Środkowe budynki to dom właścicieli, a ten kryty dachówką z najwyższym kominem to właśnie piekarnia. Istniejąca w tym samym miejscu droga od strony Zaolzia do rynku do dziś bardzo często nazywana jest drogą pod piekarza. Zachowało się jeszcze do teraz częściowo kamienne wzmocnienie skarpy i fundamentów. Po prawej widoczny jest jedyny istniejący do naszych czasów budynek w swym pierwotnym kształcie. Grupa dzieci bawi się w miejscu przebiegającej obecnie jezdni. Ta część rynku ale widoczna można powiedzieć od tyłu, od zaplecza to obraz z kolejnej pocztówki tego spotkania.Fotografia została zrobiona od strony ” Podołów ” ( tak się nazywała i nazywa niezagospodarowana obecnie osuwiskowa część otoczenia rynku). Widoczne  centralnie zabudowania to nieistniejące już dzisiaj gospodarstwo. Obecnie możemy sobie odtworzyć jego położenie patrząc od strony kaplicy Myszkowskich w stronę Zęzowa. Naprzeciw pod drogą rośnie teraz taki duży kasztan ( kasztanowiec) i tam właśnie był dom, stodoły i inne widoczne już tylko na starej pocztówce budynki.

21-tymbark-widok-ogolny

22-tymbark-widok-od-podolow

23-naklad-kolko-rolnicze-jasna-podlopienTymbark – widok ogólny

Oprócz pocztówek w dzisiejszym spotkaniu zobaczmy jeszcze dawne fotografie z lat 30-tych i 40-tych ( do 1945 ) tematycznie związane z obrazami starych tymbarskich kart, na których pojawiają się grupy dzieci. A dziecko to najwdzięczniejszy i najczęstszy motyw od początku istnienia fotografii. Wszystkie zdjęcia były robione w Tymbarku i są to oryginały zachowane w albumach i archiwach prezentowanych zbiorów. Wiejskie przydomowe studnie, tak jak widoczna na jednym ze zdjęć, miały cembrowinę układaną z kamienia i zabezpieczone były charakterystyczną z jednej strony skośną drewnianą zabudową – przy głębszych zazwyczaj stał wykonany z żerdzi żuraw i wtedy ta pochyła część była otwierana – z płytszych czerpano wodę za pomocą drewnianych naczyń lub kanek podobnych do widocznych na pocztówce ze studnią z tymbarskiego rynku – i wtedy drzwiczki były usytuowane z prostej pionowej strony.

Jako że słowo kolekcja w nazwie zobowiązuje na koniec spotkania przedstawione są dziewiętnastowieczne kartonikowe portrety dzieci. Te autorstwa Walerego Rzewuskiego wykonane w większym i mniejszym formacie są ozdobą zbiorów unikatowej wczesnej fotografii kolekcjonerskiej.

Dziecko – Portret – Kartonik XIX w.

 OBJAŚNIENIA :

1) Pocztówki z sygnaturą nakładu  “Kółko Rolnicze Jasna-Podłopień ” były wydawane w latach 1915 – 1920

2) Dopisek na pocztówce  ” Widok z naszych okien “, i zapisana na rewersie treść,  to korespondencja jednej z żydowskich rodzin w większości zamieszkujących tymbarski rynek.

3) Walery Rzewuski 1837-1888 – jego imię nosi obecnie Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. —

MATERIAŁY:

1) Pocztówki Tymbark do 1939 – zbiór pocztówek historycznych – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografie Tymbark do 1945 – albumy, archiwum – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Walery Rzewuski – zbiór fotografii kolekcjonerskiej – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

49-spotkanie-v

Prezentowane materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

50-spotkania-z-historia-kolekcja-prywatna-tymbark

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in   “KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!

Spotkania z historią – Kolekcja Prywatna Tymbark, Spotkanie czwarte

TYMBARK NA STAREJ POCZTÓWCE

1-tymbark-wnetrze-kosciola-jak-zmniejszyc-fotke_pl

2-rewers-naklad-kolka-rolniczego-w-dobrej-ok-1922-jak-zmniejszyc-fotke_pl

3-tymbark-naklad-st-pyrcia-1935-39-jak-zmniejszyc-fotke_pl 4-tymbark-kosciol-wieloobrazkowa-nakl-pyrcia-jak-zmniejszyc-fotke_plTymbark – wnętrze kościoła 

Prezentowana w dzisiejszym spotkaniu jako pierwsza pocztówka ” Tymbark – wnętrze kościoła” wydana nakładem Kółka Rolniczego w Dobrej w latach ok.1920-1922 w pełni potwierdza jak cenny i wartościowy historycznie przekaz niesie stara dawna karta pocztowa. W kronice parafii Tymbark odnotowano, że remont i zmiana płaskiego stropu wewnątrz kościoła na istniejący, w kształcie do dnia dzisiejszego, nastąpił w latach 1923-1924. Płaski strop widoczny na tej pocztówce nad prezbiterium to prawdopodobnie jedyne uwiecznienie poprzedniego wyglądu wnętrza tej części naszej świątyni. Zmiany, jakie zaszły można zobaczyć na pocztówce Stanisława Pyrcia z lat 30-tych, na której widać sklepienie już w obecnym kształcie.  Wielką wartość ikonograficzną tej karty docenili historycy Piotr i Tadeusz Łopatkiewiczowie umieszczając ją w części ilustracyjnej dotyczącej Tymbarku “Inwentarza zabytków powiatu limanowskiego Stanisława Tomkowicza”.

St. Tomkowicz – Inwentarz zabytków powiatu limanowskiego 

Opis w “Inwentarzu ” datuje wydanie pocztówki na lata ok. roku 1925, lecz sięgnięcie do wiarygodnego źródła naszej kroniki parafialnej zmusza do wcześniejszego określenia roku wydania. Co to są “Inwentarze” Tomkowicza pokazuje dołączony materiał zdjęciowy. Chylić czoła należy przed autorami ich opracowania za bezcenny skarb w postaci wiedzy o zabytkach z minionych lat. Przy okazji pokazane są ilustracje z naszych ościennych miejscowości – szczególnie wartościowy jest widok poprzedniego limanowskiego kościoła.

Przedstawiane dzisiaj inne piękne dawne pocztówki z motywem religijnym i architektury sakralnej bliskich nam okolic – a również z Krakowa i Wilna – charakteryzują się doskonała estetyką i kompozycją obrazu. Twórcami pocztówek byli w większości wybitni fotograficy, a sygnowane ich nazwiskami karty są poszukiwanymi obiektami kolekcjonerskimi. Ojciec polskiej fotografii Jan Bułhak znalazł z czasem godnych siebie naśladowców. Fotografie i pocztówki  takich autorów jak Franciszek Gazda, Stanisław Mucha, Stanisław Kolowca  (tzw. krąg krakowski ) są chętnie kolekcjonowane i tworzą wartościowe zbiory. Trzeba  dodać, że na tle innych miast i miejscowości ilość i różnorodność zachowanej przedwojennej ” tymbarskiej ” pocztówki jest spora i prezentuje się całkiem, całkiem przyzwoicie. W kolejnych spotkaniach zobaczymy już inne miejsca i motywy z Tymbarku jednak sylwetka budynku naszego kościoła będzie się jeszcze bardzo często na dawnych pocztówkach ukazywać. Pocztówka “Piety Limanowskiej” jest odstępstwem od wieku pokazywanych ze zbioru kart bo ma “tylko” 50 lat, ale tłumaczy to obchodzona niedawno okrągła rocznica jej koronacji. Jest to oryginalna pamiątka z tej uroczystości.

49-kosciol-mariacki-brom-fotografia-kolekcjonerska-stepinski-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 

50-fotografia-kolekcjonerska-stanislaw-stepinski-1908-jak-zmniejszyc-fotke_pl

St. Stępiński – Kościół Mariacki – brom

“Kościół Mariacki ” Stanisława Stępińskiego – pioniera fotografii artystycznej jest cennym walorem w zbiorze fotografii kolekcjonerskiej – tematycznie i tytułowo powiązany z obrazami tego spotkania. Wspólne przedstawianie pocztówek i fotografii jest oczywiste – to bardzo bliskie sobie dziedziny.

51-spotkanie-z-historia-iv-jak-zmniejszyc-fotke_pl

OBJAŚNIENIA :

1) Kółko Rolnicze w Dobrej to kolejna sygnatura wydawcy starej “tymbarskiej” pocztówki. Ze względu na osobistą treść korespondencji rewers jest częściowo zakryty.

2) Tymbark – Limanowa – Mszana Dolna – “Wnętrze kościoła” – jak widać częsty motyw dawnych pocztówek.

3)  “Inwentarz zabytków powiatu limanowskiego ” to jeden z pięciu tomów całości prac Stanisława Tomkowicza

4) “Matka Boska Ostrobramska ” autorstwa Jana Bułhaka, wydana nakładem Stanisława Turskiego jest rzadką i cenną pocztówką kolekcjonerską. Bułhak – Turski – twórcy pierwszego “Almanachu Fotografiki Polskiej ” wydanego w roku 1934 w Wilnie ( dobrze zachowany egzemplarz tego almanachu również w zbiorach Kolekcji Prywatnej Tymbark – unikat )

5) Wykonana w technice bromowej fotografia “Kościół Mariacki ” Stanisława Stępińskiego jest eksponatem powystawowym – nagrodzona srebrnym medalem na krakowskim konkursie fotograficznym w roku 1908.

MATERIAŁY :

1) Zbiór pocztówek historycznych i kolekcjonerskich do 1939 – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

2) Fotografia kolekcjonerska St. Stępiński – “Kolekcja Prywatna Tymbark ”

3) Stanisław Tomkowicz ” Inwentarz zabytków powiatu limanowskiego” – Muzeum Narodowe Kraków 2008 – księgozbiór – ” Kolekcja Prywatna Tymbark ”

52-spotkania-z-historia-kolekcja-prywatna-tymbark-jak-zmniejszyc-fotke_pl

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !

SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA, Spotkanie trzecie

CZĘŚĆ PIERWSZA 1tymbark-stara-plebania-ok-1930-1935-jak-zmniejszyc-fotke_pl

2tymbark-widok-z-plebanskich-pol-jak-zmniejszyc-fotke_pl

3-tymbark-kosciol-i-plebania-nakl-s-pyrc-jak-zmniejszyc-fotke_pl

“TYMBARK – PLEBANIA”

Był rok 1916 . Dokładnie sto lat temu. Proboszczem parafii Tymbark zostaje ksiądz Józef Szewczyk. Trudne czasy, zabory, Polski nie ma na mapie Europy i świata. Galicyjska bieda nie była przysłowiowa – była prawdziwa. W takich okolicznościach przyszło mu rozpoczynać pracę. Ale później przyszła wolność i niepodległość. Polska – Najjaśniejsza Rzeczypospolita – noszona  w sercach przez lata niewoli – była witana na nowo z radością i w naszej Małej Ojczyźnie – Tymbarku. Jak wielkim darem od Boga była wówczas osoba księdza Szewczyka pokazała historia. Proboszcz, wychowawca, gospodarz, społecznik – budowniczy Domu Parafialnego, opiekun i dobry duch prężnie działającego w dwudziestoleciu Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży – zapisał się złotymi zgłoskami na kartach dziejów Tymbarku. Zostały bardzo dawne fotografie. To było bardzo dawno temu ….

5-ks-j-szewczyk-pierwszy-z-prawej-jak-zmniejszyc-fotke_pl

6-ks-j-szewczyk-oplatek-k-s-m-tymbark-jak-zmniejszyc-fotke_pl

4-ks-j-szewczyk-na-balkonie-plebanii-1932-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 KSIĄDZ JÓZEF SZEWCZYK

7-katolickie-stowarzyszenie-mlodziezy-meskiej-tymbark-1926-jak-zmniejszyc-fotke_pl

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży

9-tymbark-tartak-dworski-jak-zmniejszyc-fotke_pl 8-budowa-domu-parafialnego-kopanie-fundamentow-jak-zmniejszyc-fotke_pl

BUDOWA  DOMU PARAFIALNEGO

11-pogrzeb-ks-j-szewczyka-1935-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 POGRZEB KS.SZEWCZYKA – 1935 

SPOTKANIE III, CZĘŚĆ DRUGA

KALENDARZ 1916

Był rok 1916 . Dokładnie sto lat temu. Wydany na ten rok kalendarz nosił tytuł “Wielka Wojna 1914 – 1915” .  Nadszedł czerwiec i lipiec tego roku . Kresy,Wołyń,okopy nad Styrem, Kościuchnówka . Najkrwawsza bitwa Legionów Polskich okupiona śmiercią około 2 tysięcy swoich żołnierzy. Nie można o tym zapomnieć . Trzeba pamiętać . Bo dali nam z tych mogił na kresach za niedługo wolną i niepodległą Ojczyznę . Zostały bardzo dawne fotografie . To było bardzo dawno temu ….

 BITWA POD KOŚCIUCHNÓWKĄ

37-kosciuchnowka-oryginalna-fotografia-rok-1916-jak-zmniejszyc-fotke_pl

KOŚCIUCHNÓWKA – ORYGINALNA FOTOGRAFIA – 1916

  TYGODNIK ILLUSTROWANY – I ROCZNICA BITWY POD KOŚCIUCHNÓWKĄ – CZ. I i II

 OBJAŚNIENIA :

1) Budynek starej plebanii w Tymbarku wzniesiony jak podają źródła w roku 1812 do końca swojego istnienia nazywany był często “Napoleonówką” z racji okresu w którym powstał . Ta prywatna pocztówka dokumentuje również charakterystyczny wzór dachówki na kościele .

 2) Ksiądz Józef Szewczyk na balkonie plebanii (datowanie rewers 1932 ) – zapewne omawia jakieś sprawy organizacyjne lub społeczne – widać szacunek jakim się cieszył – jak jeden wszystkie głowy są odkryte. Pogrzeb Ks. Józefa Szewczyka w roku 1935 zgromadził niezliczone rzesze duchowieństwa i wiernych nie tylko naszej parafii.

3) Kalendarz na rok 1916 jest pozycją ze zbioru oryginalnych kalendarzy z lat 1914 – 1939 . Wielka Wojna to nazwa wówczas stosowana – określenie I wojna zaczęto używać dużo później.

4) Dwa wątki tego spotkania to również zbieżność dat – ks.Szewczyk objął probostwo w Tymbarku 3 lipca 1916 – 4 lipca 1916 rozgorzała bitwa pod Kościuchnówką.

5) Słowo na temat prasy, czasopism z tamtych lat – całkowicie odmienne od dzisiejszych środki techniczne,  komplikowane jeszcze dodatkowo działaniami militarnymi nie dawały możliwości bieżących, bezpośrednich relacji z frontu. Stąd tak często opóźnienia – a w tym przypadku publikacja w pierwszą rocznicę bitwy. Dodać też trzeba, że prasa polskojęzyczna poddana była ostrej cenzurze. Kompletne dobrze zachowane egzemplarze czasopism dotyczące okresu walk Legionów Polskich są poszukiwane i cenione na rynku kolekcjonerskim.

6) Prezentowana oryginalna fotografia Józefa Piłsudskiego i Sztabu 5 Pułku Piechoty I Brygady Legionów Polskich z okresu działań nad Styrem i bitwy pod Kościuchnówką to wielka rzadkość i unikat. Zachowana w bardzo dobrym stanie jest również cenna ze względu na możliwość datowania,opis i sygnaturę autora. W kolekcjach walor taki jest nazywany zakupem bezpiecznym – jest możliwość potwierdzenia autorstwa w archiwach i dokumentach . Tak jest również w przypadku tej fotografii. Strona internetowa – ” Spis imienny 13 kompanii 5 Pułku Piechoty – Legiony Piłsudskiego ” – Dział 6. Oddział sztabowy – L.p. 15 – st.sierż. Wojtyga Stanisław – poczciarz .Pieczątka na fotografii – ” Fot.sierż. St.Wojtyga 5 P P L(Legionów) P(Polskich) ” Zakup dokonany na aukcji renomowanego antykwariatu daje dodatkowo gwarancję legalności pochodzenia.

7) W kolejnych spotkaniach prezentowane będą oprócz tematyki Tymbarku min. oryginalne fotografie i materiały dotyczące działań Legionów Polskich również w naszym regionie począwszy od roku 1914

MATERIAŁY :

1) Zbiór pocztówek i fotografii – Tymbark do 1939 – “Kolekcja Prywatna Tymbark”

2) Fotografia kolekcjonerska – Piłsudski – Legiony – “Kolekcja Prywatna Tymbark”

3) “Tygodnik Illustrowany” – Nr.27-28 – 1917 – Kalendarz “Nowości Illustrowanych” 1916 – czasopisma – księgozbiór – “Kolekcja Prywatna Tymbark”

43-spotkania-z-historia-kolekcja-prywatna-tymbark

42-spotkanie-iii-

 Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie do celów komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in  ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ”  zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania!

Spotkania z historią – KOLEKCJA PRYWATNA (Spotkanie drugie)

” TYMBARK – KOŚCIÓŁ ” 

1-tymbark-kosciol-naklad-h-beck-jak-zmniejszyc-fotke_pl

2-tymbark-szyld-sklepu-becka-i-dzieci-jak-zmniejszyc-fotke_pl

3-rewers-sygnatura-becka-jak-zmniejszyc-fotke_pl

” Tymbark – Kościół – nakład Henryk Beck ”  

“Basia bawiąca się w gromadzie dzieci koło kościelnego ogrodzenia co rusz spogląda w stronę znajdujących się nieopodal sklepów. Tyle tam słodkości i tak pięknie wszystko pachnie. Żeby mogła kupić choć jedną małą tutkę cukierków westchnęła rozmarzona …. ”

A sklepów przed wojną w Tymbarku, tak jak wszędzie, były dwa rodzaje. Katolickie, czyli polskie i żydowskie. Jedynym właścicielem katolickiego sklepu w Tymbarku był Stanisław Pyrć. Jego sklep mieścił się w budynku naprzeciw głównego wejścia do kościoła. Reszta handlu była w rękach żydowskich . W narożnym lokalu magistratu od strony kościoła swój sklep prowadził żyd Henryk Beck. Zapyta ktoś dlaczego w artykule dotyczącym starej pocztówki mowa jest o sklepach? Otóż właśnie kupcy, handlarze, właściciele sklepów byli dawniej, między innymi, wydawcami pocztówek. Przed wojną było dwóch wydawców “tymbarskiej ” pocztówki sygnujących nakłady swoim nazwiskiem. To właśnie wcześniej wymienieni – Henryk Beck – jego pocztówki ukazywały się od około 1920 roku. Pocztówki Stanisława Pyrcia były wydawane od połowy lat 30-tych.

4-pocztowki-naklad-stanislaw-pyrc-jak-zmniejszyc-fotke_pl

5-sygnowane-pyrc-jak-zmniejszyc-fotke_pl

6-sygnowane-beck-jak-zmniejszyc-fotke_pl

Przykładem nakładu sklepu katolickiego jest pocztówka z roku 1908 ( wg. korespondencji) “Limanowa – Ogólny widok ” wydana przez I. Wysocką w Limanowej.

7-limanowa-widok-ogolny-1908-jak-zmniejszyc-fotke_pl

8-limanowa-1908-rewers-jak-zmniejszyc-fotke_pl

9-naklad-sklepu-katolickiego-i-wysockiej-w-limanowej-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 Nakład sklepu katolickiego I.Wysockiej w Limanowej

Prezentowana  pocztówka Becka ” Tymbark – Kościół “jest rzadkim egzemplarzem w kolorze sephii –  przedstawia również scenę rodzajową – bawiące się dzieci, a także być może jest świadomą autoreklamą sklepu wydawcy – na zbliżeniu widać fragment szyldu nad wejściem ( ” ..ECK ” ).

10-tymbark-rynek-i-kosciol-naklad-s-pyrc-jak-zmniejszyc-fotke_pl

26-rewers-sygnatura-pyrcia-jak-zmniejszyc-fotke_pl

Pocztówka Pyrcia ” Rynek i kościół ” dokumentuje min. przebieg drogi przez tymbarski rynek.  Przebiegała  ona w miejscu obecnego parkingu  – widać też na niej dobudowaną kamieniczkę do gmachu obecnego Urzędu Gminy. I są to już lata 30-te  Można to z pewnością stwierdzić po analizie prywatnej pocztówki z przejazdu Prezydenta Ignacego Mościckiego przez nasz rynek. Było to w roku 1929 w drodze z Limanowej do wspomnianego w pierwszym naszym spotkaniu Jodłownika, gdzie gościł  w dworze Romerów.

11-prezydent-i-moscicki-w-tymbarku-1929-jak-zmniejszyc-fotke_pl

12-tymbark-1929-moscicki-i-tymbarczanie-jak-zmniejszyc-fotke_pl

   “Prezydent Ignacy Mościcki – Tymbark 1929 ”

 Na tej karcie dobudowy jeszcze nie ma. Widoki naszego kościoła z lat przedwojennych ( lata 30-te ) ukazują również kolejne prywatne pocztówki ( pocztówka prywatna to zdjęcie wywołane na pocztówkowym papierze fotograficznym – były akceptowane przez pocztę do obiegu )

13-tymbark-rynek-i-kosciol-pocztowka-prywatna-jak-zmniejszyc-fotke_pl14-tymbark-kosciol-pocztowka-prywatna-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 ” Tymbark – Kościół – pocztówki prywatne”

Pocztówka ” Limanowa – Kościół i rynek” , nakład S.Olszewski 1937,  to analogia do pocztówek naszego spotkania – motyw, tytuł, dawny widok przebiegu drogi przez rynek – tylko że w Limanowej.

15-limanowa-kosciol-i-rynek-nakl-s-olszewski-1937-jak-zmniejszyc-fotke_pl

DODATEK – Czasopismo ” Nowości Illustrowane ” z roku 1915 – archiwalne fotografie min. kościoła w Tymbarku z okresu walk Legionów Polskich 1914 – 1915 .

16-nowosci-illustrowane-1915-jak-zmniejszyc-fotke_pl17-nowosci-illustrowane-1915-szlakiem-legionow-jak-zmniejszyc-fotke_pl18-szlakiem-legionow-kosciol-w-tymbarku-jak-zmniejszyc-fotke_pl19-szlakiem-legionow-kosciol-w-dobrej-jak-zmniejszyc-fotke_pl20-tymbark-kosciol-szlakiem-legionow-jak-zmniejszyc-fotke_pl21-kosciol-w-tymbarku-spotkanie-ii-jak-zmniejszyc-fotke_pl22nowosci-illustrowane-opis-chyszowki-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 OBJAŚNIENIA :

1) W miejscu obecnej Poczty w Tymbarku był również sklep żydowski o najpiękniejszej nazwie jaką sklep może nosić. To był sklep bławatny. Piękna nazwa z pięknych czasów funkcjonowała w mowie nawet w czasach PRL-u i wszyscy wiedzieli o co chodzi tylko nie wiedzieli dlaczego.I tak jest chyba do dzisiaj. Bławatny to bławatny i koniec.

2) Pocztówka z sygnaturą ” sklep katolicki ” to egzemplarz wyjątkowo cenny – rzadka pozycja w zbiorach i kolekcjach,

3) Pocztówka ” Przejazd Prezydenta Mościckiego przez Tymbark ” to oryginał zdjęcia od którego pochodzą późniejsze kopie wykorzystywane również w publikacjach historycznych opracowań. Jest od momentu wykonania w zbiorach, których kontynuacją jest ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK “. Na powiększeniu zwraca uwagę godło na błotniku prezydenckiego samochodu. Widoczny transparent kończy się słowem ” …WITAMY ” – poprzednie zapewne serdeczności są nieczytelne . Wielka wartość tego zdjęcia to postacie tymbarczan – ubiory, widoczny entuzjazm – osoba z tacą na której pewnie chleb i sól ( było to wg. źródeł 19 lub 20 lipca 1929 r. )

4) Czasopismo ” Nowości Illustrowane ” z 20 lutego 1915 to pozycja z działu zbiorów dotyczących drogi do niepodległości, walk Legionów Polskich i Józefa Piłsudskiego.

5) Basia to autentyczna postać . Niektóre fakty i zdarzenia z jej życiorysu wykorzystane zostaną w kolejnych spotkaniach.

MATERIAŁY:

1) Pocztówki TYMBARK ( do 1939 )

2) Pocztówki LIMANOWA ( do 1939 )

3) ” Nowości Illustrowane 1915″  – zbiór pocztówek historycznych – księgozbiór “KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ”

24-spotkanie-ii-szlakiem-legionow-jak-zmniejszyc-fotke_pl

24-spotkanie-ii-szlakiem-legionow-jak-zmniejszyc-fotke_pl25-spotkanie-i-ii-jak-zmniejszyc-fotke_pl

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie w celach komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione.

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in ” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania !

SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA

SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

SPOTKANIE PIERWSZE, Część 2.

” Limanowa 1905″ – nakład J.Kloss w Limanowej, znaczek monarchii austro-węgierskiej.

3-nadana-w-tymbarku-rok-19054-rewers-19055-kasownik-pocztowy-tymbark-rok-1905

Znane datowanie zmusza do cofnięcia się ponad sto lat wstecz i skorzystania z materiałów o epoce.

Pomocny jest księgozbiór: „Pocztówka – data rok 1913,  „Tymbark – Galicja” ( Księgozbiór  “Galicya”)  profesora  Franciszka Bujaka, Stefania Bojarska (uczennica prof.Bujaka) “Galicya”,

Stefania Bojarska  w roku 1914 podróżując po Galicji odwiedziła ziemię limanowską , w tym min.Jodłownik (Jodłownik – dwór Romerów – wzorcowa hodowla bydła).

Tekst z naszej pocztówki: “Wracam z Jodłownika z premiowania bydła. … ”. Pytanie:  Dokąd można wracać z Jodłownika przez Tymbark? ( nie jest napisane “wróciłam” ) .

Stefania Bojarska w  “Galicya ” na str.25  pisała: “… instruktor powiatowy pan Hłyń”.

Wielmożna Pani Kazimiera Hłyniowa to adresatka naszej pocztówki .

Zakończenie: Działo się to w latach 1913 – 1914.  Pocztówka została zakupiona na aukcji antykwarycznej ponad sto lat od daty jej nadania.

31spotkanie-i

 

OBJAŚNIENIA:

1) Karta korespondencyjna “Limanowa  -1905 “jest egzemplarzem bardzo wartościowym – to przykład typowego sposobu korespondencji z tamtych lat. Do roku 1905 obowiązywał przepis,  zresztą nagminnie łamany,  że treść korespondencji może być zamieszczana tylko z przodu  karty, obok elementu graficznego. Pozostawione miejsce służyło do wpisania tekstu. Rewers to miejsce na adres odbiorcy stemple i znaczek poczty. Zamieszczano tam również pieczęcie cenzury zaborczych urzędów.

2) Stefania Bojarska odbyła swą podróż po Galicji na wiosnę 1914 roku. Pomijając fakt nieaktualności podejmowanych w jej pracy zagadnień i archaizmów w treści jest znakomitym dokumentem z epoki. Prezentowane kompletne egzemplarze dwóch tomów jej pracy są rzadkością.

3) Treść materiału należy dokładnie konfrontować z materiałem zdjęciowym. Przedstawione w materiale tzw. śledztwo historyczne doprowadzające praktycznie do odnalezienia osoby nadawcy jest jedną z form postrzegania i badania przeszłości.

MATERIAŁY:

1) Pocztówka – Tymbark 1913,   2) Pocztówka – Limanowa 1905 ,  3) Franciszek Bujak “GALICYA” 1908-1910 t.I i II reprint,  4) Stefania Bojarska “NASZ DOROBEK KULTURALNY” tom  II  “GALICYA”,1917

5)  Marzanna Raińska  ” DWORY MAŁOPOLSKI W FOTOGRAFII ARCHIWALNEJ” 2013,

6) zbiór pocztówek historycznych , księgozbiór  “KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK”.

Autor: KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie w celach komercyjnych jest niedopuszczalne.Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione

SPOTKANIA Z HISTORIĄ – KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

 

 SPOTKANIE PIERWSZE – TYMBARK NA STAREJ POCZTÓWCE 

“TYMBARK RYNEK I KOŚCIÓŁ 1913”

Część 1.

1-tymbark-rynek-i-kosciol-1913-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 

Początek historii upowszechnienia pocztówki w Tymbarku, jak w większości innych terenów,  to przełom XIX i XX wieku. Zachowane w zbiorach z tego okresu egzemplarze są bezcennym materiałem ikonograficznym naszej miejscowości. Te czyste bez obiegu zachowane są na ogół w lepszym stanie, natomiast obiegowe, stemplowane kasownikiem poczty Tymbark,  posiadają większą wartość również i kolekcjonerską.  Znane datowanie i treść korespondencji to informacje mogące służyć do przeprowadzenia historycznej analizy i lepszego poznania przeszłości. Postrzeganie walorów historycznych – w tym przypadku pocztówki – to również sięganie do źródeł, archiwów, opracowań – to porównania i posiadana wiedza.

Prezentowana pocztówka to egzemplarz wyjątkowo wartościowy.  Awers – fotografia serca naszej Małej Ojczyzny – rynek i kościół. Zwracają uwagę niektóre detale i szczegóły – krzyż, ogrodzenie kościoła,tarcza herbowa,szyld apteki, konne zaprzęgi (wozak pocztowy?), nawierzchnia rynku, nieistniejący budynek tzw. organistówki.

2tymbark-1913-rewers-tekst-i-datowanie-jak-zmniejszyc-fotke_pl

 

Na rewersie brak sygnatury nakładu-wydawcy, brak znaczka, fragment stempla, adres, data rok 1913, tekst korespondencji min. ” sam,wasz (on)” i nieczytelny podpis NN . Materiał do odtworzenia widoku stempla – karta pocztowa nadana w Tymbarku w roku 1905.

cdn.

od Autora:

Szanowni Czytelnicy Tymbark.in

” KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK ” zaprasza do pasjonującej przygody z historią i do następnego spotkania.

od Redakcji: rozpoczęliśmy dzisiaj publikację niezwykłych Spotkań z historią opowiadaną przez  “KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK”.

Przedstawione materiały mogą służyć wyłącznie celom poznawczym i edukacyjnym – chronione są prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie w celach komercyjnych jest niedopuszczalne. Kojarzenie zdarzeń i nazwisk do osób współcześnie żyjących jest nieuzasadnione