„Z dziejów Tymbarku” – artykuł Jana Wielka z 1976 roku

„Z dziejów Tymbarku” – artykuł Jana Wielka, opublikowany w Dzienniku Polskim w maju 1976 roku.

Najstarszymi śladami pobytu człowieka w okolicach Tymbarku są monety rzymskie z okresu cesarstwa. Pierwsza pisana wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1349 r.,
a była ona wówczas wsią królewską. W tym też roku król Kazimierz Wielki zbudował w Tymbarku pierwszy kościół i erygował parafię.

Przełomową datą dla Tymbarku był rok 1353. Wtedy to, „w środę po dniach Piotra i Pawła” król Kazimierz w obecności wybitnych ówczesnych osobistości wydał przywilej lokacyjny, zezwalający na założenie tu miasta o nazwie Jodłowa Góra (z niemieckiego Tannenberg stąd wywodzi się dzisiejsza nazwa tej miejscowości).
Pod nowe miasto wyznaczony został teren lesisty, wynoszący 100 łanów frankońskich (1 łan frankoński = 16 ha) i położony „nad rzeką pospolicie zwaną Łososiną”. Lokacja miasta Tymbarku nastąpiła według wymogów prawa osadniczego magdeburskiego. Rządy w nim sprawować miał wójt Kunad, syn Teodoryka, a później jego prawni spadkobiercy. Do jego obowiązków należało ściąganie czynszów i sprawowanie władzy sądowniczej i to nawet w sprawach ,,o głowę i kryminalnych, jak kradzieże, wytoczenie krwi, ludobójstwa, podpalania i wszystkich innych”. Dom jego miał być również miejscem popasowym dla wysłanników króla, a w czasie wojny wójt tymbarski zobowiązany był „do każdej wyprawy generalnej dla obrony naszego królestwa z jednym
szyszakiem” (uzbrojonym pachołkiem). W zamian za to otrzymał na własność 4 łany ziemi oraz „wszystkie kramy sukiennicze, przekupniów,  ławy piekarskie, szewskie, wszystkie jatki rzeźnicze, krawców, rzeźnie, łaźnie”, a nadto w jego uposażenie wchodziła trzecia część opłat  z rozpraw sądowych i szósta z czynszów.

Król zezwolił również wójtowi na założenie wsi, pod którą przeznaczono 10 łanów ziemi. Na tych łanach powstała później wieś Jasna, należąca do wójtostwa w Tymbarku.
Osadzeni tu kmiecie cieszyli się takimi samymi przywilejami, jak mieszczanie tymbarscy.
Aby zachęcić ludzi do osiedlania się w nowo lokowanym mieście, król zwolnił poddanych na lat dwadzieścia ,,od wszelkich powinności i wszystkich podatków”, Później zaś mieli składać określone w przywileju powinności feudalne na rzecz króla, biskupa krakowskiego i plebana.
Miasteczko leżało na bocznym, ale licznie wtedy uczęszczanym szlaku handlowym z Koszyc do Krakowa i pełniło na nim rolę stacji popasowo-noclegowej. Później, w wieku XVI rolę tę przejęła na siebie Limanowa, która miała dogodniejsze do tego warunki.

Tymbark aż do rozbiorów stanowił centrum niewielkiego starostwa niegrodowego, wydzierżawianego różnym rodzinom szlacheckim.
W skład „tenuty”, czyli dzierżawy tymbarskiej, wchodziły oprócz tego miasta, wsie: Jasna, Podłopień, Zamieście, Słopnice Królewskie i Zawadka.W 1564 r. w Tymbarku było tylko 20 mieszczan, z których 13 utrzymywało się z uprawy roli. Wójt0wie tymbarscy utracili już wtedy prawo dziedziczenia wójtostwa – przywileje ich posiadał dzierżawca starostwa tymbarskiego, na ten czas pan na Wiśniczu – Lubomirski.
Po rozbiorach ziem polskich, kiedy to Austriacy skonfiskowali królewszczyzny, Tymbark szybko podupadł i wyludnił się, aż wreszcie utraci prawa miejskie, stając się wsią.
JAN WIELEK 

Tymbark z okresu publikacji artykułu. Fotografia Romana Kapicy pochodzi ze zbiorów KOLEKCJA PRYWATNA TYMBARK

 
 
 
 
 

Wspomnienie bł. Franciszki Siedleckiej – modlitwa za rodziny

25 listopada (piątek) w dniu wspomnienia bł. Franciszki Siedleckiej – Matki Założycielki Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, siostry Nazaretanki będą się modlić za Rodziny  Parafii Tymbark. Rano w kościele w Tymbarku na Mszy św.o godz.6.30, a przez cały dzień w swojej klasztornej kaplicy, gdzie przechowywane są relikwie bł. Marii od Pana Jezusa Dobrego pasterza (imię zakonne bł.Franciszki).

zdjęcia: S.Regina

więcej o bł. Franciszce Siedleckiej pisałam w 2021 roku

Wspomnienie błogosławionej Franciszki Siedliskiej – założycielki Zgromadzenia Nazaretanek

Ku pamięci Andrzeja Bugańskiego

Ku pamięci Andrzeja Bugańskiego,

Z głębokim żalem i smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Andrzeja Bugańskiego, radnego Rady Gminy Tymbark i sołtysa wsi Zamieście. Śp. Andrzej dał się  poznać  jako zaangażowany radny i sołtys, a także życzliwy i uczynny kolega.  Był człowiekiem o dużej charyzmie, konsekwentnie dążącym do celu. Andrzej jak mało kto potrafił w pracy na rzecz lokalnej społeczności zorganizować wokół siebie radę sołecką, a także sąsiadów i  znajomych. Był otwarty na ludzi i ich problemy.  Z całym zapałem angażował się w sprawy sołectwa Zamieście i całej Gminy Tymbark. Był jednym z inicjatorów zakupu budynku świetlicy, dbał o plac zabaw, przyczynił się do budowy altany, remontu świetlicy i organizacji Pikniku Świętojańskiego, a także budowy chodnika. W pracy społecznej nie szczędził własnego czasu i wysiłku. Jego zaangażowanie wykraczało poza zwykłe obowiązki radnego i sołtysa. Śmierć Andrzeja to ogromna strata dla całej naszej społeczności, w szczególności dla sołectwa Zamieście. Dla nas pozostanie wzorem postawy obywatelskiej.

Drogi Andrzeju żegnamy Cię z wielkim smutkiem. Mamy nadzieję, że w tym drugim lepszym świecie, do którego odszedłeś znajdziesz dla siebie zajęcie  i będziesz z góry patrzył na swoje dzieło  wspierając nas wszystkich naszych dalszych działaniach.

Dziękujemy Ci, że byłeś obecny wśród nas.  Zawsze będziesz w naszej pamięci.

Do Rodziny Zmarłego kierujemy wyrazy wsparcia i otuchy w tych trudnych chwilach. Pogrzeb śp. Andrzeja Bugańskiego odbędzie się w Kościele w Tymbarku 25. listopada br. (piątek) o godz. 14.00.

Stanisława Urbańska, Przewodnicząca Rady Gminy

Paweł Ptaszek, Wójt Gminy Tymbark                         

Programy i projekty realizowane w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę

Materiał przygotowany przez Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w Tymbarku.

Programy i projekty realizowane w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę.

 U schyłku roku pragniemy przypomnieć Państwu najważniejsze programy realizowane w szkołach w 2022 roku.

Gmina Tymbark dwa razy otrzymała dofinansowanie w  ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.

Pod koniec 2021 roku pozyskane środki wyniosły 4.000 zł, natomiast wysokość wkładu własnego Gminy to 1.000 zł. Za otrzymaną dotację zakupione zostały książki do biblioteki Szkoły Podstawowej w Podłopieniu.

 W 2022 roku pozyskane środki to łącznie 13.500,00 zł, wkład własny  Gminy to 3.375 zł. W tym wartość zadania dla Szkoły Podstawowej w Tymbarku: 15.000 zł oraz dla Oddziału Przedszkolnego przy Szkole w Podłopieniu 1.875 zł.

Otrzymaliśmy również  środki w wysokości 43.076,40 na dofinansowanie wycieczek szkolnych dla uczniów szkół podstawowych w ramach przedsięwzięcia „Poznaj Polskę”.

Uczniowie Szkół Podstawowych z Tymbarku, Zawadki i Podłopienia wzięli udział w łącznie siedmiu wycieczkach krajoznawczych, na które Gmina otrzymała dotację z budżetu państwa. Wycieczki odbyły się w okresie od maja do czerwca br., a uczniowie odwiedzili min. Kraków i jego okolice, Tyniec, Wieliczkę, Sandomierz i Góry Świętokrzyskie oraz Wrocław.

Wkład własny do zadania w formie wpłat rodziców wyniósł 27786,10 zł.

Do szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę  trafił nowoczesny sprzęt techniczny niezbędny do rozwoju umiejętności praktycznych wśród dzieci i młodzieży.

 Gmina Tymbark pozyskała na ten cel środki z programu Laboratoria Przyszłości. To inicjatywa edukacyjna realizowana przez Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Centrum GovTech w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Łącznie otrzymane przez Gminę środki wynoszą 196.500,00 zł, w tym: 106.500 zł dla Szkoły Podstawowej w Tymbarku, 60.000 zł dla Szkoły Podstawowej w Zawadce oraz 30.000 zł dla Szkoły Podstawowej w Podłopieniu.

Wysokość przyznanych poszczególnym szkołom środków zależała od ilości uczniów w placówkach.

Od kwietnia  br. uczniowie II i III klas szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Tymbark uczestniczyli w kursie nauki pływania w ramach programu „Już pływam”. Zajęcia odbywały się w formie zajęć pozaszkolnych.

Projekt realizowany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego w formie pomocy finansowej gminie.

Z terenu Gminy Tymbark w programie brało udział 68 uczniów szkół podstawowych  z Tymbarku, Zawadki oraz Podłopienia. Koszt realizacji programu wynosi 33.000 zł. W tym: kwota pomocy finansowej z budżetu Województwa Małopolskiego –14.200 zł, środki z budżetu gminy –18.800 zł. Zajęcia nauki pływania odbywały się na krytej pływalni w Limanowej.

Ponadto Gmina Tymbark otrzymała dofinansowanie w  ramach Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020–2024 „Aktywna tablica”.

     Pozyskane środki wynoszą 28.000 zł, natomiast wysokość wkładu własnego Gminy to 7.000zł.W ramach programu Szkoła Podstawowa w Podłopieniu i Szkoła Podstawowa      w Zawadce zakupiły po dwa monitory interaktywne na łączną kwotę 35.000 zł.

Rok 2022 był niezwykle „obfity” w przedsięwzięcia oświatowe.

Czekamy również na podpisanie umowy do Grantu 3 w ramach Projektu pn. Małopolska Tarcza Antykryzysowa – Pakiet Edukacyjny II. Realizacja wsparcia szkół i placówek oświatowych. Gmina Tymbark otrzymała grant w wysokości 118.463,99 zł, o czym niebawem szerzej Państwa poinformujemy.

 

Święci męczennicy wietnamscy

24 listopada Kościół wspomina świętych męczenników wietnamskich. Do Wietnamu pierwsi  misjonarze przybyli 1533 roku. Chrześcijanie nie byli jednak dobrze widziani przez władze, byli oni prześladowani. Wielu poniosło śmierć męczeńską, szczególnie w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy to zginęło nawet do 300 tysięcy wierzących. Od 1900 roku były cztery uroczystości beatyfikacyjne wietnamskich męczenników, a w 1988 roku papież Jan Paweł II wyniósł na ołtarze 117-tu. Wśród tych kanonizowanych męczenników  jest 96 Wietnamczyków, 11 Hiszpanów i 10 Francuzów; było to ośmiu biskupów i pięćdziesięciu kapłanów; pozostali to ludzie świeccy. Prawie połowa kanonizowanych (50 osób) należała do Rodziny Dominikańskiej. Ponieważ zamieszkiwali oni teren apostolatu Tonkin Wschodni (położony na wschód od rzeki Czerwonej), który papież Innocenty XIII powierzył dominikanom z Filipin, nazywa się ich często męczennikami z Tonkinu.*

Na zdjęciu – figura Matki Bożej Wietnamskiej, jaka znajduje się w seminarium na Filipinach. Zdjęcie nadesłał ks.Jan Krzyściak – misjonarz na Filipinach.

IWS

*-źródło: www.brewiarz.pl

Św. Wincenty Ferreriusz – obraz z kościoła w Tymbarku

Obraz świętego Wincenty Ferreriusza, znajdujący się w Kaplicy Adoracji w kościele  parafialnym w Tymbarku.

Poniżej informacje pochodzą z portalu Świeccy.dominikanie.pl

Wincenty urodził się w Walencji (w Hiszpanii) w 1350 roku. Do Zakonu Kaznodziejskiego wstąpił w wieku 17 lat.

Po ukończeniu studiów zasłynął jako porywający mówca, panujący nad tłumami potęgą słów. W ciągłych podróżach po całej niemal zachodniej Europie prowadził bardzo surowy żywot. Co rano śpiewał Mszę św. pod gołym niebem dla tłumów, potem spowiadał i wygłaszał kazania. Najczęstszym tematem tych kazań była groźba Sądu Ostatecznego. Odznaczał się szczególnym nabożeństwem do Najświętszej Maryi Panny i miłosierdziem względem bliźnich. Działał niezliczone cuda i nawracał rzesze grzeszników, heretyków i innowierców, zwłaszcza Maurów i Żydów.

Pomódl się hymnami do św. Wincentego

 Zmarł jako niezmordowany kaznodzieja w Vannes w Bretanii w 1419 roku i tam, w kościele katedralnym, spoczywają jego relikwie. Dawniej w dniu jego wspomnienia święciło się wodę w celu uproszenia powrotu do zdrowia dla chorych.

Poznaj więcej legend o św. Wincentym