Makatki

Makatki.  Zdobiły dony w minionych latach. Niektórzy pamiętają takie makatki z dzieciństwa, albo w swoich domach lub u dziadków.  Były ręcznie haftowane (najczęściej  niebieską nitką)  na bawełnianym płótnie.

Poniższe były pokazane w Tymbarku, podczas Powiatowego Przeglądu Kół Gospodyń Wiejskich we wrześniu ubiegłego roku.

zdjęcia: IWS 

Szkolenie z musztry

Funkcjonariusze Wydziału Odwodowego (Reprezentacyjnego) Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu rozpoczęli w Tymbarku szkolenie z zakresu musztry, Strzelców z klas mundurowych (policyjnych i wojskowych) tymbarskiego Zespołu Szkół im. Komisji Edukacji Narodowej. Przypomnijmy, że musztra to ćwiczenia wojskowe, które uczą, jak przyjmować postawę zasadniczą i swobodną, oddawać honory, poruszać się z bronią i bez broni, formować szyki oraz zachowywać się w szyku i poza nim. Rozróżnia się musztrę indywidualną i zespołową pieszą oraz z pojazdami (wozami bojowymi). Musztra indywidualna przygotowuje żołnierza do wystąpień służbowych oraz do działania w zespole natomiast musztra zespołowa przygotowuje pododdziały i oddziały do wystąpień służbowych oraz działania w szyku pieszym i z pojazdami.

 Realizacja szkolenia w jednostce tymbarskiego Strzelca jest możliwa dzięki pomocy Komendanta KaOSG płk. Stanisława Laciugi i naczelnika Wydziału Odwodowego (Reprezentacyjnego) KaOSG ppłk. Krzysztofa Janusa, którym dyrekcja Zespołu Szkół w Tymbarku i młodzież Strzelecka, składa serdeczne podziękowania.

Robert Nowak

Spotkanie z ratownikami GOPR

W  Internacie Zespołu Szkół im. KEN w Tymbarku,  odbyła się prelekcja przedstawicieli limanowskiego oddziału Grupy Podhalańskiej GOPR. Ratownicy na wstępie zachęcali młodzież z klas mundurowych (policyjnych i wojskowych), aby po ukończeniu 18 lat oraz przejściu szeregu specjalistycznych szkoleń i zdaniu egzaminu, zasiliła szeregi GOPR-u. Prowadzący z pasją i zainteresowaniem opowiadali o swojej ciekawej trudnej i niebezpiecznej pracy, pokazali cześć sprzętu będącego na wyposażeniu GOPR-u używanego podczas akcji ratunkowych – mówi Małgorzata Kulig z tymbarskiego Zespołu Szkół.  W trakcie spotkania zostały wyświetlone filmy z akcji ratunkowych. Prelegenci z chęcią odpowiadali na szereg pytań zadawanych przez młodzież.

Spotkania z weteranami

W czterech placówkach oświatowych na terenie powiatu limanowskiego, odbędą się spotkania w weteranami działań w Libanie, na Wzgórzach Golan, na Bałkanach / Bośnia, Kosowo , Macedonia / , Iraku i Afganistanie.

Prelegentami są żołnierze zawodowi i policjanci oraz pracownicy cywilni MON pełniący służbę poza granicami państwa. To przedsięwzięcie realizowane jest w ramach ogólnopolskiego programu, wpisane w resortową działalność Ministerstwa Obrony Narodowej „Służymy Niepodległej w 100 lecie odzyskania Niepodległości”.

Realizowany program przybliża działalność i specyfikę misji oraz podkreśla wkład RP w kształtowaniu działań pokojowych na świecie – mówi koordynator ze strony MON i uczestnik spotkań ks. ppłk. Władysław Jasica.

Honorowy patronat nad tym przedsięwzięciem sprawuje Prezydent RP Andrzej Duda.

Inicjatorem akcji jest  chor. ZS Janusz Golonka , dowódca JS nr 3303 Limanowa OSW, koordynatorami: st. insp. ZS Robert Nowak, dowódca JS nr 2007 Tymbark OSW, insp. ZS Stanisław Dębski, dowódca JS nr 2402  Limanowa i por. ZS Bogdan Schmidt, dowódca JS nr 2404 Mszana Dolna. Gospodarzami spotkań są dyrektorzy Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących  im. Jana Pawła II w Limanowej, Zespołu Szkół im. Komisji Edukacji Narodowej w Tymbarku, Zespołu Szkół nr 1 im. Józefa Piłsudskiego w Limanowej i Zespołu Szkół Techniczno –Informatycznych w Mszanie Dolnej.

 Spotkania odbyły się już w ZSTiO w Limanowej i ZS im. KEN w Tymbarku.

Wielu z uczniów tymbarskiego Zespołu Szkół im. KEN oraz szkół średnich powiatu limanowskiego  zastanawia się nad znalezieniem miejsca dla siebie w dorosłym życiu. Jedną z możliwych alternatyw jest droga zawodowego żołnierza Wojska Polskiego oraz służba w innych formacjach mundurowych / Policja, Straż Graniczna, Straż Pożarna /. W tym właśnie kontekście służby dla pokoju na świecie  młodzież z dużym zainteresowaniem wysłuchała zaproszonych gości.
Robert Nowak

Żydzi tymbarscy. Z przeszłości – ku pamięci.

W okresie międzywojennym Żydzi mieszkali wśród nas. Dzieliliśmy razem naszą codzienność, nasze niebo, nasze powietrze, naszą godność.  Trwali w diasporze, pielęgnowali swoje tradycje świąteczne, zwyczaje, obrzędy. Troszczyli się o swoje rodziny, kochali dzieci, mieli marzenia i plany.

Dzisiaj nie ma w Tymbarku rodzin żydowskich. Prawie wszyscy zostali zamordowani przez niemieckich okupantów w latach 1939 – 1945. Przeżyli tylko nieliczni.

Pamięć o Nich jest odkrywaniem Ich i naszej godności.

Dzięki uprzejmości Pani Marty Ruebenbauer i Pani Bogusławy Berhang Prochownik, które udostępniły swoje pamiątki rodzinne do publikacji na naszym portalu, możemy poznać historię dwu  rodzin  Berhangów – Żydów mieszkających przed wojną w Tymbarku.  

1. imię…………..? Berhang.

Zdjęcie nr 1. Właścicielka dużego gospodarstwa rolnego na Zamieściu. Panieńskie nazwisko Lieberman imię? – matka Salomona Berhanga.  Zdjęcie zrobione w 1915 roku.

                           2. Saul Berhang                                                       3. Liebe Berhang

Zdjęcie nr 2. Saul Berhang ur 16.11.1876 r. w Tymbarku – dentysta. Zginął w Nowym Sączu w 1942 roku. Jego żona – Liebe Berhang.

Zdjęcie nr 3. Liebe Berhang ur.31.12.1873 r. w Krakowie. Córka Salomona Berhanga i Racheli z domu Kalmus. Zginęła w Limanowej 20.08. 1942r.

Dzieci Saula i Liebe Berhang

  1. Stanisław ( nie Stefan!) Jakub Berhang ur. 26.06.1915 r. w Tymbarku. Zamordowany w Auschwitz w 1941 roku  –  zdjęcie nr 4,
  2. Maria Berhang ur.13.01.1906 r. – dentystka. Zamordowana w komorze gazowej w Bełżcu – zdjęcie nr 5,
  3. Bronisława Berhang ur. 28.05.1907r w Krakowie . Zamordowana w Dachau  1941 r. – zdjęcie nr 6,
  4. Ada Berhang ur. 17.03..1910 r. w Krakowie, zastrzelona przez Niemców we Lwowie 1941 r.
  5. Irena Berhang ur.09.07 1912 r. w Krakowie, zginęła w Nowym Sączu w 1942 r.
  6. Zygmunt Berhang – zdjęcie nr 7 – ur. w Krakowie w 1908 r. , zmarł w 1981 r. – ojciec pani Marty Ruebenbauer i pani Bogusławy Berhang – Prochownik. Przeżył wojnę. W Rawie Ruskiej ukrywała go Polka, która została jego żoną. Ślub kościelny wzięli w 1944 r.  w Krakowie. Była to jego druga żona, pierwszą Ryfkę (Reginę) zamordowano  w masowej egzekucji w 1942 roku.  

Jakub Berhang to rodzony brat Saula Berhang. Żona Jakuba miała na imię Rozalia.

Zdjęcia nr 8, 9, 10 i 11 – to rodzina  Jakuba i Rozalii Berhang. Jakub zmarł w 1937 r. Rozalię rozstrzelali Niemcy w Krakowie „Na Piaskach”.  Posiadali gospodarstwo rolne w Podłopieniu „Na Doraziu”.

9. Jakub i Rozalia Berhang z córką Marią

10. Zdjęcie rodzinne  Jakuba i Rozalii Berhang

Zdjęcie nr 10. Siedzą od lewej w szelkach: Bernard Berhang i Herman Berhang W drugim rzędzie: NN,  Rozalia Berhang – matka Hermana i Bernarda. W trzecim rzędzie od lewej: Jakub Berhang, NN, Józef  Beck – wujek Bernarda, prowadził w Tymbarku sklep z towarami mieszanymi.


11. Jakub i Rozalia Berhang,   Przed swoim domem „Na Doraziu”

Dzieci Jakuba i Rozalii Berhang.

  • Herman Berhang – zdjęcie nr 12. Karczmarz „ Na Doraziu”. . Zastrzelony w Tymbarku w 1942 r. i pochowany nad rzeką. Po wojnie, staraniem jego brata Bernarda i kuzyna Zygmunta Berhanga jego szczątki ekshumowano i pochowano na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej.
  • Bernard Berhang – zdjęcia nr 13, 16.  Przeżył wojnę i wyemigrował do Kanady, przyjął nazwisko Bolesław Bernard Berhanowski.
  • Jadwiga Berhang – zdjęcie nr 14 zamordowana w czasie wojny,
  • Maria Berhang po mężu Faber – zdjęcia nr 15, 17,18. Jej mąż Herman prowadził w Tymbarku sklep z towarami mieszanymi. Ukrywał się w czasie wojny.  Maria przeżyła obóz w Sachsenhausen. Po wojnie wyemigrowali do Szwecji. 

 

16. Bolesław Bernard Berhanowski z żoną Zofią w Kanadzie

           

17. Maria Berhang – Faber z mężem, zdjęcie powojenne

18. Maria Berhang – Faber z mężem w Szwecji, rok 1982.

                                 

Jesteśmy odpowiedzialni za pamięć o Nich mówił przedstawiciel Izraela w Auschwitz 27. Stycznia, tego roku. A ja dodam od siebie – i za prawdę o Ich tragedii.

Pamięć bez  prawdy nie odkryje godności tym którym ją odbierano, a tylko tak nie zgubimy własnej.   

Jan Plata