Poniżej fragmenty opracowania Prezes Fundacji “Szlaki Papieski” Pani Urszuli J. Własiuk opublikowanego na portalu https://gazetakrakowska.pl/szlaki-papieskie-w-malopolsce-cz-5-beskid-wyspowy/ar/10116494
W górach Beskidu Wyspowego rozgrywało się wiele ważnych wydarzeń historycznych i walk o niepodległość Polski. W czasie I wojny światowej wojska zaborców rosyjskich, austriackich i niemieckich starły się w wielkiej bitwie pod Limanową. Wiele cmentarzy wojennych z tamtego okresu rozsianych jest na Ziemi Limanowskiej, m.in. na Jabłońcu, Golcowie, w Męcinie i Kasinie Wielkiej. Krwawo rozpoczął się wrzesień 1939 roku. W okolicy Skomielnej Białej, z Niemcami wkraczającymi do Polski przez Orawę, walczyła od pierwszego dnia wojny 10. Brygada Kawalerii Pancernej pod dowództwem płk. Stanisława Maczka. Dziesięciokrotna przewaga wroga zmusiła wojsko polskie do odwrotu. Przez całą wojnę na terenie Beskidu Wyspowego działał silny ruch oporu, głównie partyzantka Armii Krajowej. Odpowiedzią Niemców były częste akcje pacyfikacyjne, rozstrzeliwanie ludności cywilnej. Koniec wojny nie oznaczał kresu walki o niepodległość Ojczyzny – pamięć Żołnierzy Niezłomnych, działających w ramach powojennego podziemia antykomunistycznego, wiernych złożonej przysiędze żołnierskiej, nie godzących się na współpracę z władzą komunistyczną, była zacierana przez 60 lat. W obronie ostatnich ojczystych szańców walczyli i ginęli także w lasach Beskidu Wyspowego, Sądeckiego i w Gorcach.
Pomniki upamiętniające wydarzenia z przeszłości spotykamy często na szlakach Beskidu Wyspowego, np. w Mordarce, Krasnem Lasocicach, Jodłowniku, Szczyrzycu, Tymbarku, Kasinie Wielkiej i wielu innych miejscach.
Szlaki Papieskie w Beskidzie Wyspowym powstały równocześnie ze Szlakami Papieskimi w Gorcach. Obejmują, połączone przełęczami Gruszowiec i Przysłop, dwie rozległe górskie kotliny, w których centrum leżą miasta Mszana Dolna (archidiecezja krakowska) i Limanowa (diecezja tarnowska). Ukształtowanie terenu spowodowało podział Szlaków Papieskich w Beskidzie Wyspowym na „Zagórzańskie” (od Rabki Zdrój po Mszanę Dolną) i „Limanowskie” (okolice Limanowej).
….
SZLAK PAPIESKI IM. KAPITANA TADEUSZA PAOLONE
przywołuje pamięć pochodzącego z Piekiełka bohaterskiego oficera Wojska Polskiego i Związku Walki Zbrojnej, uczestnika Związku Organizacji Wojskowej w KL Auschwitz, za co został przez Niemców rozstrzelany w 1943 roku.
Trasa: Tymbark – Łopień – Przełęcz Marszałka E. Rydza Śmigłego – Mogielica – Rzeki.
Ksiądz Karol Wojtyła w roku 1953, w Tymbarku kończył wycieczkę w Beskid Wyspowy; w 1954 stąd wyruszył na nartach w Gorce.
tablica informacyjna przy stacji Paliw Moya w Tymbarku )przy DK 28